《大方广佛华严经》（57 60）（简体注音版）

（八十卷：第五十七卷至第六十卷）
唐于阗国三藏沙门实叉难陀译
南無本師釋迦牟尼佛
《大方广佛华严经》
说明
本简体注音版《大方广佛华严经》电子书，是根据《乾隆大
藏经》大乘华严部，第 0084 部，唐于阗国三藏沙门实叉难陀译《大
方广佛华严经》
（80 卷）影印本校正注音的。读诵仪轨取自福建莆
田广化寺《大方广佛华严经》印本，华严字母根据柏林禅寺《华
严字母》印本校正，标点符号及注音仅供参考。
为了便于读诵，本电子书按顺序每四卷合为一册，共二十册。
若每天读一册，可二十天读完。
本电子书是免费结缘品。特此说明。
仁慧草堂
二〇一八年五月
更多免费电子佛经下载敬请关注：http://www.renhuicaotang.com/
A
目录
起诵仪 .............................................................................................................. - 1 -
香赞 .............................................................................................................. - 1 -
开经偈 .......................................................................................................... - 1 -
大方广佛华严经卷第五十七 .......................................................................... - 2 -
离世间品第三十八之五.............................................................................. - 2 -
补阙真言 .................................................................................................... - 28 -
举赞 ............................................................................................................ - 28 -
举字母赞 .................................................................................................... - 28 -
华严字母 .................................................................................................... - 29 -
回向偈 ........................................................................................................ - 30 -
大方广佛华严经卷第五十八 ........................................................................ - 31 -
离世间品第三十八之六............................................................................ - 31 -
补阙真言 .................................................................................................... - 60 -
举赞 ............................................................................................................ - 60 -
举字母赞 .................................................................................................... - 60 -
华严字母 .................................................................................................... - 61 -
回向偈 ........................................................................................................ - 62 -
大方广佛华严经卷第五十九 ........................................................................ - 63 -
离世间品第三十八之七............................................................................ - 63 -
补阙真言 .................................................................................................. - 101 -
举赞 .......................................................................................................... - 101 -
举字母赞 .................................................................................................. - 101 -
华严字母 .................................................................................................. - 102 -
回向偈 ...................................................................................................... - 103 -
大方广佛华严经卷第六十 .......................................................................... - 104 -
入法界品第三十九之一.......................................................................... - 104 -
补阙真言 .................................................................................................. - 141 -
举赞 .......................................................................................................... - 141 -
举字母赞 .................................................................................................. - 141 -
华严字母 .................................................................................................. - 142 -
回向偈 ...................................................................................................... - 143 -
I
 起诵仪
xiāngzàn
香赞
（一遍）
lú xiānɡ zhà ruò fǎ jiè ménɡ xūn zhū fó hǎi huì xī yáowén suí chù jié
炉香乍爇.法界蒙薰.诸佛海会悉遥闻 .随处结
xiánɡ yún chénɡ yì fānɡ yīn zhū fó xiànquánshēn
祥云. 诚意方殷.诸佛现全身 .
ná mó xiānɡ yún ɡài pú sà mó hē sà
南无香云盖菩萨摩诃萨（合掌三称）
ná mó běn shī shì jiā móu ní fó
南无本师释迦牟尼佛（合掌三称）
kāi jīng jì
开经偈
（一遍）
wú shànɡshènshēnwēimiào fǎ bǎi qiānwàn jié nánzāo yù
无上甚深微妙法百千万劫难遭遇
wǒ jīn jiàn wén dé shòu chí yuàn jiě rú lái zhēn shí yì
我今见闻得受持愿解如来真实义
ná mó dà fāngguǎng fó huāyán jīng

南无大方广佛华严经（合掌三称）
ná mó huāyán hǎi huì fó pú sà
南无华严海会佛菩萨（合掌三称）
ná mó běn shī shì jiā móu ní fó
南无本师释迦牟尼佛（合掌三称）
-1-
dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì wǔ shí qī
大方广佛华严经卷第五十七
tánɡ yú tiánɡuó sān zànɡ shā mén shí chānán tuó yì
lí shì jiān pǐn dì sān shí bā zhī wǔ

离世间品第三十八之五
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ xí qì hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种习气。何等为
shí suǒ wèi pú tí xīn xí qì shànɡēn xí qì jiào huàzhònɡshēnɡ
十？所谓：菩提心习气；善根习气；教化众生
xí qì jiàn fó xí qì yú qīnɡ jìnɡ shì jiè shòushēnɡ xí qì xínɡ xí
习气；见佛习气；于清净世界受生习气；行习
qì yuàn xí qì bō luó mì xí qì sī wéi pínɡděnɡ fǎ xí qì
气；愿习气；波罗蜜习气；思惟平等法习气；
zhǒnɡzhǒnɡ jìnɡ jiè chā bié xí qì shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ
种种境界差别习气。是为十。若诸菩萨安住此
fǎ zé yǒnɡ lí yī qiè fán nǎo xí qì dé rú lái dà zhì xí qì fēi xí
法，则永离一切烦恼习气，得如来大智习气非习
qì zhì
气智。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ qǔ yǐ cǐ bú duàn
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种取，以此不断
zhū pú sà xínɡ hé děnɡ wéi shí suǒ wèi qǔ yī qiè zhònɡshēnɡ jiè
诸菩萨行。何等为十？所谓：取一切众生界，
jiū jìnɡ jiào huà ɡù qǔ yī qiè shì jiè jiū jìnɡ yán jìnɡ ɡù qǔ rú lái
究竟教化故；取一切世界，究竟严净故；取如来，
xiū pú sà xínɡ wèi ɡònɡyǎnɡ ɡù qǔ shànɡēn jī jí zhū fó xiànɡhǎoɡōnɡ
修菩萨行为供养故；取善根，积集诸佛相好功
dé ɡù qǔ dà bēi miè yī qiè zhònɡshēnɡ kǔ ɡù qǔ dà cí yǔ
德故；取大悲，灭一切众生苦故；取大慈，与
yī qiè zhònɡshēnɡ yī qiè zhì lè ɡù qǔ bō luó mì jī jí pú sà zhū
一切众生一切智乐故；取波罗蜜，积集菩萨诸
zhuānɡyán ɡù qǔ shànqiǎofānɡbiàn yú yī qiè chù jiē shì xiàn ɡù
庄严故；取善巧方便，于一切处皆示现故；
-2-
qǔ pú tí dé wú ài zhì ɡù lüè shuō pú sà qǔ yī qiè fǎ yú yī
取菩提，得无碍智故；略说菩萨取一切法，于一
qiè chù xī yǐ mínɡ zhì ér xiàn liǎo ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù
切处悉以明智而现了故。是为十。若诸菩萨安住
cǐ qǔ zé nénɡ bú duàn zhū pú sà xínɡ dé yī qiè rú lái wú shànɡ wú
此取，则能不断诸菩萨行，得一切如来无上无
suǒ qǔ fǎ
所取法。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ xiū hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种修。何等为十？
suǒ wèi xiū zhū bō luó mì xiū xué xiū huì xiū yì xiū fǎ
所谓：修诸波罗蜜；修学；修慧；修义；修法；
xiū chū lí xiū shì xiàn xiū qín xínɡ fěi xiè xiū chénɡděnɡzhènɡ jué
修出离；修示现；修勤行匪懈；修成等正觉；
xiū zhuànzhènɡ fǎ lún shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ
修转正法轮。是为十。若诸菩萨安住其中，
zé dé wú shànɡ xiū xiū yī qiè fǎ
则得无上修修一切法。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡchénɡ jiù fó fǎ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种成就佛法。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi bù lí shàn zhī shí chénɡ jiù fó fǎ shēn xìn
何等为十？所谓：不离善知识成就佛法；深信
fó yǔ chénɡ jiù fó fǎ bú bànɡzhènɡ fǎ chénɡ jiù fó fǎ yǐ wú liànɡ
佛语成就佛法；不谤正法成就佛法；以无量
wú jìn shànɡēn huí xiànɡchénɡ jiù fó fǎ xìn jiě rú lái jìnɡ jiè wú biān
无尽善根回向成就佛法；信解如来境界无边
jì chénɡ jiù fó fǎ zhī yī qiè shì jiè jìnɡ jiè chénɡ jiù fó fǎ bù shě
际成就佛法；知一切世界境界成就佛法；不舍
fǎ jiè jìnɡ jiè chénɡ jiù fó fǎ yuǎn lí zhū mó jìnɡ jiè chénɡ jiù fó fǎ
法界境界成就佛法；远离诸魔境界成就佛法；
zhènɡniàn yī qiè zhū fó jìnɡ jiè chénɡ jiù fó fǎ yào qiú rú lái shí lì
正念一切诸佛境界成就佛法；乐求如来十力
jìnɡ jiè chénɡ jiù fó fǎ shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
境界成就佛法。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé dé chénɡ jiù rú lái wú shànɡ dà zhì huì
则得成就如来无上大智慧。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ tuì shī fó fǎ yīnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种退失佛法，应
-3-
dānɡyuǎn lí hé děnɡ wéi shí suǒ wèi qīnɡmànshàn zhī shí tuì shī
当远离。何等为十？所谓：轻慢善知识退失
fó fǎ wèi shēnɡ sǐ kǔ tuì shī fó fǎ yàn xiū pú sà xínɡ tuì shī fó fǎ
佛法；畏生死苦退失佛法；厌修菩萨行退失佛法；
bú yào zhù shì jiān tuì shī fó fǎ dānzhuó sān mèi tuì shī fó fǎ zhí qǔ
不乐住世间退失佛法；耽著三昧退失佛法；执取
shànɡēn tuì shī fó fǎ fěi bànɡzhènɡ fǎ tuì shī fó fǎ duàn pú sà xínɡ
善根退失佛法；诽谤正法退失佛法；断菩萨行
tuì shī fó fǎ yào èr shènɡdào tuì shī fó fǎ xiánhèn zhū pú sà tuì
退失佛法；乐二乘道退失佛法；嫌恨诸菩萨退
shī fó fǎ shì wéi shí ruò zhū pú sà yuǎn lí cǐ fǎ zé rù pú sà
失佛法。是为十。若诸菩萨远离此法，则入菩萨
lí shēnɡdào
离生道。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ lí shēnɡdào hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种离生道。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi chūshēnɡ bō rě bō luó mì ér hénɡɡuānchá yī
等为十？所谓：出生般若波罗蜜而恒观察一
qiè zhònɡshēnɡ shì wéi yī yuǎn lí zhū jiàn ér dù tuō yī qiè jiàn fù
切众生，是为一；远离诸见而度脱一切见缚
zhònɡshēnɡ shì wéi èr bú niàn yī qiè xiànɡ ér bù shě yī qiè zhuóxiànɡ
众生，是为二；不念一切相而不舍一切著相
zhònɡshēnɡ shì wéi sān chāoɡuò sān jiè ér chánɡ zài yī qiè shì jiè
众生，是为三；超过三界而常在一切世界，
shì wéi sì yǒnɡ lí fán nǎo ér yǔ yī qiè zhònɡshēnɡɡònɡ jū shì wéi
是为四；永离烦恼而与一切众生共居，是为
wǔ dé lí yù fǎ ér chánɡ yǐ dà bēi āi mǐn yī qiè zhuó yù zhònɡshēnɡ
五；得离欲法而常以大悲哀愍一切著欲众生，
shì wéi liù chánɡyào jì jìnɡ ér hénɡ shì xiàn yī qiè juàn shǔ shì wéi qī
是为六；常乐寂静而恒示现一切眷属，是为七；
lí shì jiān shēnɡ ér sǐ cǐ shēnɡ bǐ qǐ pú sà xínɡ shì wéi bā bù rǎn
离世间生而死此生彼起菩萨行，是为八；不染
yī qiè shì jiān fǎ ér bú duàn yī qiè shì jiān suǒ zuò shì wéi jiǔ zhū fó
一切世间法而不断一切世间所作，是为九；诸佛
pú tí yǐ xiàn qí qián ér bù shě pú sà yī qiè yuànxínɡ shì wéi shí fó
菩提已现其前而不舍菩萨一切愿行，是为十。佛
zǐ shì wéi pú sà mó hē sà shí zhǒnɡ lí shēnɡdào chū lí shì jiān
子！是为菩萨摩诃萨十种离生道，出离世间，
-4-
bù yǔ shì ɡònɡ ér yì bù zá èr shènɡ zhī xínɡ ruò zhū pú sà ān zhù
不与世共，而亦不杂二乘之行。若诸菩萨安住
cǐ fǎ zé dé pú sà jué dìnɡ fǎ
此法，则得菩萨决定法。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ jué dìnɡ fǎ hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种决定法。何等
wéi shí suǒ wèi jué dìnɡ yú rú lái zhǒnɡ zú zhōnɡshēnɡ jué dìnɡ yú
为十？所谓；决定于如来种族中生；决定于
zhū fó jìnɡ jiè zhōnɡ zhù jué dìnɡ liǎo zhī pú sà suǒ zuò shì jué dìnɡ ān
诸佛境界中住；决定了知菩萨所作事；决定安
zhù zhū bō luó mì jué dìnɡ dé yù rú lái zhònɡ huì jué dìnɡnénɡxiǎn rú
住诸波罗蜜；决定得预如来众会；决定能显如
lái zhǒnɡxìnɡ jué dìnɡ ān zhù rú lái lì jué dìnɡshēn rù fó pú tí
来种性；决定安住如来力；决定深入佛菩提；
jué dìnɡ yǔ yī qiè rú lái tónɡ yī shēn jué dìnɡ yǔ yī qiè rú lái suǒ zhù
决定与一切如来同一身；决定与一切如来所住
wú yǒu èr shì wéi shí
无有二。是为十。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ chū shēnɡ fó fǎ dào
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种出生佛法道。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi suí shùnshànyǒu shì chūshēnɡ fó fǎ dào
何等为十？所谓：随顺善友是出生佛法道，
tónɡzhònɡshànɡēn ɡù shēn xīn xìn jiě shì chūshēnɡ fó fǎ dào zhī fó
同种善根故；深心信解是出生佛法道，知佛
zì zài ɡù fā dà shì yuàn shì chūshēnɡ fó fǎ dào qí xīn kuānɡuǎnɡ
自在故；发大誓愿是出生佛法道，其心宽广
ɡù rěn zì shànɡēn shì chūshēnɡ fó fǎ dào zhī yè bù shī ɡù yī
故；忍自善根是出生佛法道，知业不失故；一
qiè jié xiū xínɡ wú yàn zú shì chūshēnɡ fó fǎ dào jìn wèi lái jì ɡù
切劫修行无厌足是出生佛法道，尽未来际故；
ā sēnɡ qí shì jiè jiē shì xiàn shì chūshēnɡ fó fǎ dào chénɡ shú zhònɡ
阿僧祇世界皆示现是出生佛法道，成熟众
shēnɡ ɡù bú duàn pú sà xínɡ shì chūshēnɡ fó fǎ dào zēnɡzhǎnɡ dà bēi
生故；不断菩萨行是出生佛法道，增长大悲
ɡù wú liànɡ xīn shì chūshēnɡ fó fǎ dào yī niànbiàn yī qiè xū kōnɡ jiè
故；无量心是出生佛法道，一念遍一切虚空界
ɡù shū shènɡxínɡ shì chūshēnɡ fó fǎ dào běn suǒ xiū xínɡ wú shī huài ɡù
故；殊胜行是出生佛法道，本所修行无失坏故；
-5-
rú lái zhǒnɡ shì chūshēnɡ fó fǎ dào lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡyào fā pú
如来种是出生佛法道，令一切众生乐发菩
tí xīn yǐ yī qiè shàn fǎ zī chí ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān
提心，以一切善法资持故。是为十。若诸菩萨安
zhù cǐ fǎ zé dé dà zhànɡ fū mínɡhào
住此法，则得大丈夫名号。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ dà zhànɡ fū mínɡhào
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种大丈夫名号。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi mínɡ wéi pú tí sà duǒ pú tí zhì suǒ
何等为十？所谓：名为：菩提萨埵，菩提智所
shēnɡ ɡù mínɡ wéi mó hē sà duǒ ān zhù dà shènɡ ɡù mínɡ wéi
生故；名为：摩诃萨埵，安住大乘故；名为：
dì yī sà duǒ zhènɡ dì yī fǎ ɡù mínɡ wéi shènɡ sà duǒ jué wù
第一萨埵，证第一法故；名为：胜萨埵，觉悟
shènɡ fǎ ɡù mínɡ wéi zuì shènɡ sà duǒ zhì huì zuì shènɡ ɡù mínɡ
胜法故；名为：最胜萨埵，智慧最胜故；名
wéi shànɡ sà duǒ qǐ shànɡ jīnɡ jìn ɡù mínɡ wéi wú shànɡ sà duǒ
为：上萨埵，起上精进故；名为：无上萨埵，
kāi shì wú shànɡ fǎ ɡù mínɡ wéi lì sà duǒ ɡuǎnɡ zhī shí lì ɡù
开示无上法故；名为：力萨埵，广知十力故；
mínɡ wéi wú děnɡ sà duǒ shì jiān wú bǐ ɡù mínɡ wéi bù sī yì
名为：无等萨埵，世间无比故；名为：不思议
sà duǒ yī niànchénɡ fó ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà dé cǐ mínɡ
萨埵，一念成佛故。是为十。若诸菩萨得此名
hào zé chénɡ jiù pú sà dào
号，则成就菩萨道。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡdào hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种道。何等为十？
suǒ wèi yī dào shì pú sà dào bù shě dú yī pú tí xīn ɡù èr dào
所谓：一道是菩萨道，不舍独一菩提心故。二道
shì pú sà dào chūshēnɡ zhì huì jí fānɡbiàn ɡù sān dào shì pú sà dào
是菩萨道，出生智慧及方便故。三道是菩萨道，
xínɡkōnɡ wú xiànɡ wú yuàn bù zhuó sān jiè ɡù sì xínɡ shì pú sà
行空、无相、无愿，不著三界故。四行是菩萨
dào chànchú zuì zhànɡ suí xǐ fú dé ɡōnɡ jìnɡ zūn zhònɡquànqǐnɡ rú
道，忏除罪障，随喜福德，恭敬尊重劝请如
lái shànqiǎo huí xiànɡ wú xiū xī ɡù wǔ ɡēn shì pú sà dào ān zhù
来，善巧回向无休息故。五根是菩萨道，安住
-6-
jìnɡ xìn jiān ɡù bú dònɡ qǐ dà jīnɡ jìn suǒ zuò jiū jìnɡ yī xiànɡzhènɡniàn
净信坚固不动，起大精进所作究竟，一向正念
wú yì pānyuán qiǎo zhī sān mèi rù chūfānɡbiàn shànnénɡ fēn bié zhì huì
无异攀缘，巧知三昧入出方便，善能分别智慧
jìnɡ jiè ɡù liù tōnɡ shì pú sà dào suǒ wèi tiānyǎn xī jiàn yī qiè
境界故。六通是菩萨道。所谓；天眼，悉见一切
shì jiè suǒ yǒuzhònɡ sè zhī zhū zhònɡshēnɡ sǐ cǐ shēnɡ bǐ ɡù tiān ěr
世界所有众色，知诸众生死此生彼故；天耳，
xī wén zhū fó shuō fǎ shòu chí yì niàn ɡuǎnɡ wèi zhònɡshēnɡ suí ɡēnyǎn
悉闻诸佛说法，受持忆念，广为众生随根演
chànɡ ɡù tā xīn zhì nénɡ zhī tā xīn zì zài wú ài ɡù sù mìnɡ
畅故；他心智，能知他心，自在无碍故；宿命
niàn yì zhī ɡuò qù yī qiè jié shù zēnɡzhǎnɡshànɡēn ɡù shén zú tōnɡ
念，忆知过去一切劫数，增长善根故；神足通，
suí suǒ yìnɡhuà yī qiè zhònɡshēnɡ zhǒnɡzhǒnɡ wèi xiàn lìnɡ yào fǎ ɡù
随所应化一切众生，种种为现，令乐法故；
lòu jìn zhì xiànzhènɡ shí jì qǐ pú sà xínɡ bú duàn jué ɡù qī niàn
漏尽智，现证实际，起菩萨行不断绝故。七念
shì pú sà dào suǒ wèi niàn fó yú yī máokǒnɡ jiàn wú liànɡ fó
是菩萨道。所谓：念佛，于一毛孔见无量佛，
kāi wù yī qiè zhònɡshēnɡ xīn ɡù niàn fǎ bù lí yī rú lái zhònɡ huì
开悟一切众生心故；念法，不离一如来众会，
yú yī qiè rú lái zhònɡ huì zhōnɡ qīn chénɡmiào fǎ suí zhū zhònɡshēnɡ
于一切如来众会中亲承妙法，随诸众生
ɡēnxìnɡ yù yào ér wèi yǎnshuō lìnɡ wù rù ɡù niànsēnɡ hénɡxiānɡ xù
根性欲乐而为演说，令悟入故；念僧，恒相续
jiàn wú yǒu xiū xī yú yī qiè shì jiān jiàn pú sà ɡù niàn shě liǎo zhī
见无有休息，于一切世间见菩萨故；念舍，了知
yī qiè pú sà shě xínɡ zēnɡzhǎnɡɡuǎnɡ dà bù shī xīn ɡù niàn jiè bù
一切菩萨舍行，增长广大布施心故；念戒，不
shě pú tí xīn yǐ yī qiè shànɡēn huí xiànɡzhònɡshēnɡ ɡù niàntiān
舍菩提心，以一切善根回向众生故；念天，
chánɡ yì niàndōushuài tuó tiānɡōnɡ yī shēnɡ bǔ chù pú sà ɡù niànzhònɡ
常忆念兜率陀天宫一生补处菩萨故；念众
shēnɡ zhì huì fānɡbiàn jiào huàtiáo fú pǔ jí yī qiè wú jiàn duàn ɡù
生，智慧方便教化调伏，普及一切无间断故。
suí shùn pú tí bā shènɡdào shì pú sà dào suǒ wèi xínɡzhènɡ jiàn dào
随顺菩提八圣道是菩萨道。所谓：行正见道，
-7-
yuǎn lí yī qiè zhū xié jiàn ɡù qǐ zhènɡ sī wéi shě wànɡ fēn bié xīn
远离一切诸邪见故；起正思惟，舍妄分别，心
chánɡ suí shùn yī qiè zhì ɡù chánɡxínɡzhènɡ yǔ lí yǔ sì ɡuò shùn
常随顺一切智故；常行正语，离语四过，顺
shènɡyán ɡù hénɡ xiū zhènɡ yè jiào huàzhònɡshēnɡ lìnɡ tiáo fú ɡù ān
圣言故；恒修正业，教化众生令调伏故；安
zhù zhènɡmìnɡ tóu tuó zhī zú wēi yí shěnzhènɡ suí shùn pú tí xínɡ
住正命，头陀知足，威仪审正，随顺菩提行
sì shènɡzhǒnɡ yī qiè ɡuò shī jiē yǒnɡ lí ɡù qǐ zhènɡ jīnɡ jìn qín
四圣种，一切过失皆永离故；起正精进，勤
xiū yī qiè pú sà kǔ xínɡ rù fó shí lì wú ɡuà ài ɡù xīn chánɡzhènɡ
修一切菩萨苦行，入佛十力无罣碍故；心常正
niàn xī nénɡ yì chí yī qiè yán yīn chúmiè shì jiān sǎn dònɡ xīn ɡù
念，悉能忆持一切言音，除灭世间散动心故；
xīn chánɡzhènɡdìnɡ shàn rù pú sà bù sī yì jiě tuō mén yú yī sān
心常正定，善入菩萨不思议解脱门，于一三
mèizhōnɡchūshēnɡ yī qiè zhū sān mèi ɡù rù jiǔ cì dì dìnɡ shì pú sà
昧中出生一切诸三昧故。入九次第定是菩萨
dào suǒ wèi lí yù huì hài ér yǐ yī qiè yǔ yè shuō fǎ wú ài
道。所谓；离欲恚害，而以一切语业说法无碍；
mièchú jué ɡuān ér yǐ yī qiè zhì jué ɡuān jiào huàzhònɡshēnɡ shě lí
灭除觉观，而以一切智觉观教化众生；舍离
xǐ ài ér jiàn yī qiè fó xīn dà huān xǐ lí shì jiān lè ér suí
喜爱，而见一切佛，心大欢喜；离世间乐，而随
shùnchū shì pú sà dào lè cónɡ cǐ bú dònɡ rù wú sè dìnɡ ér yì
顺出世菩萨道乐；从此不动，入无色定，而亦
bù shě yù sè shòushēnɡ suī zhù miè yī qiè xiǎnɡshòudìnɡ ér yì bù
不舍欲、色受生；虽住灭一切想受定，而亦不
xī pú sà xínɡ ɡù xué fó shí lì shì pú sà dào suǒ wèi shàn zhī shì
息菩萨行故。学佛十力是菩萨道。所谓：善知是
chù fēi chù zhì shàn zhī yī qiè zhònɡshēnɡ qù lái xiàn zài yè bào
处、非处智；善知一切众生去、来、现在业报
yīn ɡuǒ zhì shàn zhī yī qiè zhònɡshēnɡshànɡ zhōnɡ xià ɡēn bù tónɡ suí
因果智；善知一切众生上、中、下根不同随
yí shuō fǎ zhì shàn zhī yī qiè zhònɡshēnɡzhǒnɡzhǒnɡ wú liànɡxìnɡ zhì
宜说法智；善知一切众生种种无量性智；
shàn zhī yī qiè zhònɡshēnɡruǎn zhōnɡ shànɡ jiě chā bié lìnɡ rù fǎ fānɡ
善知一切众生软、中、上解差别令入法方
-8-
biàn zhì biàn yī qiè shì jiān yī qiè chà yī qiè sān shì yī qiè jié
便智；遍一切世间、一切刹、一切三世、一切劫，
pǔ xiàn rú lái xínɡxiànɡ wēi yí ér yì bù shě pú sà suǒ xínɡ zhì shàn zhī
普现如来形相威仪而亦不舍菩萨所行智；善知
yī qiè zhū chán jiě tuō jí zhū sān mèi ruò ɡòu ruò jìnɡ shí yǔ fēi shí fānɡ
一切诸禅解脱及诸三昧若垢若净、时与非时，方
biànchūshēnɡ zhū pú sà jiě tuō mén zhì zhī yī qiè zhònɡshēnɡ yú zhū qù
便出生诸菩萨解脱门智；知一切众生于诸趣
zhōnɡ sǐ cǐ shēnɡ bǐ chā bié zhì yú yī niànzhōnɡ xī zhī sān shì yī qiè
中死此生彼差别智；于一念中悉知三世一切
jié shù zhì shàn zhī yī qiè zhònɡshēnɡyào yù zhū shǐ huò xí miè jìn
劫数智；善知一切众生乐欲、诸使、惑习灭尽
zhì ér bù shě lí zhū pú sà xínɡ shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù
智，而不舍离诸菩萨行。是为十。若诸菩萨安住
cǐ fǎ zé dé yī qiè rú lái wú shànɡqiǎofānɡbiàndào
此法，则得一切如来无上巧方便道。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu wú liànɡdào wú liànɡ zhù dào
‚佛子！菩萨摩诃萨有无量道、无量助道、
wú liànɡ xiū dào wú liànɡzhuānɡyándào
无量修道、无量庄严道。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ wú liànɡdào hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种无量道。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi xū kōnɡ wú liànɡ ɡù pú sà dào yì wú liànɡ
等为十？所谓：虚空无量故，菩萨道亦无量；
fǎ jiè wú biān ɡù pú sà dào yì wú liànɡ zhònɡshēnɡ jiè wú jìn ɡù
法界无边故，菩萨道亦无量；众生界无尽故，
pú sà dào yì wú liànɡ shì jiè wú jì ɡù pú sà dào yì wú liànɡ
菩萨道亦无量；世界无际故，菩萨道亦无量；
jié shù bù kě jìn ɡù pú sà dào yì wú liànɡ yī qiè zhònɡshēnɡ yǔ yán
劫数不可尽故，菩萨道亦无量；一切众生语言
fǎ wú liànɡ ɡù pú sà dào yì wú liànɡ rú lái shēn wú liànɡ ɡù pú
法无量故，菩萨道亦无量；如来身无量故，菩
sà dào yì wú liànɡ fó yīn shēnɡ wú liànɡ ɡù pú sà dào yì wú liànɡ
萨道亦无量；佛音声无量故，菩萨道亦无量；
rú lái lì wú liànɡ ɡù pú sà dào yì wú liànɡ yī qiè zhì zhì wú liànɡ
如来力无量故，菩萨道亦无量；一切智智无量
ɡù pú sà dào yì wú liànɡ shì wéi shí
故，菩萨道亦无量。是为十。
-9-
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ wú liànɡ zhù dào hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种无量助道。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi rú xū kōnɡ jiè wú liànɡ pú sà jí zhù dào yì
等为十？所谓：如虚空界无量，菩萨集助道亦
wú liànɡ rú fǎ jiè wú biān pú sà jí zhù dào yì wú biān rú zhònɡ
无量；如法界无边，菩萨集助道亦无边；如众
shēnɡ jiè wú jìn pú sà jí zhù dào yì wú jìn rú shì jiè wú jì
生界无尽，菩萨集助道亦无尽；如世界无际，
pú sà jí zhù dào yì wú jì rú jié shù shuō bù kě jìn pú sà jí zhù
菩萨集助道亦无际；如劫数说不可尽，菩萨集助
dào yì yī qiè shì jiān shuō bù nénɡ jìn rú zhònɡshēnɡ yǔ yán fǎ wú liànɡ
道亦一切世间说不能尽；如众生语言法无量，
pú sà jí zhù dàochūshēnɡ zhì huì zhī yǔ yán fǎ yì wú liànɡ rú rú lái
菩萨集助道出生智慧知语言法亦无量；如如来
shēn wú liànɡ pú sà jí zhù dàobiàn yī qiè zhònɡshēnɡ yī qiè chà
身无量，菩萨集助道遍一切众生、一切刹、
yī qiè shì yī qiè jié yì wú liànɡ rú fó yīn shēnɡ wú liànɡ pú sà
一切世、一切劫亦无量；如佛音声无量，菩萨
chū yī yán yīn zhōubiàn fǎ jiè yī qiè zhònɡshēnɡ wú bù wén zhī ɡù
出一言音周遍法界，一切众生无不闻知故，
suǒ jí zhù dào yì wú liànɡ rú fó lì wú liànɡ pú sà chénɡ rú lái lì
所集助道亦无量；如佛力无量，菩萨承如来力
jī jí zhù dào yì wú liànɡ rú yī qiè zhì zhì wú liànɡ pú sà jī jí zhù
积集助道亦无量；如一切智智无量，菩萨积集助
dào yì rú shì wú yǒuliànɡ shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
道亦如是无有量。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé dé rú lái wú liànɡ zhì huì
则得如来无量智慧。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ wú liànɡ xiū dào hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种无量修道。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi bù lái bú qù xiū shēn yǔ yì yè wú dònɡ
等为十？所谓：不来不去修，身、语、意业无动
zuò ɡù bù zēnɡ bù jiǎn xiū rú běnxìnɡ ɡù fēi yǒu fēi wú xiū wú
作故；不增不减修，如本性故；非有非无修，无
zì xìnɡ ɡù rú huàn rú mènɡ rú yǐnɡ rú xiǎnɡ rú jìnɡ zhōnɡxiànɡ
自性故；如幻如梦、如影如响、如镜中像、
rú rè shí yàn rú shuǐzhōnɡyuè xiū lí yī qiè zhí zhuó ɡù kōnɡ
如热时焰、如水中月修，离一切执著故；空、
- 10 -
wú xiànɡ wú yuàn wú zuò xiū mínɡ jiàn sān jiè ér jí fú dé bù xiū
无相、无愿、无作修，明见三界而集福德不休
xī ɡù bù kě shuō wú yánshuō lí yánshuō xiū yuǎn lí shī shè
息故；不可说、无言说、离言说修，远离施设
ān lì fǎ ɡù bú huài fǎ jiè xiū zhì huì xiàn zhī yī qiè fǎ ɡù bú
安立法故；不坏法界修，智慧现知一切法故；不
huàizhēn rú shí jì xiū pǔ rù zhēn rú shí jì xū kōnɡ jì ɡù ɡuǎnɡ dà
坏真如实际修，普入真如实际虚空际故；广大
zhì huì xiū zhū yǒu suǒ zuò lì wú jìn ɡù zhù rú lái shí lì sì wú
智慧修，诸有所作力无尽故；住如来十力、四无
suǒ wèi yī qiè zhì zhì pínɡděnɡ xiū xiàn jiàn yī qiè fǎ wú yí huò ɡù
所畏、一切智智平等修，现见一切法无疑惑故。
shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái yī qiè zhì wú
是为十。若诸菩萨安住此法，则得如来一切智无
shànɡshànqiǎo xiū
上善巧修。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡzhuānɡyándào hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种庄严道。何
děnɡ wéi shí fó zǐ pú sà mó hē sà bù lí yù jiè rù sè jiè
等为十？佛子！菩萨摩诃萨不离欲界，入色界、
wú sè jiè chándìnɡ jiě tuō jí zhū sān mèi yì bù yīn cǐ ér shòu bǐ
无色界禅定解脱及诸三昧，亦不因此而受彼
shēnɡ shì wéi dì yī zhuānɡyándào zhì huì xiànqián rù shēnɡwéndào
生，是为第一庄严道。智慧现前，入声闻道，
bù yǐ cǐ dào ér qǔ chū lí shì wéi dì èr zhuānɡyándào zhì huì xiàn
不以此道而取出离，是为第二庄严道。智慧现
qián rù pì zhī fó dào ér qǐ dà bēi wú yǒu xiū xī shì wéi dì sān
前，入辟支佛道，而起大悲无有休息，是为第三
zhuānɡyándào suī yǒu rén tiānjuàn shǔ wéi rào bǎi qiān cǎi nǚ ɡē
1
庄严道。虽有人、天眷属围绕，百千婇女歌
wǔ shì cónɡ wèi céng zàn shě chándìnɡ jiě tuō jí zhū sān mèi shì wéi dì
舞侍从，未曾暂舍禅定解脱及诸三昧，是为第
sì zhuānɡyándào yǔ yī qiè zhònɡshēnɡshòu zhū yù lè ɡònɡxiānɡ yú lè
四庄严道。与一切众生受诸欲乐共相娱乐，
nǎi zhì wèi céng yú yī niàn jiān shě lí pú sà pínɡděnɡ sān mèi shì wéi dì
乃至未曾于一念间舍离菩萨平等三昧，是为第
1
大正藏：采
- 11 -
wǔ zhuānɡyándào yǐ dào yī qiè shì jiān bǐ àn yú zhū shì fǎ xī wú
五庄严道。已到一切世间彼岸，于诸世法悉无
suǒ zhuó ér yì bù shě dù zhònɡshēnɡxínɡ shì wéi dì liù zhuānɡyándào
所著，而亦不舍度众生行，是为第六庄严道。
ān zhù zhènɡdào zhènɡ zhì zhènɡ jiàn ér nénɡ shì rù yī qiè xié dào
安住正道、正智、正见，而能示入一切邪道，
bù qǔ wéi shí bù zhí wéi jìnɡ lìnɡ bǐ zhònɡshēnɡyuǎn lí xié fǎ shì
不取为实，不执为净，令彼众生远离邪法，是
wéi dì qī zhuānɡyándào chánɡshàn hù chí rú lái jìnɡ jiè shēn yǔ
为第七庄严道。常善护持如来净戒，身、语、
yì yè wú zhū ɡuò shī wèi yù jiào huà fàn jiè zhònɡshēnɡ shì xínɡ yī qiè
意业无诸过失，为欲教化犯戒众生，示行一切
fán yú zhī xínɡ suī yǐ jù zú qīnɡ jìnɡ fú dé zhù pú sà qù ér shì
凡愚之行，虽已具足清净福德住菩萨趣，而示
shēnɡ yú yī qiè dì yù chùshēnɡ è ɡuǐ jí zhū xiǎnnàn pín qiónɡ
生于一切地狱、畜生、饿鬼及诸险难、贫穷
děnɡchù lìnɡ bǐ zhònɡshēnɡ jiē dé jiě tuō ér shí pú sà bù shēnɡ bǐ
等处，令彼众生皆得解脱，而实菩萨不生彼
qù shì wéi dì bā zhuānɡyándào bù yóu tā jiào dé wú ài biàn
趣，是为第八庄严道。不由他教，得无碍辩，
zhì huì ɡuānɡmínɡ pǔ nénɡzhào liǎo yī qiè fó fǎ wéi yī qiè rú lái shén
智慧光明普能照了一切佛法，为一切如来神
lì suǒ chí yǔ yī qiè zhū fó tónɡ yī fǎ shēn chénɡ jiù yī qiè jiān ɡù
力所持，与一切诸佛同一法身，成就一切坚固
dà rén mínɡ jìnɡ mì fǎ ān zhù yī qiè pínɡděnɡ zhū shènɡ zhū fó jìnɡ jiè
大人明净密法，安住一切平等诸乘，诸佛境界
jiē xiàn qí qián jù zú yī qiè shì zhì ɡuānɡmínɡ zhào jiàn yī qiè zhū
皆现其前，具足一切世智光明，照见一切诸
zhònɡshēnɡ jiè nénɡ wèi zhònɡshēnɡ zuò zhī fǎ shī ér shì qiú zhènɡ fǎ
众生界，能为众生作知法师，而示求正法
wèi céng xiū xī suī shí yǔ zhònɡshēnɡ zuò wú shànɡ shī ér shì xínɡ zūn
未曾休息，虽实与众生作无上师，而示行尊
jìnɡ shé lí hé shànɡ hé yǐ ɡù pú sà mó hē sà shànqiǎofānɡbiàn
敬阇梨和尚。何以故？菩萨摩诃萨善巧方便
zhù pú sà dào suí qí suǒ yìnɡ jiē wèi shì xiàn shì wéi dì jiǔ zhuānɡyán
住菩萨道，随其所应皆为示现。是为第九庄严
dào shànɡēn jù zú zhū xínɡ jiū jìnɡ yī qiè rú lái suǒ ɡònɡɡuàndǐnɡ
道。善根具足，诸行究竟，一切如来所共灌顶，
- 12 -
dào yī qiè fǎ zì zài bǐ àn wú ài fǎ zēnɡ yǐ ɡuàn qí shǒu qí shēn
到一切法自在彼岸，无碍法缯以冠其首；其身
biàn zhì yī qiè shì jiè pǔ xiàn rú lái wú ài zhī shēn yú fǎ zì zài zuì
遍至一切世界，普现如来无碍之身，于法自在最
shànɡ jiū jìnɡ zhuàn yú wú ài qīnɡ jìnɡ fǎ lún yī qiè pú sà zì zài zhī
上究竟，转于无碍清净法轮；一切菩萨自在之
fǎ jiē yǐ chénɡ jiù ér wèi zhònɡshēnɡ ɡù yú yī qiè ɡuó tǔ shì xiàn
法皆已成就，而为众生故，于一切国土示现
shòushēnɡ yǔ sān shì zhū fó tónɡ yī jìnɡ jiè ér bú fèi pú sà xínɡ
受生；与三世诸佛同一境界，而不废菩萨行，
bù shě pú sà fǎ bú xiè pú sà yè bù lí pú sà dào bù chí pú
不舍菩萨法，不懈菩萨业，不离菩萨道，不弛菩
sà yí bú duàn pú sà qǔ bù xī pú sà qiǎofānɡbiàn bù jué pú
萨仪，不断菩萨取，不息菩萨巧方便，不绝菩
sà suǒ zuò shì bú yàn pú sà shēnɡchénɡyònɡ bù zhǐ pú sà zhù chí lì
萨所作事，不厌菩萨生成用，不止菩萨住持力。
hé yǐ ɡù pú sà yù jí zhènɡ ā nòuduō luó sān miǎo sān pú tí
何以故？菩萨欲疾证阿耨多罗三藐三菩提，
ɡuān yī qiè zhì mén xiū pú sà xínɡ wú xiū xī ɡù shì wéi dì shí zhuānɡ
观一切智门修菩萨行无休息故。是为第十庄
yándào ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ dà zhuānɡ
严道。若诸菩萨安住此法，则得如来无上大庄
yándào yì bù shě pú sà dào
严道，亦不舍菩萨道。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ zú hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种足。何等为十？
suǒ wèi chí jiè zú shū shènɡ dà yuàn xī chénɡmǎn ɡù jīnɡ jìn zú
所谓持戒足，殊胜大愿悉成满故；精进足，
jí yī qiè pú tí fēn fǎ bú tuì zhuǎn ɡù shéntōnɡ zú suí zhònɡshēnɡ
集一切菩提分法不退转故；神通足，随众生
yù lìnɡ huān xǐ ɡù shén lì zú bù lí yī fó chàwǎnɡ yī qiè fó chà
欲令欢喜故；神力足，不离一佛刹往一切佛刹
ɡù shēn xīn zú yuàn qiú yī qiè shū shènɡ fǎ ɡù jiān shì zú yī
故；深心足，愿求一切殊胜法故；坚誓足，一
qiè suǒ zuò xián jiū jìnɡ ɡù suí shùn zú bù wéi yī qiè zūn zhě jiào ɡù
切所作咸究竟故；随顺足，不违一切尊者教故；
yào fǎ zú wén chí yī qiè fó suǒ shuō fǎ bù pí xiè ɡù fǎ yǔ zú
乐法足，闻持一切佛所说法不疲懈故；法雨足，
- 13 -
wèi zhònɡyǎnshuō wú qiè ruò ɡù xiū xínɡ zú yī qiè zhū è xī yuǎn lí
为众演说无怯弱故；修行足，一切诸恶悉远离
ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ
故。是为十。若诸菩萨安住此法，则得如来无上
zuì shènɡ zú ruò yī jǔ bù xī nénɡbiàn zhì yī qiè shì jiè
最胜足，若一举步，悉能遍至一切世界。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡshǒu hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种手。何等为
shí suǒ wèi shēn xìn shǒu yú fó suǒ shuō yī xiànɡ rěn kě jiū
十？所谓：深信手，于佛所说，一向忍可，究
jìnɡ shòu chí ɡù bù shī shǒu yǒu lái qiú zhě suí qí suǒ yù jiē lìnɡ
竟受持故；布施手，有来求者，随其所欲皆令
chōnɡmǎn ɡù xiān yì wèn xùn shǒu shū zhǎnyòuzhǎnɡxiānɡyínɡ yǐn ɡù
充满故；先意问讯手，舒展右掌相迎引故；
ɡònɡyǎnɡ zhū fó shǒu jí zhònɡ fú dé wú pí yàn ɡù duōwénshànqiǎo
供养诸佛手，集众福德无疲厌故；多闻善巧
shǒu xī duàn yī qiè zhònɡshēnɡ yí ɡù lìnɡ chāo sān jiè shǒu shòu yǔ
手，悉断一切众生疑故；令超三界手，授与
zhònɡshēnɡ bá chū yù ní ɡù zhì yú bǐ àn shǒu sì bào liú zhōnɡ jiù
众生拔出欲泥故；置于彼岸手，四暴流中救
nì zhònɡshēnɡ ɡù bú lìn zhènɡ fǎ shǒu suǒ yǒumiào fǎ xī yǐ kāi shì
溺众生故；不吝正法手，所有妙法悉以开示
ɡù shànyònɡzhònɡ lùn shǒu yǐ zhì huì yàomièshēn xīn bìnɡ ɡù hénɡ
故；善用众论手，以智慧药灭身心病故；恒
chí zhì bǎoshǒu kāi fǎ ɡuānɡmínɡ pò fán nǎo àn ɡù shì wéi shí ruò
持智宝手，开法光明破烦恼闇故。是为十。若
zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡshǒu pǔ fù shí fānɡ
诸菩萨安住此法，则得如来无上手，普覆十方
yī qiè shì jiè
一切世界。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ fù hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种腹。何等为十？
suǒ wèi lí chǎn qū fù xīn qīnɡ jìnɡ ɡù lí huàn wěi fù xìnɡ zhì
所谓；离谄曲腹，心清净故；离幻伪腹，性质
zhí ɡù bù xū jiǎ fù wú xiǎn bì ɡù wú qī duó fù yú yī qiè
直故；不虚假腹，无险诐故；无欺夺腹，于一切
wù wú suǒ tān ɡù duàn fán nǎo fù jù zhì huì ɡù qīnɡ jìnɡ xīn fù
物无所贪故；断烦恼腹，具智慧故；清净心腹，
- 14 -
lí zhū è ɡù ɡuānchá yǐn shí fù niàn rú shí fǎ ɡù ɡuānchá wú
离诸恶故；观察饮食腹，念如实法故；观察无
zuò fù jué wù yuán qǐ ɡù jué wù yī qiè chū lí dào fù shànchénɡ
作腹，觉悟缘起故；觉悟一切出离道腹，善成
shú shēn xīn ɡù yuǎn lí yī qiè biān jiàn ɡòu fù lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡ
熟深心故；远离一切边见垢腹，令一切众生
dé rù fó fù ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé
得入佛腹故。是为十。若诸菩萨安住此法，则得
rú lái wú shànɡɡuǎnɡ dà fù xī nénɡrónɡshòu yī qiè zhònɡshēnɡ
如来无上广大腹，悉能容受一切众生。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡzànɡ hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种藏。何等为
shí suǒ wèi bú duàn fó zhǒnɡ shì pú sà zànɡ kāi shì fó fǎ wú liànɡ
十？所谓：不断佛种是菩萨藏，开示佛法无量
wēi dé ɡù zēnɡzhǎnɡ fǎ zhǒnɡ shì pú sà zànɡ chūshēnɡ zhì huì ɡuǎnɡ
威德故；增长法种是菩萨藏，出生智慧广
dà ɡuānɡmínɡ ɡù zhù chí sēnɡzhǒnɡ shì pú sà zànɡ lìnɡ qí dé rù bú
大光明故；住持僧种是菩萨藏，令其得入不
tuì fǎ lún ɡù jué wù zhènɡdìnɡzhònɡshēnɡ shì pú sà zànɡ shàn suí qí
退法轮故；觉悟正定众生是菩萨藏，善随其
shí bù yú yī niàn ɡù jiū jìnɡ chénɡ shú bú dìnɡzhònɡshēnɡ shì pú sà
时不逾一念故；究竟成熟不定众生是菩萨
zànɡ lìnɡ yīn xiānɡ xù wú yǒu jiàn duàn ɡù wèi xié dìnɡzhònɡshēnɡ fā qǐ
藏，令因相续无有间断故；为邪定众生发起
dà bēi shì pú sà zànɡ lìnɡ wèi lái yīn xī dé chénɡ jiù ɡù mǎn fó shí
大悲是菩萨藏，令未来因悉得成就故；满佛十
lì bù kě huài yīn shì pú sà zànɡ jù xiánɡ fú mó jūn wú duì shànɡēn ɡù
力不可坏因是菩萨藏，具降伏魔军无对善根故；
zuì shènɡ wú wèi dà shī zǐ hǒu shì pú sà zànɡ lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡ jiē
最胜无畏大师子吼是菩萨藏，令一切众生皆
huān xǐ ɡù dé fó shí bā bú ɡònɡ fǎ shì pú sà zànɡ zhì huì pǔ rù
欢喜故；得佛十八不共法是菩萨藏，智慧普入
yī qiè chù ɡù pǔ liǎo zhī yī qiè zhònɡshēnɡ yī qiè chà yī qiè fǎ
一切处故；普了知一切众生、一切刹、一切法、
yī qiè fó shì pú sà zànɡ yú yī niànzhōnɡ xī mínɡ jiàn ɡù shì wéi shí
一切佛是菩萨藏，于一念中悉明见故。是为十。
ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡshànɡēn bù kě huài
若诸菩萨安住此法，则得如来无上善根不可坏
- 15 -
dà zhì huì zànɡ
大智慧藏。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ xīn hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种心。何等为十？
suǒ wèi jīnɡ qín xīn yī qiè suǒ zuò xī jiū jìnɡ ɡù bú xiè xīn jī
所谓：精勤心，一切所作悉究竟故；不懈心，积
jí xiànɡhǎo fú dé xínɡ ɡù dà yǒnɡ jiàn xīn cuī pò yī qiè zhū mó jūn
集相好福德行故；大勇健心，摧破一切诸魔军
ɡù rú lǐ xínɡ xīn chúmiè yī qiè zhū fán nǎo ɡù bú tuì zhuǎn xīn
故；如理行心，除灭一切诸烦恼故；不退转心，
nǎi zhì pú tí zhōnɡ bù xī ɡù xìnɡqīnɡ jìnɡ xīn zhī xīn bú dònɡ wú suǒ
乃至菩提终不息故；性清净心，知心不动无所
zhuó ɡù zhī zhònɡshēnɡ xīn suí qí jiě yù lìnɡ chū lí ɡù lìnɡ rù fó
著故；知众生心，随其解欲令出离故；令入佛
fǎ dà fàn zhù xīn zhī zhū zhònɡshēnɡzhǒnɡzhǒnɡ jiě yù bù yǐ bié
法大梵住心，知诸众生种种解欲，不以别
shènɡ ér jiù hù ɡù kōnɡ wú xiànɡ wú yuàn wú zuò xīn jiàn sān
乘而救护故；空、无相、无愿、无作心，见三
jiè xiànɡ bù qǔ zhuó ɡù wàn zì xiànɡ jīn ɡānɡ jiān ɡù shènɡzànɡzhuānɡ
2
界相不取著故；卍字相金刚坚固胜藏庄
yán xīn yī qiè zhònɡshēnɡ shù děnɡ mó lái nǎi zhì bù nénɡdònɡ yī máo
严心，一切众生数等魔来乃至不能动一毛
dà zhì ɡuānɡmínɡzànɡ xīn
大智光明藏心。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ pī jiǎ hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种被甲。何等为
shí suǒ wèi pī dà cí jiǎ jiù hù yī qiè zhònɡshēnɡ ɡù pī dà
十？所谓：被大慈甲，救护一切众生故；被大
bēi jiǎ kān rěn yī qiè zhū kǔ ɡù pī dà yuàn jiǎ yī qiè suǒ zuò jiū
悲甲，堪忍一切诸苦故；被大愿甲，一切所作究
jìnɡ ɡù pī huí xiànɡ jiǎ jiàn lì yī qiè fó zhuānɡyán ɡù pī fú dé
竟故；被回向甲，建立一切佛庄严故；被福德
jiǎ ráo yì yī qiè zhū zhònɡshēnɡ ɡù pī bō luó mì jiǎ dù tuō yī
甲，饶益一切诸众生故，被波罗蜜甲，度脱一
2
大正藏：卐
- 16 -
qiè zhū hán shí ɡù pī zhì huì jiǎ miè yī qiè zhònɡshēnɡ fán nǎo àn ɡù
切诸含识故；被智慧甲，灭一切众生烦恼闇故；
pī shànqiǎofānɡbiàn jiǎ shēnɡ pǔ ménshànɡēn ɡù pī yī qiè zhì xīn
被善巧方便甲，生普门善根故；被一切智心
jiān ɡù bù sǎn luàn jiǎ bú yào yú shènɡ ɡù pī yī xīn jué dìnɡ jiǎ
坚固不散乱甲，不乐余乘故；被一心决定甲，
yú yī qiè fǎ lí yí huò ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
于一切法离疑惑故。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé pī rú lái wú shànɡ jiǎ zhòu xī nénɡ cuī fú yī qiè mó jūn
则被如来无上甲冑，悉能摧伏一切魔军。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ qì zhànɡ hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种器仗。何等
wéi shí suǒ wèi bù shī shì pú sà qì zhànɡ cuī pò yī qiè qiān lìn
为十？所谓；布施是菩萨器仗，摧破一切悭吝
ɡù chí jiè shì pú sà qì zhànɡ qì shě yī qiè huǐ fàn ɡù pínɡděnɡ
故；持戒是菩萨器仗，弃舍一切毁犯故；平等
shì pú sà qì zhànɡ duànchú yī qiè fēn bié ɡù zhì huì shì pú sà qì
是菩萨器仗，断除一切分别故；智慧是菩萨器
zhànɡ xiāomiè yī qiè fán nǎo ɡù zhènɡmìnɡ shì pú sà qì zhànɡ yuǎn
仗，消灭一切烦恼故；正命是菩萨器仗，远
lí yī qiè xié mìnɡ ɡù shànqiǎofānɡbiàn shì pú sà qì zhànɡ yú yī
离一切邪命故；善巧方便是菩萨器仗，于一
qiè chù shì xiàn ɡù lüè shuō tān chēn chī děnɡ yī qiè fán nǎo shì pú
切处示现故；略说贪、瞋、痴等一切烦恼是菩
sà qì zhànɡ yǐ fán nǎomén dù zhònɡshēnɡ ɡù shēnɡ sǐ shì pú sà qì
萨器仗，以烦恼门度众生故；生死是菩萨器
zhànɡ bú duàn pú sà xínɡ jiào huàzhònɡshēnɡ ɡù shuō rú shí fǎ shì pú
仗，不断菩萨行教化众生故；说如实法是菩
sà qì zhànɡ nénɡ pò yī qiè zhí zhuó ɡù yī qiè zhì shì pú sà qì
萨器仗，能破一切执著故；一切智是菩萨器
zhànɡ bù shě pú sà xínɡmén ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù
仗，不舍菩萨行门故。是为十。若诸菩萨安住
cǐ fǎ zé nénɡchúmiè yī qiè zhònɡshēnɡchánɡ yè suǒ jí fán nǎo jié
此法，则能除灭一切众生长夜所集烦恼结
shǐ
使。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡshǒu hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种首。何等为
- 17 -
shí suǒ wèi niè pánshǒu wú nénɡ jiàn dǐnɡ ɡù zūn jìnɡ shǒu yī
十？所谓：涅槃首，无能见顶故；尊敬首，一
qiè rén tiān suǒ jìnɡ lǐ ɡù ɡuǎnɡ dà shènɡ jiě shǒu sān qiān jiè zhōnɡ
切人、天所敬礼故；广大胜解首，三千界中
zuì wéi shènɡ ɡù dì yī shànɡēnshǒu sān jiè zhònɡshēnɡxiánɡònɡyǎnɡ
最为胜故；第一善根首，三界众生咸供养
ɡù hè dài zhònɡshēnɡshǒu chénɡ jiù dǐnɡshànɡ ròu jì xiànɡ ɡù bù
故；荷戴众生首，成就顶上肉髻相故；不
qīnɡ jiàn tā shǒu yú yī qiè chùchánɡ zūn shènɡ ɡù bō rě bō luó mì
轻贱他首，于一切处常尊胜故；般若波罗蜜
shǒu zhǎnɡyǎnɡ yī qiè ɡōnɡ dé fǎ ɡù fānɡbiàn zhì xiānɡyìnɡshǒu pǔ
首，长养一切功德法故；方便智相应首，普
xiàn yī qiè tónɡ lèi shēn ɡù jiào huà yī qiè zhònɡshēnɡshǒu yǐ yī qiè
现一切同类身故；教化一切众生首，以一切
zhònɡshēnɡ wéi dì zǐ ɡù shǒu hù zhū fó fǎ yǎnshǒu nénɡ lìnɡ sān bǎo
众生为弟子故；守护诸佛法眼首，能令三宝
zhǒnɡ bú duàn jué ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé
种不断绝故。是为十。若诸菩萨安住此法，则
dé rú lái wú shànɡ dà zhì huì shǒu
得如来无上大智慧首。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡyǎn suǒ wèi ròu yǎn
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种眼。所谓：肉眼，
jiàn yī qiè sè ɡù tiānyǎn jiàn yī qiè zhònɡshēnɡ xīn ɡù huì yǎn
见一切色故；天眼，见一切众生心故；慧眼，
jiàn yī qiè zhònɡshēnɡ zhū ɡēn jìnɡ jiè ɡù fǎ yǎn jiàn yī qiè fǎ rú shí
见一切众生诸根境界故；法眼，见一切法如实
xiànɡ ɡù fó yǎn jiàn rú lái shí lì ɡù zhì yǎn zhī jiàn zhū fǎ ɡù
相故；佛眼，见如来十力故；智眼，知见诸法故；
ɡuānɡmínɡyǎn jiàn fó ɡuānɡmínɡ ɡù chūshēnɡ sǐ yǎn jiàn niè pán ɡù
光明眼，见佛光明故；出生死眼，见涅槃故；
wú ài yǎn suǒ jiàn wú zhànɡ ɡù yī qiè zhì yǎn jiàn pǔ mén fǎ jiè
无碍眼，所见无障故；一切智眼，见普门法界
dà zhì huì yǎn
大智慧眼
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ ěr hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种耳。何等为十？
- 18 -
suǒ wèi wén zàn tàn shēnɡ duànchú tān ài wén huǐ zǐ shēnɡ duàn
所谓：闻赞叹声，断除贪爱；闻毁呰声，断
chúchēn huì wénshuō èr shènɡ bù zhuó bù qiú wén pú sà dào
除瞋恚；闻说二乘，不著不求；闻菩萨道，
huān xǐ yǒnɡyuè wén dì yù děnɡ zhū kǔ nànchù qǐ dà bēi xīn fā
欢喜踊跃；闻地狱等诸苦难处，起大悲心，发
hónɡ shì yuàn wénshuō rén tiānshènɡmiào zhī shì zhī bǐ jiē shì wú
弘誓愿；闻说人、天胜妙之事，知彼皆是无
chánɡ zhī fǎ wényǒu zàn tàn zhū fó ɡōnɡ dé qín jiā jīnɡ jìn lìnɡ sù
常之法；闻有赞叹诸佛功德，勤加精进，令速
yuánmǎn wénshuō liù dù sì shè děnɡ fǎ fā xīn xiū xínɡ yuàndào
圆满；闻说六度、四摄等法，发心修行，愿到
bǐ àn wén shí fānɡ shì jiè yī qiè yīn shēnɡ xī zhī rú xiǎnɡ rù bù
彼岸；闻十方世界一切音声，悉知如响，入不
kě shuōshènshēnmiào yì pú sà mó hē sà cónɡchū fā xīn nǎi zhì dào
可说甚深妙义；菩萨摩诃萨从初发心乃至道
chǎnɡ chánɡwénzhènɡ fǎ wèi céng zàn xī ér hénɡ bù shě huàzhònɡ
场，常闻正法未曾暂息，而恒不舍化众
shēnɡ shì shì wéi shí ruò zhū pú sà chénɡ jiù cǐ fǎ zé dé rú lái
生事。是为十。若诸菩萨成就此法，则得如来
wú shànɡ dà zhì huì ěr
无上大智慧耳。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ bí hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种鼻。何等为十？
suǒ wèi wén zhū chòu wù bù yǐ wéi chòu wén zhū xiānɡ qì bù yǐ wéi
所谓：闻诸臭物不以为臭；闻诸香气不以为
xiānɡ xiānɡchòu jù wén qí xīn pínɡděnɡ fēi xiānɡ fēi chòu ān zhù
香；香臭俱闻，其心平等；非香非臭，安住
yú shě ruò wénzhònɡshēnɡ yī fú wò jù jí qí zhī tǐ suǒ yǒuxiānɡ
3
于舍；若闻众生衣服、卧具及其支体所有香
chòu zé nénɡ zhī bǐ tān huì yú chī děnɡ fēn zhī xínɡ ruò wén zhū
臭，则能知彼贪、恚、愚痴等分之行；若闻诸
fú zànɡcǎo mù děnɡxiānɡ jiē rú duì mù qián fēn mínɡbiàn liǎo ruò
伏藏草木等香，皆如对目前，分明辨了；若
wén xià zhì ā bí dì yù shànɡ zhì yǒudǐnɡzhònɡshēnɡ zhī xiānɡ jiē zhī
闻下至阿鼻地狱、上至有顶众生之香，皆知
3
大正藏：肢
- 19 -
bǐ ɡuò qù suǒ xínɡ zhī xínɡ ruò wén zhū shēnɡwén bù shī chí jiè duō
彼过去所行之行；若闻诸声闻布施、持戒、多
wén huì xiānɡ zhù yī qiè zhì xīn bú lìnɡ sǎn dònɡ ruò wén yī qiè pú
闻慧香，住一切智心，不令散动；若闻一切菩
sà xínɡxiānɡ yǐ pínɡděnɡ huì rù rú lái dì wén yī qiè fó zhì jìnɡ jiè
萨行香，以平等慧入如来地；闻一切佛智境界
xiānɡ yì bú fèi shě zhū pú sà xínɡ shì wéi shí ruò zhū pú sà chénɡ
香，亦不废舍诸菩萨行。是为十。若诸菩萨成
jiù cǐ fǎ zé dé rú lái wú liànɡ wú biānqīnɡ jìnɡ bí
就此法，则得如来无量无边清净鼻。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ shé hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种舌。何等为十？
suǒ wèi kāi shì yǎnshuō wú jìn zhònɡshēnɡxínɡ shé kāi shì yǎnshuō wú jìn
所谓：开示演说无尽众生行舌；开示演说无尽
fǎ mén shé zàn tàn zhū fó wú jìn ɡōnɡ dé shé yǎnchànɡ cí biàn wú jìn
法门舌；赞叹诸佛无尽功德舌；演畅辞辩无尽
shé kāi chǎn dà shènɡ zhù dào shé biàn fù shí fānɡ xū kōnɡ shé pǔ
舌；开阐大乘助道舌；遍覆十方虚空舌；普
zhào yī qiè fó chà shé pǔ shǐ zhònɡshēnɡ wù jiě shé xī lìnɡ zhū fó
照一切佛刹舌；普使众生悟解舌；悉令诸佛
huān xǐ shé xiánɡ fú yī qiè zhū mó wài dào chúmiè yī qiè shēnɡ sǐ
4
欢喜舌；降伏一切诸魔外道，除灭一切生死
fán nǎo lìnɡ zhì niè pán shé shì wéi shí ruò zhū pú sà chénɡ jiù cǐ
烦恼，令至涅槃舌。是为十。若诸菩萨成就此
fǎ zé dé rú lái biàn fù yī qiè zhū fó ɡuó tǔ wú shànɡ shé
法，则得如来遍覆一切诸佛国土无上舌。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡshēn hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种身。何等为
shí suǒ wèi rén shēn wèi jiào huà yī qiè zhū rén ɡù fēi rén shēn
十？所谓：人身，为教化一切诸人故；非人身，
wèi jiào huà dì yù chùshēnɡ è ɡuǐ ɡù tiānshēn wèi jiào huà yù
为教化地狱、畜生、饿鬼故；天身，为教化欲
jiè sè jiè wú sè jiè zhònɡshēnɡ ɡù xué shēn shì xiàn xué dì ɡù
界、色界、无色界众生故；学身，示现学地故；
wú xué shēn shì xiàn ā luó hàn dì ɡù dú jué shēn jiào huà lìnɡ rù pì
无学身，示现阿罗汉地故；独觉身，教化令入辟
4
大正藏：歎
- 20 -
zhī fó dì ɡù pú sà shēn lìnɡ chénɡ jiù dà shènɡ ɡù rú lái shēn
支佛地故；菩萨身，令成就大乘故；如来身，
zhì shuǐɡuàndǐnɡ ɡù yì shēnɡshēn shànqiǎochūshēnɡ ɡù wú lòu fǎ
智水灌顶故；意生身，善巧出生故；无漏法
shēn yǐ wú ɡōnɡyònɡ shì xiàn yī qiè zhònɡshēnɡshēn ɡù shì wéi shí
身，以无功用示现一切众生身故。是为十。
ruò zhū pú sà chénɡ jiù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ zhī shēn
若诸菩萨成就此法，则得如来无上之身。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ yì hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种意。何等为十？
suǒ wèi shǎnɡshǒu yì fā qǐ yī qiè shànɡēn ɡù ān zhù yì shēn xìn
所谓上首意，发起一切善根故；安住意，深信
jiān ɡù bú dònɡ ɡù shēn rù yì suí shùn fó fǎ ér jiě ɡù nèi liǎo
坚固不动故；深入意，随顺佛法而解故；内了
yì zhī zhū zhònɡshēnɡ xīn yào ɡù wú luàn yì yī qiè fán nǎo bù zá
意，知诸众生心乐故；无乱意，一切烦恼不杂
ɡù mínɡ jìnɡ yì kè chén bù nénɡ rǎn zhuó ɡù shànɡuānzhònɡshēnɡ
故；明净意，客尘不能染著故；善观众生
yì wú yǒu yī niàn shī shí ɡù shàn zé suǒ zuò yì wèi céng yī chù
5
意，无有一念失时故；善择所作意，未曾一处
shēnɡɡuò ɡù mì hù zhū ɡēn yì tiáo fú bú lìnɡ chí sàn ɡù shàn rù
生过故；密护诸根意，调伏不令驰散故；善入
sān mèi yì shēn rù fó sān mèi wú wǒ wǒ suǒ ɡù shì wéi shí ruò
三昧意，深入佛三昧无我、我所故。是为十。若
zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé yī qiè fó wú shànɡ yì
诸菩萨安住此法，则得一切佛无上意。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡxínɡ hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种行。何等为十？
suǒ wèi wén fǎ xínɡ ài yào yú fǎ ɡù shuō fǎ xínɡ lì yì zhònɡ
所谓：闻法行，爱乐于法故；说法行，利益众
shēnɡ ɡù lí tān huì chī bù wèi xínɡ tiáo fú zì xīn ɡù yù jiè
生故；离贪、恚，痴怖畏行，调伏自心故；欲界
xínɡ jiào huà yù jiè zhònɡshēnɡ ɡù sè wú sè jiè sān mèixínɡ lìnɡ
行，教化欲界众生故；色、无色界三昧行，令
sù zhuǎnhuán ɡù qù xiànɡ fǎ yì xínɡ sù dé zhì huì ɡù yī qiè shēnɡ
速转还故；趣向法义行，速得智慧故；一切生
5
龙藏：智；永乐北藏：曾；大正藏：曾
- 21 -
chùxínɡ zì zài jiào huàzhònɡshēnɡ ɡù yī qiè fó chàxínɡ lǐ bài ɡònɡ
处行，自在教化众生故；一切佛刹行，礼拜供
yǎnɡ zhū fó ɡù niè pánxínɡ bú duànshēnɡ sǐ xiānɡ xù ɡù chénɡmǎn
养诸佛故；涅槃行，不断生死相续故；成满
yī qiè fó fǎ xínɡ bù shě pú sà fǎ xínɡ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú
一切佛法行，不舍菩萨法行故。是为十。若诸菩
sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú lái wú qù xínɡ
萨安住此法，则得如来无来无去行。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ zhù hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种住。何等为十？
suǒ wèi pú tí xīn zhù céng bú wànɡ shī ɡù bō luó mì zhù bú
所谓：菩提心住，曾不忘失故；波罗蜜住，不
yàn zhù dào ɡù shuō fǎ zhù zēnɡzhǎnɡ zhì huì ɡù ā lán rě zhù
厌助道故；说法住，增长智慧故；阿兰若住，
zhènɡ dà chándìnɡ ɡù suí shùn yī qiè zhì tóu tuó zhī zú sì shènɡzhǒnɡ
证大禅定故；随顺一切智头陀知足四圣种
zhù shǎo yù shǎo shì ɡù shēn xìn zhù hè fù zhènɡ fǎ ɡù qīn jìn
住，少欲少事故；深信住，荷负正法故；亲近
rú lái zhù xué fó wēi yí ɡù chūshēnɡshéntōnɡ zhù yuánmǎn dà zhì
如来住，学佛威仪故；出生神通住，圆满大智
ɡù dé rěn zhù mǎn zú shòu jì ɡù dàochǎnɡ zhù jù zú lì
故；得忍住，满足授记故；道场住，具足力、
wú wèi yī qiè fó fǎ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
无畏、一切佛法故。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé dé yī qiè zhì wú shànɡ zhù
则得一切智无上住。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ zuò hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种坐。何等为十？
suǒ wèi zhuàn lún wánɡ zuò xīnɡ shí shàndào ɡù sì tiānwánɡ zuò
所谓：转轮王坐，兴十善道故；四天王坐，
yú yī qiè shì jiān zì zài ān lì fó fǎ ɡù dì shì zuò yǔ yī qiè zhònɡ
于一切世间自在安立佛法故；帝释坐，与一切众
shēnɡ wéi shènɡ zhǔ ɡù fàn tiān zuò yú zì tā xīn dé zì zài ɡù shī
生为胜主故；梵天坐，于自他心得自在故；师
zǐ zuò nénɡshuō fǎ ɡù zhènɡ fǎ zuò yǐ zǒnɡ chí biàn cái lì ér kāi
子坐，能说法故；正法坐，以总持辩才力而开
shì ɡù jiān ɡù zuò shì yuàn jiū jìnɡ ɡù dà cí zuò lìnɡ è zhònɡ
示故；坚固坐，誓愿究竟故；大慈坐，令恶众
- 22 -
shēnɡ xī huān xǐ ɡù dà bēi zuò rěn yī qiè kǔ bù pí yàn ɡù jīn
生悉欢喜故；大悲坐，忍一切苦不疲厌故；金
ɡānɡ zuò xiánɡ fú zhònɡ mó jí wài dào ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà
刚坐，降伏众魔及外道故。是为十。若诸菩萨
ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡzhènɡ jué zuò
安住此法，则得如来无上正觉坐。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ wò hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种卧。何等为十？
suǒ wèi jì jìnɡ wò shēn xīn dàn bó ɡù chándìnɡ wò rú lǐ xiū
所谓：寂静卧，身心憺怕故；禅定卧，如理修
xínɡ ɡù sān mèi wò shēn xīn róu ruǎn ɡù fàn tiān wò bù nǎo zì tā
行故；三昧卧，身心柔软故；梵天卧，不恼自他
ɡù shàn yè wò yú hòu bù huǐ ɡù zhènɡ xìn wò bù kě qīnɡdònɡ
故；善业卧，于后不悔故；正信卧，不可倾动
ɡù zhènɡdào wò shànyǒu kāi jué ɡù miàoyuàn wò shànqiǎo huí
故；正道卧，善友开觉故；妙愿卧，善巧回
xiànɡ ɡù yī qiè shì bì wò suǒ zuò chénɡbàn ɡù shě zhū ɡōnɡyònɡ
向故；一切事毕卧，所作成办故；舍诸功用
wò yī qiè ɡuàn xí ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
卧，一切惯习故。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé dé rú lái wú shànɡ dà fǎ wò xī nénɡ kāi wù yī qiè zhònɡshēnɡ
则得如来无上大法卧，悉能开悟一切众生。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ suǒ zhù chù hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种所住处。何等
wéi shí suǒ wèi yǐ dà cí wéi suǒ zhù chù yú yī qiè zhònɡshēnɡ xīn
为十？所谓；以大慈为所住处，于一切众生心
pínɡděnɡ ɡù yǐ dà bēi wéi suǒ zhù chù bù qīnɡ wèi xué ɡù yǐ dà xǐ
平等故；以大悲为所住处，不轻未学故；以大喜
wéi suǒ zhù chù lí yī qiè yōunǎo ɡù yǐ dà shě wéi suǒ zhù chù yú
为所住处，离一切忧恼故；以大舍为所住处，于
yǒu wéi wú wéi pínɡděnɡ ɡù yǐ yī qiè bō luó mì wéi suǒ zhù chù pú
有为、无为平等故；以一切波罗蜜为所住处，菩
tí xīn wéi shǒu ɡù yǐ yī qiè kōnɡ wéi suǒ zhù chù shànqiǎoɡuānchá ɡù
提心为首故；以一切空为所住处，善巧观察故；
yǐ wú xiànɡ wéi suǒ zhù chù bù chūzhènɡ wèi ɡù yǐ wú yuàn wéi suǒ zhù
以无相为所住处，不出正位故；以无愿为所住
chù ɡuāncháshòushēnɡ ɡù yǐ niàn huì wéi suǒ zhù chù rěn fǎ chénɡ
处，观察受生故；以念慧为所住处，忍法成
- 23 -
mǎn ɡù yǐ yī qiè fǎ pínɡděnɡ wéi suǒ zhù chù dé shòu jì bié ɡù
6
满故；以一切法平等为所住处，得授记莂故。
shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ wú ài
是为十。若诸菩萨安住此法，则得如来无上无碍
suǒ zhù chù
所住处。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ suǒ xínɡchù hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种所行处。何等
wéi shí suǒ wèi yǐ zhènɡniàn wéi suǒ xínɡchù mǎn zú niànchù ɡù
为十？所谓：以正念为所行处，满足念处故；
yǐ zhū qù wéi suǒ xínɡchù zhènɡ jué fǎ qù ɡù yǐ zhì huì wéi suǒ xínɡchù
以诸趣为所行处，正觉法趣故；以智慧为所行处，
dé fó huān xǐ ɡù yǐ bō luó mì wéi suǒ xínɡchù mǎn zú yī qiè zhì zhì
得佛欢喜故；以波罗蜜为所行处，满足一切智智
ɡù yǐ sì shè wéi suǒ xínɡchù jiào huàzhònɡshēnɡ ɡù yǐ shēnɡ sǐ
故；以四摄为所行处，教化众生故；以生死
wéi suǒ xínɡchù jī jí shànɡēn ɡù yǐ yǔ yī qiè zhònɡshēnɡ zá tán xì
为所行处，积集善根故；以与一切众生杂谈戏
wéi suǒ xínɡchù suí yìnɡ jiào huà lìnɡ yǒnɡ lí ɡù yǐ shéntōnɡ wéi suǒ xínɡ
为所行处，随应教化令永离故；以神通为所行
chù zhī yī qiè zhònɡshēnɡ zhū ɡēn jìnɡ jiè ɡù yǐ shànqiǎofānɡbiàn wéi
处，知一切众生诸根境界故；以善巧方便为
suǒ xínɡchù bō rě bō luó mì xiānɡyìnɡ ɡù yǐ dàochǎnɡ wéi suǒ xínɡchù
所行处，般若波罗蜜相应故；以道场为所行处，
chénɡ yī qiè zhì ér bú duàn pú sà xínɡ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà
成一切智而不断菩萨行故。是为十。若诸菩萨
ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ dà zhì huì suǒ xínɡchù
安住此法，则得如来无上大智慧所行处。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡɡuānchá hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种观察。何等
wéi shí suǒ wèi zhī zhū yè ɡuānchá wēi xì xī jiàn ɡù zhī zhū qù
为十？所谓：知诸业观察，微细悉见故；知诸趣
ɡuānchá bù qǔ zhònɡshēnɡ ɡù zhī zhū ɡēnɡuānchá liǎo dá wú ɡēn
观察，不取众生故；知诸根观察，了达无根
ɡù zhī zhū fǎ ɡuānchá bú huài fǎ jiè ɡù jiàn fó fǎ ɡuānchá
故；知诸法观察，不坏法界故；见佛法观察，
6
大正藏：别
- 24 -
qín xiū fó yǎn ɡù dé zhì huì ɡuānchá rú lǐ shuō fǎ ɡù wú shēnɡ
勤修佛眼故；得智慧观察，如理说法故；无生
rěn ɡuānchá jué liǎo fó fǎ ɡù bú tuì dì ɡuānchá miè yī qiè fán
忍观察，决了佛法故；不退地观察，灭一切烦
nǎo chāochū sān jiè èr shènɡ dì ɡù ɡuàndǐnɡ dì ɡuānchá yú
恼，超出三界、二乘地故；灌顶地观察，于
yī qiè fó fǎ zì zài bú dònɡ ɡù shàn jué zhì sān mèiɡuānchá yú yī
一切佛法自在不动故；善觉智三昧观察，于一
qiè shí fānɡ shī zuò fó shì ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
切十方施作佛事故。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé dé rú lái wú shànɡ dà ɡuānchá zhì
则得如来无上大观察智。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ pǔ ɡuānchá hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种普观察。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi pǔ ɡuān yī qiè zhū lái qiú zhě yǐ wú wéi xīn
等为十？所谓：普观一切诸来求者，以无违心
mǎn qí yì ɡù pǔ ɡuān yī qiè fàn jiè zhònɡshēnɡ ān zhì rú lái jìnɡ
满其意故；普观一切犯戒众生，安置如来净
jiè zhōnɡ ɡù pǔ ɡuān yī qiè hài xīn zhònɡshēnɡ ān zhì rú lái rěn lì
戒中故；普观一切害心众生，安置如来忍力
zhōnɡ ɡù pǔ ɡuān yī qiè xiè dài zhònɡshēnɡ quàn lìnɡ jīnɡ qín bù shě hè
中故；普观一切懈怠众生，劝令精勤不舍荷
fù dà shènɡdàn ɡù pǔ ɡuān yī qiè luàn xīn zhònɡshēnɡ lìnɡ zhù rú lái
负大乘担故；普观一切乱心众生，令住如来
yī qiè zhì dì wú sǎn dònɡ ɡù pǔ ɡuān yī qiè è huì zhònɡshēnɡ lìnɡ
一切智地无散动故；普观一切恶慧众生，令
chú yí huò pò yǒu jiàn ɡù pǔ ɡuān yī qiè pínɡděnɡshànyǒu shùn qí jiào
除疑惑破有见故；普观一切平等善友，顺其教
mìnɡ zhù fó fǎ ɡù pǔ ɡuān yī qiè suǒ wén zhī fǎ jí dé zhènɡ jiàn zuì
命住佛法故；普观一切所闻之法，疾得证见最
shànɡ yì ɡù pǔ ɡuān yī qiè wú biānzhònɡshēnɡ chánɡ bù shě lí dà
上义故；普观一切无边众生，常不舍离大
bēi lì ɡù pǔ ɡuān yī qiè zhū fó zhī fǎ sù dé chénɡ jiù yī qiè zhì
悲力故；普观一切诸佛之法，速得成就一切智
dà zhì huì pǔ ɡuānchá
大智慧普观察。
- 25 -
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ fèn xùn hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种奋迅。何等为
shí suǒ wèi niú wánɡ fèn xùn yìnɡ bì yī qiè tiān lónɡ yè chā
十？所谓：牛王奋迅，映蔽一切天、龙、夜叉、
qián tà pó děnɡ zhū dà zhònɡ ɡù xiànɡwánɡ fèn xùn xīn shàntiáo róu
乾闼婆等诸大众故；象王奋迅，心善调柔，
hè fù yī qiè zhū zhònɡshēnɡ ɡù lónɡwánɡ fèn xùn xīnɡ dà fǎ mì yún
荷负一切诸众生故；龙王奋迅，兴大法密云，
yào jiě tuō diànɡuānɡ zhèn rú shí yì léi jiànɡ zhū ɡēn lì jué fēn
耀解脱电光，震如实义雷，降诸根、力、觉分、
chándìnɡ jiě tuō sān mèiɡān lù yǔ ɡù dà jīn chì niǎowánɡ fèn xùn
禅定、解脱、三昧甘露雨故；大金翅鸟王奋迅，
jié tān ài shuǐ pò yú chī què bó cuō fán nǎo zhū è dú lónɡ lìnɡ chū
竭贪爱水，破愚痴㲉，搏撮烦恼诸恶毒龙，令出
shēnɡ sǐ dà kǔ hǎi ɡù dà shī zǐ wánɡ fèn xùn ān zhù wú wèi pínɡděnɡ
生死大苦海故；大师子王奋迅，安住无畏平等
dà zhì yǐ wéi qì zhànɡ cuī fú zhònɡ mó jí wài dào ɡù yǒnɡ jiàn fèn xùn
大智以为器仗，摧伏众魔及外道故；勇健奋迅，
nénɡ yú shēnɡ sǐ dà zhànzhènzhōnɡ cuī miè yī qiè fán nǎoyuān ɡù dà
7
能于生死大战阵中摧灭一切烦恼冤故；大
zhì fèn xùn zhī yùn jiè chù jí zhū yuán qǐ zì zài kāi shì yī qiè
智奋迅，知蕴、界、处及诸缘起，自在开示一切
fǎ ɡù tuó luó ní fèn xùn yǐ niàn huì lì chí fǎ bú wànɡ suí zhònɡ
法故；陀罗尼奋迅，以念慧力持法不忘，随众
shēnɡɡēn wèi xuānshuō ɡù biàn cái fèn xùn wú ài xùn jí fēn bié yī qiè
生根为宣说故；辩才奋迅，无碍迅疾分别一切，
xián lìnɡ shòu yì xīn huān xǐ ɡù rú lái fèn xùn yī qiè zhì zhì zhù dào
咸令受益心欢喜故；如来奋迅，一切智智助道
zhī fǎ jiē xī chénɡmǎn yǐ yī niànxiānɡyìnɡ huì suǒ yīnɡ dé zhě yī qiè
之法皆悉成满，以一念相应慧，所应得者一切
jiē dé suǒ yīnɡ wù zhě yī qiè jiē wù zuò shī zǐ zuò xiánɡ mó yuān dí
皆得，所应悟者一切皆悟，坐师子座降魔冤敌，
chénɡ ā nòuduō luó sān miǎo sān pú tí ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà
成阿耨多罗三藐三菩提故。是为十。若诸菩萨
ān zhù cǐ fǎ zé dé zhū fó yú yī qiè fǎ wú shànɡ zì zài fèn xùn
安住此法，则得诸佛于一切法无上自在奋迅。
7
大正藏：怨（後同）
- 26 -
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ shī zǐ hǒu hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种师子吼。何等
wéi shí suǒ wèi chànɡyán wǒ dānɡ bì dìnɡchénɡzhènɡděnɡ jué
为十？所谓：唱言：‘我当必定成正等觉。’
shì pú tí xīn dà shī zǐ hǒu wǒ dānɡ lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡ wèi dù
是菩提心大师子吼。‘我当令一切众生，未度
zhě dù wèi tuō zhě tuō wèi ān zhě ān wèi niè pán zhě lìnɡ dé niè pán
者度，未脱者脱，未安者安，未涅槃者令得涅槃。’
shì dà bēi dà shī zǐ hǒu wǒ dānɡ lìnɡ fó fǎ sēnɡzhǒnɡ wú yǒu
是大悲大师子吼。‘我当令佛、法、僧种无有
duàn jué shì bào rú lái ēn dà shī zǐ hǒu wǒ dānɡyán jìnɡ yī
断绝。’是报如来恩大师子吼。‘我当严净一
qiè fó chà shì jiū jìnɡ jiān shì dà shī zǐ hǒu wǒ dānɡchúmiè yī
切佛刹。’是究竟坚誓大师子吼。‘我当除灭一
qiè è dào jí zhū nànchù shì zì chí jìnɡ jiè dà shī zǐ hǒu wǒ
切恶道及诸难处。’是自持净戒大师子吼。‘我
dānɡmǎn zú yī qiè zhū fó shēn yǔ jí yì xiànɡhǎozhuānɡyán shì
当满足一切诸佛身、语及意相好庄严。’是
qiú fú wú yàn dà shī zǐ hǒu wǒ dānɡchénɡmǎn yī qiè zhū fó suǒ
求福无厌大师子吼。‘我当成满一切诸佛所
yǒu zhì huì shì qiú zhì wú yàn dà shī zǐ hǒu wǒ dānɡchúmiè yī
有智慧。’是求智无厌大师子吼。‘我当除灭一
qiè zhònɡ mó jí zhū mó yè shì xiū zhènɡxínɡduàn zhū fán nǎo dà shī
切众魔及诸魔业。’是修正行断诸烦恼大师
zǐ hǒu wǒ dānɡ liǎo zhī yī qiè zhū fǎ wú wǒ wú zhònɡshēnɡ wú
子吼。‘我当了知一切诸法无我，无众生、无
shòumìnɡ wú bǔ qié luó kōnɡ wú xiànɡ wú yuàn jìnɡ rú xū kōnɡ
寿命、无补伽罗，空、无相、无愿，净如虚空。’
shì wú shēnɡ fǎ rěn dà shī zǐ hǒu zuì hòushēnɡ pú sà zhèndònɡ yī qiè
是无生法忍大师子吼。最后生菩萨震动一切
zhū fó ɡuó tǔ xī lìnɡ yán jìnɡ shì shí yī qiè shì fàn sì wánɡxián
诸佛国土悉令严净，是时，一切释、梵、四王咸
lái zàn qǐnɡ wéi yuàn pú sà yǐ wú shēnɡ fǎ ér xiànshòushēnɡ
来赞请：‘唯愿菩萨以无生法而现受生！’
pú sà zé yǐ wú ài huì yǎn pǔ ɡuān shì jiān yī qiè zhònɡshēnɡ wú
菩萨则以无碍慧眼普观世间：‘一切众生无
rú wǒ zhě jí yú wánɡɡōnɡ shì xiàndànshēnɡ zì xínɡ qī bù dà shī
如我者。’即于王宫示现诞生，自行七步大师
- 27 -
zǐ hǒu wǒ yú shì jiān zuì shènɡ dì yī wǒ dānɡyǒnɡ jìn shēnɡ sǐ
子吼：‘我于世间最胜第一，我当永尽生死
biān jì shì rú shuō ér zuò dà shī zǐ hǒu shì wéi shí ruò zhū pú
边际。’是如说而作大师子吼。是为十。若诸菩
sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ dà shī zǐ hǒu
萨安住此法，则得如来无上大师子吼。
大方广佛华严经卷第五十七
bǔ quēzhēnyán
补阙真言
（三遍）
ná mó sān mǎnduō mò tuó nán ā bō là dì hē duō zhé zhé nà
南无三满哆 .没驮喃.阿钵啰帝.喝多折.折捺
mí ǎn jī mí jī mí dá tǎ ɡě tǎ nán mò wǎ shān dìnɡ bō là dì
弥.唵.鸡弥鸡弥.怛塔葛塔喃 .末瓦山 .矴钵啰帝.
wū dá mó dá mó dá tǎ ɡě tǎ nán mò wǎ hòng pō suō hē
乌怛摩怛摩.怛塔葛塔喃.末瓦吽 .癹莎诃.
jǔ zàn
举赞
pǔ guāng sān huì wànxínɡyuán xiū pǔ xiánpíng xiè èr qiānchóu
普光三会.万行圆修.普贤瓶泻二千酬 .
kǔ hǎi fàn cí zhōu yī jù quánshōu fǎ yì yī qí zhōu
苦海泛慈舟 .一句全收 .法义一齐周 .
jǔ zì mǔ zàn
举字母赞
（一遍）
huāyán zì mǔ zhònɡ yì qīn xuān shàn cái tónɡ zǐ dé zhēnchuán
华严字母．众艺亲宣．善财童子得真传．
mì mì yì yōuxuán ɡōnɡ dé wú biān chànɡsònɡ lì rén tiān
秘密义幽玄．功德无边．唱诵利人天．
- 28 -
huāyán zì mǔ
华严字母
（一遍）
四婆四時波多阿
南生功十普
無九德二願 ○ ○ ○
華有大字法幫當佒
同法妙界崩登鞥
嚴
登界陁眾閍東翁
海逋都烏
華沐羅生
會藏恩字入褒刀爊
佛玄波字般哀
菩門包若卑低醫
薩八含波賓顛因
三難義羅般單安
稱理蜜
三斌顛音
塗多門般耽諳
共褒兜謳
波多阿
入
波多阿
毗梵
盧韻唱
性滿
波多阿
海娑
字
e anɡ enɡ onɡ u e ai i in an in an ou e

1.阿佒鞥翁烏爊哀醫因安音諳謳阿
chànɡ e zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡ shēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱阿字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
- 29 -
dao danɡ denɡ donɡ du dao dai di din dan din dan dou dao
2. 多當登東都刀低顛單顛耽兜多
chànɡ dao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡ shēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱多字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
bao banɡ benɡ bonɡ bu bao bai bi bin ban bin ban bou bao
3. 波幫崩閍逋褒䪹卑賓般斌般褒波
chànɡ bao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡ shēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱波字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
sì shí èr zì miào tuó luó zì zì bāohán yì lǐ duō e dao
四十二字妙陀罗．字字包含义理多．阿．多．
bao fàn yùn mǎn suō pó ɡōnɡ dé dà fǎ jiè mù ēn bō
波．梵韵满娑婆．功德大．法界沐恩波．
sì shēnɡ jiǔ yǒu tónɡdēnɡhuāzànɡxuánmén bā nàn sān tú
四生九有．同登华藏玄门．八难三途．
ɡònɡ rù pí lú xìnɡ hǎi
共入毗卢性海．

huí xiànɡ jì
回向偈
（一遍）
yuàn yǐ cǐ ɡōnɡ dé pǔ jí yú yī qiè
愿以此功德普及于一切
wǒ děnɡ yǔ zhònɡshēnɡ jiē ɡònɡchénɡ fó dào
我等与众生皆共成佛道
- 30 -
dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì wǔ shí bā
大方广佛华严经卷第五十八
lí shì jiān pǐn dì sān shí bā zhī liù

离世间品第三十八之六
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ shī hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净施。何等
wéi shí suǒ wèi pínɡděnɡ shī bù jiǎn zhònɡshēnɡ ɡù suí yì shī
为十？所谓：平等施，不拣众生故；随意施，
mǎn qí suǒ yuàn ɡù bú luàn shī lìnɡ dé lì yì ɡù suí yí shī
满其所愿故；不乱施，令得利益故；随宜施，
zhī shànɡ zhōnɡ xià ɡù bú zhù shī bù qiú ɡuǒbào ɡù kāi shě
知上、中、下故；不住施，不求果报故；开舍
shī xīn bú liàn zhuó ɡù yī qiè shī jiū jìnɡ qīnɡ jìnɡ ɡù huí xiànɡ
施，心不恋著故；一切施，究竟清净故；回向
pú tí shī yuǎn lí yǒu wéi wú wéi ɡù jiào huàzhònɡshēnɡ shī nǎi
菩提施，远离有为、无为故；教化众生施，乃
zhì dàochǎnɡ bù shě ɡù sān lún qīnɡ jìnɡ shī yú shī zhě shòu zhě jí
至道场不舍故；三轮清净施，于施者、受者及
yǐ shī wù zhènɡniànɡuānchá rú xū kōnɡ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà
以施物正念观察如虚空故。是为十。若诸菩萨
ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡqīnɡ jìnɡ ɡuǎnɡ dà shī
安住此法，则得如来无上清净广大施。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ jiè hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净戒。何等
wéi shí suǒ wèi shēnqīnɡ jìnɡ jiè hù shēn sān è ɡù yǔ qīnɡ jìnɡ
为十？所谓：身清净戒，护身三恶故；语清净
jiè lí yǔ sì ɡuò ɡù xīn qīnɡ jìnɡ jiè yǒnɡ lí tān chēn xié
戒，离语四过故；心清净戒，永离贪、瞋、邪
jiàn ɡù bú pò yī qiè xué chùqīnɡ jìnɡ jiè yú yī qiè rén tiānzhōnɡ
见故；不破一切学处清净戒，于一切人、天中
zuò zūn zhǔ ɡù shǒu hù pú tí xīn qīnɡ jìnɡ jiè bú yàoxiǎoshènɡ ɡù
作尊主故；守护菩提心清净戒，不乐小乘故；
- 31 -
shǒu hù rú lái suǒ zhì qīnɡ jìnɡ jiè nǎi zhì wēi xì zuì shēnɡ dà bù wèi ɡù
守护如来所制清净戒，乃至微细罪生大怖畏故；
yǐn mì hù chí qīnɡ jìnɡ jiè shàn bá fàn jiè zhònɡshēnɡ ɡù bú zuò yī qiè
隐密护持清净戒，善拔犯戒众生故；不作一切
è qīnɡ jìnɡ jiè shì xiū yī qiè shàn fǎ ɡù yuǎn lí yī qiè yǒu jiàn qīnɡ
恶清净戒，誓修一切善法故；远离一切有见清
jìnɡ jiè yú jiè wú zhuó ɡù shǒu hù yī qiè zhònɡshēnɡqīnɡ jìnɡ jiè
净戒，于戒无著故；守护一切众生清净戒，
fā qǐ dà bēi ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé
发起大悲故。是为十。若诸菩萨安住此法，则得
rú lái wú shànɡ wú ɡuò shī qīnɡ jìnɡ jiè
如来无上无过失清净戒。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ rěn hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净忍。何等
wéi shí suǒ wèi ān shòu zǐ rǔ qīnɡ jìnɡ rěn hù zhū zhònɡshēnɡ ɡù
为十？所谓：安受呰辱清净忍，护诸众生故；
ān shòudāozhànɡqīnɡ jìnɡ rěn shàn hù zì tā ɡù bù shēnɡ huì hài qīnɡ
安受刀杖清净忍，善护自他故；不生恚害清
jìnɡ rěn qí xīn bú dònɡ ɡù bù zé bēi jiàn qīnɡ jìnɡ rěn wéi shànɡnénɡ
净忍，其心不动故；不责卑贱清净忍，为上能
kuān ɡù yǒu ɡuī xián jiù qīnɡ jìnɡ rěn shě zì shēnmìnɡ ɡù yuǎn lí wǒ
宽故；有归咸救清净忍，舍自身命故；远离我
mànqīnɡ jìnɡ rěn bù qīnɡ wèi xué ɡù cán huǐ bù chēnqīnɡ jìnɡ rěn ɡuān
慢清净忍，不轻未学故；残毁不瞋清净忍，观
chá rú huàn ɡù yǒu fàn wú bàoqīnɡ jìnɡ rěn bú jiàn zì tā ɡù bù
察如幻故；有犯无报清净忍，不见自他故；不
suí fán nǎoqīnɡ jìnɡ rěn lí zhū jìnɡ jiè ɡù suí shùn pú sà zhēn shí zhì
随烦恼清净忍，离诸境界故；随顺菩萨真实智
zhī yī qiè fǎ wú shēnɡqīnɡ jìnɡ rěn bù yóu tā jiào rù yī qiè zhì jìnɡ
知一切法无生清净忍，不由他教，入一切智境
jiè ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé yī qiè zhū
界故。是为十。若诸菩萨安住其中，则得一切诸
fó bù yóu tā wù wú shànɡ fǎ rěn
佛不由他悟无上法忍。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净精进。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi shēnqīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn chénɡ shì ɡònɡyǎnɡ zhū fó
等为十？所谓：身清净精进，承事供养诸佛
- 32 -
pú sà jí zhū shī zhǎnɡ zūn zhònɡ fú tián bú tuì zhuǎn ɡù yǔ qīnɡ jìnɡ
菩萨及诸师长，尊重福田不退转故；语清净
jīnɡ jìn suí suǒ wén fǎ ɡuǎnɡ wèi tā shuō zàn fó ɡōnɡ dé wú pí juàn ɡù
精进，随所闻法广为他说，赞佛功德无疲倦故；
yì qīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn shànnénɡ rù chū cí bēi xǐ shě chándìnɡ
意清净精进，善能入出慈、悲、喜、舍、禅定、
jiě tuō jí zhū sān mèi wú xiū xī ɡù zhènɡ zhí xīn qīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn wú
解脱及诸三昧无休息故；正直心清净精进，无
kuánɡ wú chǎn wú qū wú wěi yī qiè qín xiū wú tuì zhuǎn ɡù zēnɡ
诳无谄，无曲无伪，一切勤修无退转故；增
shènɡ xīn qīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn zhì chánɡ qù qiú shànɡshànɡ zhì huì yuàn jù
胜心清净精进，志常趣求上上智慧，愿具
yī qiè bái jìnɡ fǎ ɡù bù tánɡjuānqīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn shè qǔ bù shī jiè
一切白净法故；不唐捐清净精进，摄取布施、戒、
rěn duōwén jí bú fànɡ yì nǎi zhì pú tí wú zhōnɡ xī ɡù cuī fú yī
忍、多闻及不放逸乃至菩提无中息故；摧伏一
qiè mó qīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn xī nénɡchúmiè tān yù chēn huì yú chī
切魔清净精进，悉能除灭贪欲、瞋恚、愚痴、
xié jiàn yī qiè fán nǎo zhū chán ɡài ɡù chénɡmǎn zhì huì ɡuānɡqīnɡ
邪见、一切烦恼、诸缠盖故；成满智慧光清
jìnɡ jīnɡ jìn yǒu suǒ shī wéi xī shànɡuānchá xián shǐ jiū jìnɡ bú lìnɡ
净精进，有所施为悉善观察，咸使究竟，不令
hòu huǐ dé yī qiè fó bú ɡònɡ fǎ ɡù wú lái wú qù qīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn
后悔，得一切佛不共法故；无来无去清净精进，
dé rú shí zhì rù fǎ jiè mén shēn yǔ jí xīn jiē xī pínɡděnɡ
得如实智，入法界门，身、语及心皆悉平等，
liǎo xiànɡ fēi xiànɡ wú suǒ zhuó ɡù chénɡ jiù fǎ ɡuānɡqīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn
了相非相，无所著故；成就法光清净精进，
chāoɡuò zhū dì dé fó ɡuàndǐnɡ yǐ wú lòu shēn ér shì mò shēnɡ
超过诸地，得佛灌顶，以无漏身而示殁生、
chū jiā chénɡdào shuō fǎ miè dù jù zú rú shì pǔ xián shì ɡù
出家、成道、说法、灭度，具足如是普贤事故。
shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ dà
是为十。若诸菩萨安住此法，则得如来无上大
qīnɡ jìnɡ jīnɡ jìn
清净精进。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ chán hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净禅。何
- 33 -
děnɡ wéi shí suǒ wèi chánɡyàochū jiā qīnɡ jìnɡ chán shě yī qiè suǒ yǒu
等为十？所谓：常乐出家清净禅，舍一切所有
ɡù dé zhēnshànyǒuqīnɡ jìnɡ chán shì jiào zhènɡdào ɡù zhù ā lán
故；得真善友清净禅，示教正道故；住阿兰
rě rěn fēnɡ yǔ děnɡqīnɡ jìnɡ chán lí wǒ wǒ suǒ ɡù lí kuì nàozhònɡ
若忍风雨等清净禅，离我、我所故；离愦闹众
shēnɡqīnɡ jìnɡ chán chánɡyào jì jìnɡ ɡù xīn yè tiáo róu qīnɡ jìnɡ chán
生清净禅，常乐寂静故；心业调柔清净禅，
shǒu hù zhū ɡēn ɡù xīn zhì jì mièqīnɡ jìnɡ chán yī qiè yīn shēnɡ zhū
守护诸根故；心智寂灭清净禅，一切音声、诸
chándìnɡ cì bù nénɡluàn ɡù jué dàofānɡbiànqīnɡ jìnɡ chán ɡuānchá yī
禅定刺不能乱故；觉道方便清净禅，观察一
qiè jiē xiànzhènɡ ɡù lí yú wèi zhuóqīnɡ jìnɡ chán bù shě yù jiè ɡù
切皆现证故；离于味著清净禅，不舍欲界故；
fā qǐ tōnɡmínɡqīnɡ jìnɡ chán zhī yī qiè zhònɡshēnɡɡēnxìnɡ ɡù zì zài
发起通明清净禅，知一切众生根性故；自在
yóu xì qīnɡ jìnɡ chán rù fó sān mèi zhī wú wǒ ɡù shì wéi shí ruò
游戏清净禅，入佛三昧，知无我故。是为十。若
zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé rú lái wú shànɡ dà qīnɡ jìnɡ chán
诸菩萨安住其中，则得如来无上大清净禅。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ huì hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净慧。何等
wéi shí suǒ wèi zhī yī qiè yīn qīnɡ jìnɡ huì bú huàiɡuǒbào ɡù zhī
为十？所谓：知一切因清净慧，不坏果报故；知
yī qiè yuánqīnɡ jìnɡ huì bù wéi hé hé ɡù zhī bú duàn bù chánɡqīnɡ
一切缘清净慧，不违和合故；知不断不常清
jìnɡ huì liǎo dá yuán qǐ jiē rú shí ɡù bá yī qiè jiàn qīnɡ jìnɡ huì yú
净慧，了达缘起皆如实故；拔一切见清净慧，于
zhònɡshēnɡxiànɡ wú qǔ shě ɡù ɡuān yī qiè zhònɡshēnɡ xīn xínɡqīnɡ jìnɡ huì
众生相无取舍故；观一切众生心行清净慧，
liǎo zhī rú huàn ɡù ɡuǎnɡ dà biàn cái qīnɡ jìnɡ huì fēn bié zhū fǎ wèn
了知如幻故；广大辩才清净慧，分别诸法、问
dá wú ài ɡù yī qiè zhū mó wài dào shēnɡwén dú jué suǒ bù
答无碍故；一切诸魔、外道、声闻、独觉所不
nénɡ zhī qīnɡ jìnɡ huì shēn rù yī qiè rú lái zhì ɡù jiàn yī qiè fó wēi
能知清净慧，深入一切如来智故；见一切佛微
miào fǎ shēn jiàn yī qiè zhònɡshēnɡběnxìnɡqīnɡ jìnɡ jiàn yī qiè fǎ jiē
妙法身、见一切众生本性清净、见一切法皆
- 34 -
xī jì miè jiàn yī qiè chàtónɡ yú xū kōnɡqīnɡ jìnɡ huì zhī yī qiè xiànɡ
悉寂灭、见一切刹同于虚空清净慧，知一切相
jiē wú ài ɡù yī qiè zǒnɡ chí biàn cái fānɡbiàn bō luó mì qīnɡ jìnɡ
皆无碍故；一切总持、辩才、方便波罗蜜清净
huì lìnɡ dé yī qiè zuì shènɡ zhì ɡù yī niànxiānɡyìnɡ jīn ɡānɡ zhì liǎo yī
慧，令得一切最胜智故；一念相应金刚智了一
qiè fǎ pínɡděnɡqīnɡ jìnɡ huì dé yī qiè fǎ zuì zūn zhì ɡù shì wéi shí
切法平等清净慧，得一切法最尊智故。是为十。
ruò zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé rú lái wú zhànɡ ài dà zhì
若诸菩萨安住其中，则得如来无障碍大智
huì
慧。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ cí hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净慈。何等
wéi shí suǒ wèi děnɡ xīn qīnɡ jìnɡ cí pǔ shè zhònɡshēnɡ wú suǒ jiǎn zé
为十？所谓：等心清净慈，普摄众生无所拣择
ɡù ráo yì qīnɡ jìnɡ cí suí yǒu suǒ zuò jiē lìnɡ huān xǐ ɡù shè wù tónɡ
故；饶益清净慈，随有所作皆令欢喜故；摄物同
jǐ qīnɡ jìnɡ cí jiū jìnɡ jiē lìnɡ chūshēnɡ sǐ ɡù bù shě shì jiān qīnɡ jìnɡ
己清净慈，究竟皆令出生死故；不舍世间清净
cí xīn chánɡyuánniàn jí shànɡēn ɡù nénɡ zhì jiě tuō qīnɡ jìnɡ cí
慈，心常缘念集善根故；能至解脱清净慈，
pǔ shǐ zhònɡshēnɡchúmiè yī qiè zhū fán nǎo ɡù chūshēnɡ pú tí qīnɡ jìnɡ
普使众生除灭一切诸烦恼故；出生菩提清净
cí pǔ shǐ zhònɡshēnɡ fā qiú yī qiè zhì xīn ɡù shì jiān wú ài qīnɡ jìnɡ
慈，普使众生发求一切智心故；世间无碍清净
cí fànɡ dà ɡuānɡmínɡpínɡděnɡ pǔ zhào ɡù chōnɡmǎn xū kōnɡqīnɡ jìnɡ
慈，放大光明平等普照故；充满虚空清净
cí jiù hù zhònɡshēnɡ wú chù bú zhì ɡù fǎ yuánqīnɡ jìnɡ cí zhènɡ
慈，救护众生无处不至故；法缘清净慈，证
yú rú rú zhēn shí fǎ ɡù wú yuánqīnɡ jìnɡ cí rù yú pú sà lí shēnɡ
于如如真实法故；无缘清净慈，入于菩萨离生
xìnɡ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú
性故。是为十。若诸菩萨安住此法，则得如来无
shànɡɡuǎnɡ dà qīnɡ jìnɡ cí
上广大清净慈。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ bēi hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净悲。何等
- 35 -
wéi shí suǒ wèi wú chóubànqīnɡ jìnɡ bēi dú fā qí xīn ɡù wú pí
为十？所谓：无俦伴清净悲，独发其心故。无疲
yànqīnɡ jìnɡ bēi dài yī qiè zhònɡshēnɡshòu kǔ bù yǐ wéi láo ɡù nàn
厌清净悲，代一切众生受苦，不以为劳故。难
chùshòushēnɡqīnɡ jìnɡ bēi wèi dù zhònɡshēnɡ ɡù shàn qù shòushēnɡqīnɡ
处受生清净悲，为度众生故。善趣受生清
jìnɡ bēi shì xiàn wú chánɡ ɡù wèi xié dìnɡzhònɡshēnɡqīnɡ jìnɡ bēi lì
净悲，示现无常故。为邪定众生清净悲，历
jié bù shě hónɡ shì ɡù bù zhuó jǐ lè qīnɡ jìnɡ bēi pǔ yǔ zhònɡshēnɡ
劫不舍弘誓故。不著己乐清净悲，普与众生
kuài lè ɡù bù qiú ēn bàoqīnɡ jìnɡ bēi xiū jié qí xīn ɡù nénɡchú
快乐故。不求恩报清净悲，修洁其心故。能除
diāndǎoqīnɡ jìnɡ bēi shuō rú shí fǎ ɡù pú sà mó hē sà zhī yī qiè
颠倒清净悲，说如实法故。菩萨摩诃萨知一切
fǎ běnxìnɡqīnɡ jìnɡ wú rǎn zhuó wú rè nǎo yǐ kè chén fán nǎo ɡù
法本性清净、无染著、无热恼，以客尘烦恼故
ér shòuzhònɡ kǔ rú shì zhī yǐ yú zhū zhònɡshēnɡ ér qǐ dà bēi
而受众苦；如是知已，于诸众生而起大悲，
mínɡ běnxìnɡqīnɡ jìnɡ wèi shuō wú ɡòuqīnɡ jìnɡ ɡuānɡmínɡ fǎ ɡù pú
名：本性清净，为说无垢清净光明法故。菩
sà mó hē sà zhī yī qiè fǎ rú kōnɡzhōnɡniǎo jì zhònɡshēnɡ chī yì bù
萨摩诃萨知一切法如空中鸟迹，众生痴翳不
nénɡzhào liǎo ɡuānchá yú bǐ qǐ dà bēi xīn mínɡ zhēn shí zhì
能照了；观察于彼，起大悲心，名：真实智，
wèi qí kāi shì niè pán fǎ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
为其开示涅槃法故。是为十。若诸菩萨安住此法，
zé dé rú lái wú shànɡɡuǎnɡ dà qīnɡ jìnɡ bēi
则得如来无上广大清净悲。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ xǐ hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净喜。何等
wéi shí suǒ wèi fā pú tí xīn qīnɡ jìnɡ xǐ xī shě suǒ yǒuqīnɡ jìnɡ xǐ
为十？所谓：发菩提心清净喜；悉舍所有清净喜；
bù xián qì pò jiè zhònɡshēnɡ ér jiào huàchénɡ jiù qīnɡ jìnɡ xǐ nénɡ rěn
不嫌弃破戒众生而教化成就清净喜；能忍
shòu zào è zhònɡshēnɡ shì yuàn jiù dù qīnɡ jìnɡ xǐ shě shēn qiú fǎ bù
受造恶众生，誓愿救度清净喜；舍身求法不
shēnɡ huǐ xīn qīnɡ jìnɡ xǐ zì shě yù yào chánɡyào fǎ lè qīnɡ jìnɡ xǐ
生悔心清净喜；自舍欲乐，常乐法乐清净喜；
- 36 -
lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡ shě zī shēnɡ lè chánɡyào fǎ lè qīnɡ jìnɡ xǐ jiàn
令一切众生舍资生乐，常乐法乐清净喜；见
yī qiè fó ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ wú yǒuyàn zú fǎ jiè pínɡděnɡqīnɡ jìnɡ xǐ
一切佛恭敬供养无有厌足，法界平等清净喜；
lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡ ài yàochándìnɡ jiě tuō sān mèi yóu xì rù chū
令一切众生爱乐禅定、解脱、三昧游戏入出
qīnɡ jìnɡ xǐ xīn yào jù xínɡshùn pú sà dào yī qiè kǔ xínɡ zhènɡ dé móu
清净喜；心乐具行顺菩萨道一切苦行，证得牟
ní jì jìnɡ bú dònɡ wú shànɡdìnɡ huì qīnɡ jìnɡ xǐ shì wéi shí ruò zhū pú
尼寂静不动无上定慧清净喜。是为十。若诸菩
sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡɡuǎnɡ dà qīnɡ jìnɡ xǐ
萨安住此法，则得如来无上广大清净喜。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡqīnɡ jìnɡ shě hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种清净舍。何等
wéi shí suǒ wèi yī qiè zhònɡshēnɡɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ bù shēnɡ ài
为十？所谓：一切众生恭敬供养，不生爱
zhuóqīnɡ jìnɡ shě yī qiè zhònɡshēnɡqīnɡmàn huǐ rǔ bù shēnɡchēn huì
著清净舍；一切众生轻慢毁辱，不生瞋恚
qīnɡ jìnɡ shě chánɡxínɡ shì jiān bù wéi shì jiān bā fǎ suǒ rǎn qīnɡ jìnɡ shě
清净舍；常行世间，不为世间八法所染清净舍；
yú fǎ qì zhònɡshēnɡ dài shí ér huà yú wú fǎ qì yì bù shēnɡxiánqīnɡ
于法器众生待时而化，于无法器亦不生嫌清
jìnɡ shě bù qiú èr shènɡ xué wú xué fǎ qīnɡ jìnɡ shě xīn chánɡyuǎn
净舍；不求二乘学、无学法清净舍；心常远
lí yī qiè yù lè shùn fán nǎo fǎ qīnɡ jìnɡ shě bú tàn èr shènɡ yàn
离一切欲乐、顺烦恼法清净舍；不叹二乘，厌
lí shēnɡ sǐ qīnɡ jìnɡ shě yuǎn lí yī qiè shì jiān yǔ fēi niè pán yǔ
离生死清净舍；远离一切世间语，非涅槃语、
fēi lí yù yǔ bú shùn lǐ yǔ nǎoluàn tā yǔ shēnɡwén dú jué yǔ
非离欲语、不顺理语、恼乱他语、声闻独觉语，
lüè shuō nǎi zhì yī qiè zhànɡ pú sà dào yǔ jiē xī yuǎn lí qīnɡ jìnɡ shě
略说乃至一切障菩萨道语皆悉远离清净舍；
huòyǒuzhònɡshēnɡ ɡēn yǐ chénɡ shú fā shēnɡniàn huì ér wèi nénɡ zhī zuì
或有众生，根已成熟发生念慧而未能知最
shànɡ zhī fǎ dài shí fānɡhuàqīnɡ jìnɡ shě huòyǒuzhònɡshēnɡ pú sà
上之法，待时方化清净舍；或有众生，菩萨
wǎnɡ xī yǐ céng jiào huà zhì yú fó dì fānɡ kě tiáo fú bǐ yì dài shí
往昔已曾教化至于佛地方可调伏，彼亦待时
- 37 -
qīnɡ jìnɡ shě pú sà mó hē sà yú bǐ èr rén wú ɡāo wú xià wú qǔ
清净舍；菩萨摩诃萨于彼二人，无高无下，无取
wú shě yuǎn lí yī qiè zhǒnɡzhǒnɡ fēn bié hénɡ zhù zhènɡdìnɡ rù rú
无舍，远离一切种种分别，恒住正定，入如
shí fǎ xīn dé kān rěn qīnɡ jìnɡ shě shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù
实法，心得堪忍清净舍。是为十。若诸菩萨安住
qí zhōnɡ zé dé rú lái wú shànɡɡuǎnɡ dà qīnɡ jìnɡ shě
其中，则得如来无上广大清净舍。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ yì hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种义。何等为十？
suǒ wèi duōwén yì jiān ɡù xiū xínɡ ɡù fǎ yì shànqiǎo sī zé
所谓：多闻义，坚固修行故；法义，善巧思择
ɡù kōnɡ yì dì yī yì kōnɡ ɡù jì jìnɡ yì lí zhū zhònɡshēnɡxuān
故；空义，第一义空故；寂静义，离诸众生諠
kuì ɡù bù kě shuō yì bù zhuó yī qiè yǔ yán ɡù rú shí yì liǎo
愦故；不可说义，不著一切语言故；如实义，了
dá sān shì pínɡděnɡ ɡù fǎ jiè yì yī qiè zhū fǎ yī wèi ɡù zhēn
达三世平等故；法界义，一切诸法一味故；真
rú yì yī qiè rú lái shùn rù ɡù shí jì yì liǎo zhī jiū jìnɡ rú shí
如义，一切如来顺入故；实际义，了知究竟如实
ɡù dà bō niè pán yì miè yī qiè kǔ ér xiū pú sà zhū xínɡ ɡù shì
故；大般涅槃义，灭一切苦而修菩萨诸行故。是
wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé yī qiè zhì wú shànɡ yì
为十。若诸菩萨安住此法，则得一切智无上义。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ fǎ hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种法。何等为十？
suǒ wèi zhēn shí fǎ rú shuō xiū xínɡ ɡù lí qǔ fǎ nénɡ qǔ
所谓：真实法，如说修行故；离取法，能取、
suǒ qǔ xī lí ɡù wú zhēnɡ fǎ wú yǒu yī qiè huòzhēnɡ ɡù jì miè
所取悉离故；无诤法，无有一切惑诤故；寂灭
fǎ mièchú yī qiè rè nǎo ɡù lí yù fǎ yī qiè tān yù jiē duàn ɡù
法，灭除一切热恼故；离欲法，一切贪欲皆断故；
wú fēn bié fǎ pānyuán fēn bié yǒnɡ xī ɡù wú shēnɡ fǎ yóu rú xū
无分别法，攀缘分别永息故；无生法，犹如虚
kōnɡ bú dònɡ ɡù wú wéi fǎ lí shēnɡ zhù miè zhū xiànɡ ɡù běn
空不动故；无为法，离生、住、灭诸相故；本
xìnɡ fǎ zì xìnɡ wú rǎn qīnɡ jìnɡ ɡù shě yī qiè wū bō tí niè pán fǎ
性法，自性无染清净故；舍一切乌波提涅槃法，
- 38 -
nénɡshēnɡ yī qiè pú sà xínɡ xiū xí bú duàn ɡù shì wéi shí ruò zhū
能生一切菩萨行，修习不断故。是为十。若诸
pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé rú lái wú shànɡɡuǎnɡ dà fǎ
菩萨安住其中，则得如来无上广大法。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ fú dé zhù dào jù
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种福德助道具。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi quànzhònɡshēnɡ qǐ pú tí xīn shì pú sà
何等为十？所谓：劝众生起菩提心，是菩萨
fú dé zhù dào jù bú duàn sān bǎozhǒnɡ ɡù suí shùn shí zhǒnɡ huí xiànɡ
福德助道具；不断三宝种故。随顺十种回向，
shì pú sà fú dé zhù dào jù duàn yī qiè bú shàn fǎ jí yī qiè shàn
是菩萨福德助道具；断一切不善法，集一切善
fǎ ɡù zhì huì yòu huì shì pú sà fú dé zhù dào jù chāoɡuò sān jiè
法故。智慧诱诲，是菩萨福德助道具；超过三界
fú dé ɡù xīn wú pí juàn shì pú sà fú dé zhù dào jù jiū jìnɡ dù
福德故。心无疲倦，是菩萨福德助道具；究竟度
tuō yī qiè zhònɡshēnɡ ɡù xī shě nèi wài yī qiè suǒ yǒu shì pú sà fú
脱一切众生故。悉舍内外一切所有，是菩萨福
dé zhù dào jù yú yī qiè wù wú suǒ zhuó ɡù wèi mǎn zú xiànɡhǎo jīnɡ
德助道具；于一切物无所著故。为满足相好精
jìn bú tuì shì pú sà fú dé zhù dào jù kāi mén dà shī wú suǒ xiàn ɡù
进不退，是菩萨福德助道具；开门大施无所限故。
shànɡ zhōnɡ xià sān pǐn shànɡēn xī yǐ huí xiànɡ wú shànɡ pú tí
上、中、下三品善根，悉以回向无上菩提，
xīn wú suǒ qīnɡ shì pú sà fú dé zhù dào jù shànqiǎofānɡbiànxiānɡyìnɡ
心无所轻，是菩萨福德助道具；善巧方便相应
ɡù yú xié dìnɡ xià liè bú shànzhònɡshēnɡ jiē shēnɡ dà bēi
故。于邪定、下劣、不善众生，皆生大悲，
bù huáiqīnɡ jiàn shì pú sà fú dé zhù dào jù chánɡ qǐ dà rén hónɡ shì
不怀轻贱，是菩萨福德助道具；常起大人弘誓
xīn ɡù ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ yī qiè rú lái yú yī qiè pú sà qǐ rú lái
心故。恭敬供养一切如来，于一切菩萨起如来
xiǎnɡ lìnɡ yī qiè zhònɡshēnɡ jiē shēnɡhuān xǐ shì pú sà fú dé zhù dào
想，令一切众生皆生欢喜，是菩萨福德助道
jù shǒuběn zhì yuàn jí jiān láo ɡù pú sà mó hē sà yú ā sēnɡ qí
具；守本志愿极坚牢故。菩萨摩诃萨于阿僧祇
jié jī jí shànɡēn zì yù qǔ zhènɡ wú shànɡ pú tí rú zài zhǎnɡzhōnɡ
劫积集善根，自欲取证无上菩提如在掌中，
- 39 -
rán xī shě yǔ yī qiè zhònɡshēnɡ xīn wú yōunǎo yì wú huǐ hèn qí xīn
然悉舍与一切众生，心无忧恼亦无悔恨，其心
ɡuǎnɡ dà děnɡ xū kōnɡ jiè cǐ shì pú sà fú dé zhù dào jù qǐ dà zhì
广大等虚空界，此是菩萨福德助道具；起大智
huì zhènɡ dà fǎ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé
慧证大法故。是为十。若诸菩萨安住其中，则
jù zú rú lái wú shànɡɡuǎnɡ dà fú dé jù
具足如来无上广大福德聚。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ zhì huì zhù dào jù
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种智慧助道具。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi qīn jìn duōwénzhēnshàn zhī shí ɡōnɡ jìnɡ
何等为十？所谓：亲近多闻真善知识，恭敬
ɡònɡyǎnɡ zūn zhònɡ lǐ bài zhǒnɡzhǒnɡ suí shùn bù wéi qí jiào shì
供养，尊重礼拜，种种随顺，不违其教，是
wéi yī yī qiè zhènɡ zhí wú xū jiáo ɡù yǒnɡ lí jiāo màn chánɡxínɡ
为一，一切正直无虚矫故。永离憍慢，常行
qiān jìnɡ shēn yǔ yì yè wú yǒu cū ɡuǎnɡ róu hé shànshùn bù
谦敬，身、语、意业无有粗犷，柔和善顺，不
wěi bù qū shì wéi èr qí shēnkān zuò fó fǎ qì ɡù niàn huì suí jué
伪不曲，是为二，其身堪作佛法器故。念慧随觉
wèi céng sǎn luàn cán kuì róu hé xīn ān bú dònɡ chánɡ yì liù niàn
未曾散乱，惭愧柔和，心安不动，常忆六念，
chánɡxínɡ liù jìnɡ chánɡ suí shùn zhù liù jiān ɡù fǎ shì wéi sān yǔ shí
常行六敬，常随顺住六坚固法，是为三，与十
zhǒnɡ zhì wéi fānɡbiàn ɡù yào fǎ yào yì yǐ fǎ wéi lè chánɡ
种智为方便故。乐法、乐义，以法为乐，常
yào tīnɡ wén wú yǒuyàn zú shě lí shì lùn jí shì yánshuō zhuān xīn tīnɡ
乐听闻无有厌足，舍离世论及世言说，专心听
shòuchū shì jiān yǔ yuǎn lí xiǎoshènɡ rù dà shènɡ huì shì wéi sì
受出世间语，远离小乘，入大乘慧，是为四，
yī xīn yì niàn wú sǎn dònɡ ɡù liù bō luó mì xīn zhuān hè fù sì
一心忆念无散动故。六波罗蜜心专荷负，四
zhǒnɡ fàn zhù xínɡ yǐ chénɡ shú suí shùnmínɡ fǎ xī shàn xiū xínɡ cōnɡ mǐn
种梵住行已成熟，随顺明法悉善修行，聪敏
zhì rén jiē qín qǐnɡwèn yuǎn lí è qù ɡuī xiànɡshàndào xīn chánɡ
智人皆勤请问，远离恶趣，归向善道，心常
ài yào zhènɡniànɡuānchá tiáo fú jǐ qínɡ shǒu hù tā yì shì wéi
爱乐，正念观察，调伏己情，守护他意，是为
- 40 -
wǔ jiān ɡù xiū xínɡzhēn shí xínɡ ɡù chánɡyàochū lí bù zhuó sān yǒu
五，坚固修行真实行故。常乐出离，不著三有，
hénɡ jué zì xīn céng wú è niàn sān jué yǐ jué sān yè jiē shàn
恒觉自心，曾无恶念，三觉已绝，三业皆善，
jué dìnɡ liǎo zhī xīn zhī zì xìnɡ shì wéi liù nénɡ lìnɡ zì tā xīn qīnɡ jìnɡ ɡù
决定了知心之自性，是为六，能令自他心清净故。
ɡuānchá wǔ yùn jiē rú huàn shì jiè rú dú shé chù rú kōnɡ jù yī
观察五蕴皆如幻事，界如毒蛇，处如空聚，一
qiè zhū fǎ rú huàn rú yàn rú shuǐzhōnɡyuè rú mènɡ rú yǐnɡ
切诸法如幻、如焰、如水中月、如梦、如影、
rú xiǎnɡ rú xiànɡ rú kōnɡzhōnɡhuà rú xuánhuǒ lún rú hónɡ ní
如响、如像、如空中画、如旋火轮、如虹霓
sè rú rì yuèɡuānɡ wú xiànɡ wú xínɡ fēi chánɡ fēi duàn bù lái
色、如日月光，无相无形，非常非断，不来
bú qù yì wú suǒ zhù rú shì ɡuānchá zhī yī qiè fǎ wú shēnɡ wú
不去，亦无所住，如是观察，知一切法无生无
miè shì wéi qī zhī yī qiè fǎ xìnɡkōnɡ jì ɡù pú sà mó hē sà wén
灭，是为七，知一切法性空寂故。菩萨摩诃萨闻
yī qiè fǎ wú wǒ wú zhònɡshēnɡ wú shòu zhě wú bǔ qié luó wú
一切法无我、无众生、无寿者、无补伽罗、无
xīn wú jìnɡ wú tān chēn chī wú shēn wú wù wú zhǔ wú dài
心、无境、无贪瞋痴、无身、无物、无主、无待、
wú zhuó wú xínɡ rú shì yī qiè jiē wú suǒ yǒu xī ɡuī jì miè wén
无著、无行，如是一切皆无所有、悉归寂灭，闻
yǐ shēn xìn bù yí bú bànɡ shì wéi bā yǐ nénɡchénɡ jiù yuánmǎn
已深信，不疑不谤，是为八，以能成就圆满
jiě ɡù pú sà mó hē sà shàntiáo zhū ɡēn rú lǐ xiū xínɡ hénɡ zhù zhǐ
解故。菩萨摩诃萨善调诸根，如理修行，恒住止
ɡuān xīn yì jì jìnɡ yī qiè dònɡniàn jiē xī bù shēnɡ wú wǒ wú
观，心意寂静，一切动念皆悉不生，无我、无
rén wú zuò wú xínɡ wú jì wǒ xiǎnɡ wú jì wǒ yè wú yǒuchuānɡ
人、无作、无行、无计我想、无计我业、无有疮
yóu wú yǒubānhén yì wú yú cǐ suǒ dé zhī rěn shēn yǔ yì
疣、无有瘢痕，亦无于此所得之忍，身、语、意
yè wú lái wú qù wú yǒu jīnɡ jìn yì wú yǒnɡměnɡ ɡuān yī qiè zhònɡ
业无来无去，无有精进亦无勇猛，观一切众
shēnɡ yī qiè zhū fǎ xīn jiē pínɡděnɡ ér wú suǒ zhù fēi cǐ àn
生、一切诸法，心皆平等而无所住，非此岸、
- 41 -
fēi bǐ àn cǐ bǐ xìnɡ lí wú suǒ cónɡ lái wú suǒ zhì qù chánɡ
非彼岸，此彼性离，无所从来，无所至去，常
yǐ zhì huì rú shì sī wéi shì wéi jiǔ dào fēn bié xiànɡ bǐ àn chù ɡù
以智慧如是思惟，是为九，到分别相彼岸处故。
pú sà mó hē sà jiàn yuán qǐ fǎ ɡù jiàn fǎ qīnɡ jìnɡ jiàn fǎ qīnɡ jìnɡ ɡù
菩萨摩诃萨见缘起法故见法清净，见法清净故
jiàn ɡuó tǔ qīnɡ jìnɡ jiàn ɡuó tǔ qīnɡ jìnɡ ɡù jiàn xū kōnɡqīnɡ jìnɡ jiàn xū
见国土清净，见国土清净故见虚空清净，见虚
kōnɡqīnɡ jìnɡ ɡù jiàn fǎ jiè qīnɡ jìnɡ jiàn fǎ jiè qīnɡ jìnɡ ɡù jiàn zhì huì qīnɡ
空清净故见法界清净，见法界清净故见智慧清
jìnɡ shì wéi shí xiū xínɡ jī jí yī qiè zhì ɡù fó zǐ shì wéi pú
净，是为十，修行积集一切智故。佛子！是为菩
sà mó hē sà shí zhǒnɡ zhì huì zhù dào jù ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ
萨摩诃萨十种智慧助道具。若诸菩萨安住此法，
zé dé rú lái yī qiè fǎ wú zhànɡ ài qīnɡ jìnɡ wēi miào zhì huì jù
则得如来一切法无障碍清净微妙智慧聚。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡmínɡ zú hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种明足。何等
wéi shí suǒ wèi shàn fēn bié zhū fǎ mínɡ zú bù qǔ zhuó zhū fǎ mínɡ
为十？所谓：善分别诸法明足；不取著诸法明
zú lí diāndǎo jiàn mínɡ zú zhì huì ɡuānɡzhào zhū ɡēnmínɡ zú qiǎo
足；离颠倒见明足；智慧光照诸根明足；巧
fā qǐ zhènɡ jīnɡ jìn mínɡ zú nénɡshēn rù zhēn dì zhì mínɡ zú miè fán
发起正精进明足；能深入真谛智明足；灭烦
nǎo yè chénɡ jiù jìn zhì wú shēnɡ zhì mínɡ zú tiānyǎn zhì pǔ ɡuānchá
恼业成就尽智无生智明足；天眼智普观察
mínɡ zú sù zhù niàn zhī qián jì qīnɡ jìnɡ mínɡ zú lòu jìn shéntōnɡ zhì
明足；宿住念知前际清净明足；漏尽神通智
duànzhònɡshēnɡ zhū lòu mínɡ zú shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ
断众生诸漏明足。是为十。若诸菩萨安住此
fǎ zé dé rú lái yú yī qiè fó fǎ wú shànɡ dà ɡuānɡmínɡ
法，则得如来于一切佛法无上大光明。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ qiú fǎ hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种求法。何等为
shí suǒ wèi zhí xīn qiú fǎ wú yǒuchǎnkuánɡ ɡù jīnɡ jìn qiú fǎ
十？所谓：直心求法，无有谄诳故；精进求法，
yuǎn lí xiè màn ɡù yī xiànɡ qiú fǎ bù xī shēnmìnɡ ɡù wèi chú yī
远离懈慢故；一向求法，不惜身命故；为除一
- 42 -
qiè zhònɡshēnɡ fán nǎo qiú fǎ bú wèi mínɡ lì ɡōnɡ jìnɡ ɡù wèi ráo yì
切众生烦恼求法，不为名利恭敬故；为饶益
zì tā yī qiè zhònɡshēnɡ qiú fǎ bú dàn zì lì ɡù wèi rù zhì huì qiú
自他一切众生求法，不但自利故；为入智慧求
fǎ bú yàowén zì ɡù wèi chūshēnɡ sǐ qiú fǎ bù tān shì lè ɡù
法，不乐文字故；为出生死求法，不贪世乐故；
wèi dù zhònɡshēnɡ qiú fǎ fā pú tí xīn ɡù wèi duàn yī qiè zhònɡshēnɡ
为度众生求法，发菩提心故；为断一切众生
yí qiú fǎ lìnɡ wú yóu yù ɡù wèi mǎn zú fó fǎ qiú fǎ bú yào yú
疑求法，令无犹豫故；为满足佛法求法，不乐余
shènɡ ɡù shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé dé bù yóu tā
乘故。是为十。若诸菩萨安住此法，则得不由他
jiào yī qiè fó fǎ dà zhì huì
教一切佛法大智慧。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡmínɡ liǎo fǎ hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种明了法。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi suí shùn shì sú shēnɡzhǎnɡshànɡēn shì tónɡménɡ
等为十？所谓：随顺世俗生长善根，是童蒙
fán fū mínɡ liǎo fǎ dé wú ài bú huài xìn jué fǎ zì xìnɡ shì suí xìn
凡夫明了法；得无碍不坏信，觉法自性，是随信
xínɡ rén mínɡ liǎo fǎ qín xiū xí fǎ suí shùn fǎ zhù shì suí fǎ xínɡ rén
行人明了法；勤修习法，随顺法住，是随法行人
mínɡ liǎo fǎ yuǎn lí bā xié xiànɡ bā zhènɡdào shì dì bā rén mínɡ
明了法；远离八邪，向八正道，是第八人明
liǎo fǎ chúmièzhònɡ jié duànshēnɡ sǐ lòu jiàn zhēn shí dì shì
了法；除灭众结，断生死漏，见真实谛，是
xū tuó huán rén mínɡ liǎo fǎ ɡuān wèi shì huàn zhī wú wǎnɡ lái shì
须陀洹人明了法；观味是患，知无往来，是
sī tuó hán rén mínɡ liǎo fǎ bú yào sān jiè qiú jìn yǒu lòu yú shòushēnɡ
斯陀含人明了法；不乐三界，求尽有漏，于受生
fǎ nǎi zhì yī niàn bù shēnɡ ài zhuó shì ā nà hán rén mínɡ liǎo fǎ huò
法乃至一念不生爱著，是阿那含人明了法；获
liù shéntōnɡ dé bā jiě tuō jiǔ dìnɡ sì biàn xī jiē chénɡ jiù shì
六神通，得八解脱，九定、四辩悉皆成就，是
ā luó hàn rén mínɡ liǎo fǎ xìnɡyàoɡuānchá yī wèi yuán qǐ xīn chánɡ
阿罗汉人明了法；性乐观察一味缘起，心常
jì jìnɡ zhī zú shǎo shì jiě yīn zì dé wù bù yóu tā chénɡ jiù
寂静，知足少事，解因自得，悟不由他，成就
- 43 -
zhǒnɡzhǒnɡshéntōnɡ zhì huì shì pì zhī fó rén mínɡ liǎo fǎ zhì huì ɡuǎnɡ
种种神通智慧，是辟支佛人明了法；智慧广
dà zhū ɡēnmínɡ lì chánɡyào dù tuō yī qiè zhònɡshēnɡ qín xiū fú
大，诸根明利，常乐度脱一切众生，勤修福
zhì zhù dào zhī fǎ rú lái suǒ yǒu shí lì wú wèi yī qiè ɡōnɡ dé jù
智助道之法，如来所有十力、无畏、一切功德具
zú yuánmǎn shì pú sà rén mínɡ liǎo fǎ shì wéi shí ruò zhū pú sà
足圆满，是菩萨人明了法。是为十。若诸菩萨
ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ dà zhì mínɡ liǎo fǎ
安住此法，则得如来无上大智明了法。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ xiū xínɡ fǎ hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种修行法。何等
wéi shí suǒ wèi ɡōnɡ jìnɡ zūn zhònɡ zhū shàn zhī shí xiū xínɡ fǎ chánɡ
为十？所谓：恭敬尊重诸善知识修行法；常
wèi zhū tiān zhī suǒ jué wù xiū xínɡ fǎ yú zhū fó suǒ chánɡhuáicán kuì xiū
为诸天之所觉悟修行法；于诸佛所常怀惭愧修
xínɡ fǎ āi mǐn zhònɡshēnɡ bù shě shēnɡ sǐ xiū xínɡ fǎ shì bì jiū jìnɡ
行法；哀愍众生不舍生死修行法；事必究竟
xīn wú biàndònɡ xiū xínɡ fǎ zhuānniàn suí zhú fā dà shènɡ xīn zhū pú sà
心无变动修行法；专念随逐发大乘心诸菩萨
zhònɡ jīnɡ qín xiū xué xiū xínɡ fǎ yuǎn lí xié jiàn qín qiú zhènɡdào xiū xínɡ
众精勤修学修行法；远离邪见勤求正道修行
fǎ cuī pò zhònɡ mó jí fán nǎo yè xiū xínɡ fǎ zhī zhū zhònɡshēnɡɡēn
法；摧破众魔及烦恼业修行法；知诸众生根
xìnɡshènɡ liè ér wèi shuō fǎ lìnɡ zhù fó dì xiū xínɡ fǎ ān zhù wú biān
性胜劣而为说法令住佛地修行法；安住无边
ɡuǎnɡ dà fǎ jiè chúmiè fán nǎo lìnɡ shēnqīnɡ jìnɡ xiū xínɡ fǎ shì wéi shí
广大法界除灭烦恼令身清净修行法。是为十。
ruò zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé rú lái wú shànɡ xiū xínɡ fǎ
若诸菩萨安住其中，则得如来无上修行法。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ mó hé děnɡ wéi shí
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种魔。何等为十？
suǒ wèi yùn mó shēnɡ zhū qǔ ɡù fán nǎo mó hénɡ zá rǎn ɡù
所谓：蕴魔，生诸取故；烦恼魔，恒杂染故；
yè mó nénɡzhànɡ ài ɡù xīn mó qǐ ɡāomàn ɡù sǐ mó shě
业魔，能障碍故；心魔，起高慢故；死魔，舍
shēnɡchù ɡù tiān mó zì jiāo zònɡ ɡù shànɡēn mó hénɡ zhí qǔ ɡù
生处故；天魔，自憍纵故；善根魔，恒执取故；
- 44 -
sān mèi mó jiǔ dān wèi ɡù shàn zhī shí mó qǐ zhuó xīn ɡù pú tí
三昧魔，久耽味故；善知识魔，起著心故；菩提
fǎ zhì mó bú yuàn shě lí ɡù shì wéi shí pú sà mó hē sà yīnɡ zuò
法智魔，不愿舍离故。是为十。菩萨摩诃萨应作
fānɡbiàn sù qiú yuǎn lí
方便，速求远离。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ mó yè hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种魔业。何等为
shí suǒ wèi wànɡ shī pú tí xīn xiū zhū shànɡēn shì wéi mó yè
十？所谓：忘失菩提心修诸善根，是为魔业；
è xīn bù shī chēn xīn chí jiè shě è xìnɡ rén yuǎn xiè dài zhě
恶心布施，瞋心持戒，舍恶性人，远懈怠者，
qīnɡmànluàn yì jī xián è huì shì wéi mó yè yú shènshēn fǎ xīn
轻慢乱意，讥嫌恶慧，是为魔业；于甚深法心
shēnɡqiān lìn yǒu kānhuà zhě ér bú wèi shuō ruò dé cái lì ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡ
生悭吝，有堪化者而不为说，若得财利恭敬供
yǎnɡ suī fēi fǎ qì ér qiánɡ wèi shuō shì wéi mó yè bú yào tīnɡ wén
养，虽非法器而强为说，是为魔业；不乐听闻
zhū bō luó mì jiǎ shǐ wénshuō ér bù xiū xínɡ suī yì xiū xínɡduōshēnɡ
诸波罗蜜，假使闻说而不修行，虽亦修行多生
xiè dài yǐ xiè dài ɡù zhì yì xiá liè bù qiú wú shànɡ dà pú tí fǎ
懈怠，以懈怠故，志意狭劣，不求无上大菩提法，
shì wéi mó yè yuǎnshàn zhī shí jìn è zhī shí yào qiú èr shènɡ
是为魔业；远善知识，近恶知识，乐求二乘，
bú yàoshòushēnɡ zhì shànɡ niè pán lí yù jì jìnɡ shì wéi mó yè yú
不乐受生，志尚涅槃离欲寂静，是为魔业；于
pú sà suǒ qǐ chēn huì xīn è yǎn shì zhī qiú qí zuì xìn shuō qí ɡuò
菩萨所起瞋恚心，恶眼视之，求其罪衅，说其过
è duàn bǐ suǒ yǒu cái lì ɡònɡyǎnɡ shì wéi mó yè fěi bànɡzhènɡ
恶，断彼所有财利供养，是为魔业；诽谤正
fǎ bú yào tīnɡ wén jiǎ shǐ dé wénbiànshēnɡ huǐ zǐ jiàn rén shuō fǎ bù
法不乐听闻，假使得闻便生毁呰，见人说法不
shēnɡ zūn zhònɡ yán zì shuō shì yú shuō xī fēi shì wéi mó yè yào
生尊重，言自说是，余说悉非，是为魔业；乐
xué shì lùn qiǎo shù wén cí kāi chǎn èr shènɡ yǐn fù shēn fǎ huò
8
学世论巧述文词，开阐二乘，隐覆深法，或
8
大正藏：術
- 45 -
yǐ miào yì shòu fēi qí rén yuǎn lí pú tí zhù yú xié dào shì wéi mó
以妙义授非其人，远离菩提住于邪道，是为魔
yè yǐ dé jiě tuō yǐ ān wěn zhě chánɡyào qīn jìn ér ɡònɡyǎnɡ zhī
业；已得解脱、已安隐者常乐亲近而供养之，
wèi dé jiě tuō wèi ān wěn zhě bù kěn qīn jìn yì bú jiào huà shì wéi mó
未得解脱、未安隐者不肯亲近亦不教化，是为魔
yè zēnɡzhǎnɡ wǒ màn wú yǒuɡōnɡ jìnɡ yú zhū zhònɡshēnɡduōxínɡnǎo
业；增长我慢，无有恭敬，于诸众生多行恼
hài bù qiú zhènɡ fǎ zhēn shí zhì huì qí xīn bì è nán kě kāi wù
害，不求正法真实智慧，其心弊恶难可开悟，
shì wéi mó yè shì wéi shí pú sà mó hē sà yīnɡ sù yuǎn lí qín qiú
是为魔业。是为十。菩萨摩诃萨应速远离，勤求
fó yè
佛业。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ shě lí mó yè hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种舍离魔业。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi jìn shàn zhī shí ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ shě lí mó yè
等为十？所谓：近善知识恭敬供养，舍离魔业；
bú zì zūn jǔ bú zì zàn tàn shě lí mó yè yú fó shēn fǎ xìn jiě
不自尊举，不自赞叹，舍离魔业；于佛深法信解
bú bànɡ shě lí mó yè wèi céngwànɡ shī yī qiè zhì xīn shě lí mó
不谤，舍离魔业；未曾忘失一切智心，舍离魔
yè qín xiū miàoxínɡhénɡ bú fànɡ yì shě lí mó yè chánɡ qiú yī qiè
业；勤修妙行恒不放逸，舍离魔业；常求一切
pú sà zànɡ fǎ shě lí mó yè hénɡyǎnshuō fǎ xīn wú pí juàn
菩萨藏法，舍离魔业；恒演说法，心无疲倦，
shě lí mó yè ɡuī yī shí fānɡ yī qiè zhū fó qǐ jiù hù xiǎnɡ shě lí
舍离魔业；归依十方一切诸佛，起救护想，舍离
mó yè xìn shòu yì niàn yī qiè zhū fó shén lì jiā chí shě lí mó yè
魔业；信受忆念一切诸佛，神力加持，舍离魔业；
yǔ yī qiè pú sà tónɡzhònɡshànɡēn pínɡděnɡ wú èr shě lí mó yè
与一切菩萨同种善根，平等无二，舍离魔业。
shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé nénɡchū lí yī qiè mó
是为十。若诸菩萨安住此法，则能出离一切魔
dào
道。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ jiàn fó hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种见佛。何等为
- 46 -
shí suǒ wèi yú ān zhù shì jiān chénɡzhènɡ jué fó wú zhuó jiàn yuàn
十？所谓：于安住世间成正觉佛无著见；愿
fó chūshēnɡ jiàn yè bào fó shēn xìn jiàn zhù chí fó suí shùn jiàn niè
佛出生见；业报佛深信见；住持佛随顺见；涅
pán fó shēn rù jiàn fǎ jiè fó pǔ zhì jiàn xīn fó ān zhù jiàn sān mèi
槃佛深入见；法界佛普至见；心佛安住见；三昧
fó wú liànɡ wú yī jiàn běnxìnɡ fó mínɡ liǎo jiàn suí yào fó pǔ shòu jiàn
佛无量无依见；本性佛明了见；随乐佛普受见。
shì wéi shí ruò zhū pú sà ān zhù cǐ fǎ zé chánɡ dé jiàn wú shànɡ rú
是为十。若诸菩萨安住此法，则常得见无上如
lái
来。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ fó yè hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种佛业。何等为
shí suǒ wèi suí shí kāi dǎo shì fó yè lìnɡ zhènɡ xiū xínɡ ɡù
十？所谓：随时开导，是佛业，令正修行故。
mènɡzhōnɡ lìnɡ jiàn shì fó yè jué xī shànɡēn ɡù wèi tā yǎnshuō suǒ
梦中令见，是佛业，觉昔善根故。为他演说所
wèi wén jīnɡ shì fó yè lìnɡ shēnɡ zhì duàn yí ɡù wèi huǐ chán suǒ chán
未闻经，是佛业，令生智断疑故。为悔缠所缠
zhě shuōchū lí fǎ shì fó yè lìnɡ lí yí xīn ɡù ruò yǒuzhònɡshēnɡ
者说出离法，是佛业，令离疑心故。若有众生
qǐ qiān lìn xīn nǎi zhì è huì xīn èr shènɡ xīn sǔn hài xīn yí
起悭吝心，乃至恶慧心、二乘心、损害心、疑
huò xīn sǎn dònɡ xīn jiāo màn xīn wèi xiàn rú lái zhònɡxiànɡzhuānɡyán
惑心、散动心、憍慢心，为现如来众相庄严
shēn shì fó yè shēnɡzhǎnɡɡuò qù shànɡēn ɡù yú zhènɡ fǎ nán yù
身，是佛业，生长过去善根故。于正法难遇
shí ɡuǎnɡ wèi shuō fǎ lìnɡ qí wén yǐ dé tuó luó ní zhì shéntōnɡ
时，广为说法，令其闻已，得陀罗尼智、神通
zhì pǔ nénɡ lì yì wú liànɡzhònɡshēnɡ shì fó yè shènɡ jiě qīnɡ jìnɡ
智，普能利益无量众生，是佛业，胜解清净
ɡù ruò yǒu mó shì qǐ nénɡ yǐ fānɡbiànxiàn xū kōnɡ jiè děnɡshēnɡ
故。若有魔事起，能以方便现虚空界等声，
shuō bù sǔn nǎo tā fǎ yǐ wéi duì zhì lìnɡ qí kāi wù zhònɡ mó wén yǐ
说不损恼他法以为对治，令其开悟，众魔闻已
wēi ɡuānɡ xiē miè shì fó yè zhì yào shū shènɡ wēi dé dà ɡù qí
威光歇灭，是佛业，志乐殊胜，威德大故。其
- 47 -
xīn wú jiàn chánɡ zì shǒu hù bú lìnɡ zhènɡ rù èr shènɡzhènɡ wèi ruò
心无间，常自守护，不令证入二乘正位，若
yǒuzhònɡshēnɡɡēnxìnɡ wèi shú zhōnɡ bú wèi shuō jiě tuō jìnɡ jiè shì fó
有众生根性未熟，终不为说解脱境界，是佛
yè běnyuàn suǒ zuò ɡù shēnɡ sǐ jié lòu yī qiè jiē lí xiū pú sà
业，本愿所作故。生死结漏一切皆离，修菩萨
xínɡxiānɡ xù bú duàn yǐ dà bēi xīn shè qǔ zhònɡshēnɡ lìnɡ qí qǐ xínɡ
行相续不断，以大悲心摄取众生，令其起行
jiū jìnɡ jiě tuō shì fó yè bú duàn xiū xínɡ pú sà xínɡ ɡù pú sà mó
究竟解脱，是佛业，不断修行菩萨行故。菩萨摩
hē sà liǎo dá zì shēn jí yǐ zhònɡshēnɡběn lái jì miè bù jīnɡ bú bù ér
诃萨了达自身及以众生本来寂灭不惊不怖而
qín xiū fú zhì wú yǒuyàn zú suī zhī yī qiè fǎ wú yǒu zào zuò ér yì bù
勤修福智无有厌足，虽知一切法无有造作而亦不
shě zhū fǎ zì xiànɡ suī yú zhū jìnɡ jiè yǒnɡ lí tān yù ér chánɡyàozhān
舍诸法自相，虽于诸境界永离贪欲而常乐瞻
fènɡ zhū fó sè shēn suī zhī bù yóu tā wù rù yú fǎ ér zhǒnɡzhǒnɡfānɡ
奉诸佛色身，虽知不由他悟入于法而种种方
biàn qiú yī qiè zhì suī zhī zhū ɡuó tǔ jiē rú xū kōnɡ ér chánɡyàozhuānɡ
便求一切智，虽知诸国土皆如虚空而常乐庄
yán yī qiè fó chà suī hénɡɡuānchá wú rén wú wǒ ér jiào huàzhònɡshēnɡ
严一切佛刹，虽恒观察无人无我而教化众生
wú yǒu pí yàn suī yú fǎ jiè běn lái bú dònɡ ér yǐ shéntōnɡ zhì lì xiàn
无有疲厌，虽于法界本来不动而以神通智力现
zhònɡbiànhuà suī yǐ chénɡ jiù yī qiè zhì zhì ér xiū pú sà xínɡ wú yǒu
众变化，虽已成就一切智智而修菩萨行无有
xiū xī suī zhī zhū fǎ bù kě yánshuō ér zhuàn jìnɡ fǎ lún lìnɡ zhònɡ xīn
休息，虽知诸法不可言说而转净法轮令众心
xǐ suī nénɡ shì xiàn zhū fó shén lì ér bú yàn shě pú sà zhī shēn suī
喜，虽能示现诸佛神力而不厌舍菩萨之身，虽
xiàn rù yú dà bō niè pán ér yī qiè chù shì xiànshòushēnɡ nénɡ zuò rú
现入于大般涅槃而一切处示现受生，能作如
shì quán shí shuānɡxínɡ fǎ shì fó yè shì wéi shí ruò zhū pú sà ān
是权实双行法，是佛业。是为十。若诸菩萨安
zhù qí zhōnɡ zé dé bù yóu tā jiào wú shànɡ wú shī ɡuǎnɡ dà yè
住其中，则得不由他教无上无师广大业。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡmàn yè hé děnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种慢业。何等
- 48 -
wéi shí suǒ wèi yú shī sēnɡ fù mǔ shā mén pó luó mén
为十？所谓：于师、僧、父母、沙门、婆罗门、
zhù yú zhènɡdàoxiànɡzhènɡdào zhě zūn zhònɡ fú tián suǒ ér bù ɡōnɡ jìnɡ
住于正道向正道者，尊重福田所而不恭敬，
shì màn yè huòyǒu fǎ shī huò zuì shènɡ fǎ chénɡ yú dà shènɡ zhī
是慢业；或有法师获最胜法，乘于大乘，知
chūyàodào dé tuó luó ní yǎnshuō qì jīnɡ ɡuǎnɡ dà zhī fǎ wú yǒu xiū
出要道，得陀罗尼，演说契经广大之法无有休
xī ér yú qí suǒ qǐ ɡāomàn xīn jí yú suǒ shuō fǎ bù shēnɡɡōnɡ jìnɡ
息，而于其所起高慢心，及于所说法不生恭敬，
shì màn yè yú zhònɡ huì zhōnɡwénshuōmiào fǎ bù kěn tàn měi lìnɡ rén
是慢业；于众会中闻说妙法，不肯叹美令人
xìn shòu shì màn yè hào qǐ ɡuòmàn zì ɡāo línɡ wù bú jiàn jǐ
信受，是慢业；好起过慢，自高陵物，不见己
shī bù zhī zì duǎn shì màn yè hào qǐ ɡuòɡuòmàn jiàn yǒu dé
失，不知自短，是慢业；好起过过慢，见有德
rén yīnɡ zàn bú zàn jiàn tā zàn tàn bù shēnɡhuān xǐ shì màn yè jiàn
人应赞不赞，见他赞叹不生欢喜，是慢业；见
yǒu fǎ shī wèi rén shuō fǎ zhī shì fǎ shì lǜ shì zhēn shí shì fó
有法师为人说法，知是法、是律、是真实、是佛
yǔ wèi xián qí rén yì xián qí fǎ zì qǐ fěi bànɡ yì lìnɡ tā bànɡ
语，为嫌其人亦嫌其法，自起诽谤亦令他谤，
shì màn yè zì qiú ɡāo zuò zì chēnɡ fǎ shī yīnɡshòuɡònɡ jǐ bú
是慢业；自求高座，自称法师，应受供给，不
yìnɡ zhí shì jiàn yǒu qí jiù jiǔ xiū xínɡ rén bù qǐ fénɡyínɡ bù kěn chénɡ
应执事，见有耆旧久修行人不起逢迎、不肯承
shì shì màn yè jiàn yǒu dé rén pín cù bù xǐ yán cí cū ɡuǎnɡ
事，是慢业；见有德人，颦蹙不喜，言辞粗犷，
sì qí ɡuò shī shì màn yè jiàn yǒucōnɡ huì zhī fǎ zhī rén bù kěn qīn
伺其过失，是慢业；见有聪慧知法之人，不肯亲
jìn ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ bù kěn zī wèn hé děnɡ wéi shàn hé děnɡ
近恭敬供养，不肯咨问：‘何等为善？何等
bú shàn hé děnɡyīnɡ zuò hé děnɡ bù yīnɡ zuò zuò hé děnɡ yè
不善？何等应作？何等不应作？作何等业，
yú chánɡ yè zhōnɡ ér dé zhǒnɡzhǒnɡ lì yì ān lè yú chī wánhěn
于长夜中而得种种利益安乐？’愚痴顽很，
wǒ màn suǒ tūn zhōnɡ bù nénɡ jiàn chūyào zhī dào shì màn yè fù yǒu
我慢所吞，终不能见出要之道，是慢业；复有
- 49 -
zhònɡshēnɡmàn xīn suǒ fù zhū fó chū shì bù nénɡ qīn jìn ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡ
众生慢心所覆，诸佛出世不能亲近恭敬供
yǎnɡ xīn shàn bù qǐ jiù shànxiāomiè bù yīnɡshuō ér shuō bù yīnɡ
养，新善不起，旧善消灭，不应说而说，不应
zhēnɡ ér zhēnɡ wèi lái bì duòxiǎnnànshēnkēnɡ yú bǎi qiān jié shànɡ bù
诤而诤，未来必堕险难深坑，于百千劫尚不
zhí fó hé kuànɡwén fǎ dàn yǐ céng fā pú tí xīn ɡù zhōnɡ zì
值佛，何况闻法！但以曾发菩提心故，终自
xǐnɡ wù shì màn yè shì wéi shí
醒悟，是慢业。是为十。
ruò zhū pú sà lí cǐ màn yè zé dé shí zhǒnɡ zhì yè hé
‚若诸菩萨离此慢业，则得十种智业。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi xìn jiě yè bào bú huài yīn ɡuǒ shì zhì yè
等为十？所谓：信解业报，不坏因果，是智业；
bù shě pú tí xīn chánɡniàn zhū fó shì zhì yè jìn shàn zhī shí ɡōnɡ
不舍菩提心，常念诸佛，是智业；近善知识恭
jìnɡ ɡònɡyǎnɡ qí xīn zūn zhònɡzhōnɡ wú yàn dài shì zhì yè yào fǎ
敬供养，其心尊重终无厌怠，是智业；乐法、
yào yì wú yǒuyàn zú yuǎn lí xié niàn qín xiū zhènɡniàn shì zhì yè
乐义无有厌足，远离邪念，勤修正念，是智业；
yú yī qiè zhònɡshēnɡ lí yú wǒ màn yú zhū pú sà qǐ rú lái xiǎnɡ
于一切众生离于我慢，于诸菩萨起如来想，
ài zhònɡzhènɡ fǎ rú xī jǐ shēn zūn fènɡ rú lái rú hù jǐ mìnɡ yú
爱重正法如惜己身，尊奉如来如护己命，于
xiū xínɡ zhě shēnɡ zhū fó xiǎnɡ shì zhì yè shēn yǔ yì yè wú zhū
修行者生诸佛想，是智业；身、语、意业无诸
bú shàn zàn měixiánshènɡ suí shùn pú tí shì zhì yè bú huàiyuán
不善，赞美贤圣，随顺菩提，是智业；不坏缘
qǐ lí zhū xié jiàn pò àn dé mínɡ zhào yī qiè fǎ shì zhì yè
起，离诸邪见，破闇得明，照一切法，是智业；
shí zhǒnɡ huí xiànɡ suí shùn xiū xínɡ yú zhū bō luó mì qǐ cí mǔ xiǎnɡ yú
十种回向随顺修行，于诸波罗蜜起慈母想，于
shànqiǎofānɡbiàn qǐ cí fù xiǎnɡ yǐ shēn jìnɡ xīn rù pú tí shè shì zhì
善巧方便起慈父想，以深净心入菩提舍，是智
yè shī jiè duōwén zhǐ ɡuān fú huì rú shì yī qiè zhù dào
业；施、戒、多闻、止观、福慧，如是一切助道
zhī fǎ chánɡ qín jī jí wú yǒuyànjuàn shì zhì yè ruò yǒu yī yè wéi
之法常勤积集无有厌倦，是智业；若有一业为
- 50 -
fó suǒ zàn nénɡ pò zhònɡ mó fán nǎodǒuzhēnɡ nénɡ lí yī qiè zhànɡ
佛所赞，能破众魔烦恼斗诤，能离一切障、
ɡài chán fù nénɡ jiào huàtiáo fú yī qiè zhònɡshēnɡ nénɡ suí shùn
盖、缠、缚，能教化调伏一切众生，能随顺
zhì huì shè qǔ zhènɡ fǎ nénɡyán jìnɡ fó chà nénɡ fā qǐ tōnɡmínɡ
智慧摄取正法，能严净佛刹，能发起通明，
jiē qín xiū xí wú yǒu xiè tuì shì zhì yè shì wéi shí ruò zhū pú sà
皆勤修习无有懈退，是智业。是为十。若诸菩萨
ān zhù qí zhōnɡ zé dé rú lái yī qiè shànqiǎofānɡbiàn wú shànɡ dà zhì
安住其中，则得如来一切善巧方便无上大智
yè
业。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ mó suǒ shè chí hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种魔所摄持。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi xiè dài xīn mó suǒ shè chí zhì yào xiá liè
等为十？所谓：懈怠心，魔所摄持；志乐狭劣，
mó suǒ shè chí yú shǎoxínɡshēnɡ zú mó suǒ shè chí shòu yī fēi yú
魔所摄持；于少行生足，魔所摄持；受一非余，
mó suǒ shè chí bù fā dà yuàn mó suǒ shè chí yàochǔ jì miè duàn
魔所摄持；不发大愿，魔所摄持；乐处寂灭，断
chú fán nǎo mó suǒ shè chí yǒnɡduànshēnɡ sǐ mó suǒ shè chí shě
除烦恼，魔所摄持；永断生死，魔所摄持；舍
pú sà xínɡ mó suǒ shè chí bú huàzhònɡshēnɡ mó suǒ shè chí yí
菩萨行，魔所摄持；不化众生，魔所摄持；疑
bànɡzhènɡ fǎ mó suǒ shè chí shì wéi shí
谤正法，魔所摄持。是为十。
ruò zhū pú sà nénɡ qì shě cǐ mó suǒ shè chí zé dé shí zhǒnɡ
‚若诸菩萨能弃舍此魔所摄持，则得十种
fó suǒ shè chí hé děnɡ wéi shí suǒ wèi chū shǐ nénɡ fā pú tí zhī
佛所摄持。何等为十？所谓：初始能发菩提之
xīn fó suǒ shè chí yú shēnɡshēnɡzhōnɡ chí pú tí xīn bú lìnɡ wànɡ shī
心，佛所摄持；于生生中持菩提心不令忘失，
fó suǒ shè chí jué zhū mó shì xī nénɡyuǎn lí fó suǒ shè chí
佛所摄持；觉诸魔事，悉能远离，佛所摄持；
wén zhū bō luó mì rú shuō xiū xínɡ fó suǒ shè chí zhī shēnɡ sǐ kǔ
闻诸波罗蜜，如说修行，佛所摄持；知生死苦
ér bú yàn è fó suǒ shè chí ɡuānshènshēn fǎ dé wú liànɡɡuǒ
而不厌恶，佛所摄持；观甚深法，得无量果，
- 51 -
fó suǒ shè chí wèi zhū zhònɡshēnɡshuō èr shènɡ fǎ ér bú zhènɡ qǔ bǐ
佛所摄持；为诸众生说二乘法，而不证取彼
shènɡ jiě tuō fó suǒ shè chí yàoɡuān wú wéi fǎ ér bú zhù qí zhōnɡ
乘解脱，佛所摄持；乐观无为法而不住其中，
yú yǒu wéi wú wéi bù shēnɡ èr xiǎnɡ fó suǒ shè chí zhì wú shēnɡchù
于有为、无为不生二想，佛所摄持；至无生处
ér xiànshòushēnɡ fó suǒ shè chí suī zhènɡ dé yī qiè zhì ér qǐ pú
而现受生，佛所摄持；虽证得一切智，而起菩
sà xínɡ bú duàn pú sà zhǒnɡ fó suǒ shè chí shì wéi shí ruò zhū
萨行，不断菩萨种，佛所摄持。是为十。若诸
pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé zhū fó wú shànɡ shè chí lì
菩萨安住其中，则得诸佛无上摄持力。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡ fǎ suǒ shè chí hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种法所摄持。何
děnɡ wéi shí suǒ wèi zhī yī qiè xínɡ wú chánɡ fǎ suǒ shè chí zhī
等为十？所谓：知一切行无常，法所摄持；知
yī qiè xínɡ kǔ fǎ suǒ shè chí zhī yī qiè xínɡ wú wǒ fǎ suǒ shè chí
一切行苦，法所摄持；知一切行无我，法所摄持；
zhī yī qiè fǎ jì miè niè pán fǎ suǒ shè chí zhī zhū fǎ cónɡyuán qǐ
知一切法寂灭涅槃，法所摄持；知诸法从缘起，
wú yuán zé bù qǐ fǎ suǒ shè chí zhī bú zhènɡ sī wéi ɡù qǐ yú wú
无缘则不起，法所摄持；知不正思惟故起于无
mínɡ wú mínɡ qǐ ɡù nǎi zhì lǎo sǐ qǐ bú zhènɡ sī wéi miè ɡù wú mínɡ
明，无明起故乃至老死起，不正思惟灭故无明
miè wú mínɡmiè ɡù nǎi zhì lǎo sǐ miè fǎ suǒ shè chí zhī sān jiě tuō
灭，无明灭故乃至老死灭，法所摄持；知三解脱
ménchūshēnɡshēnɡwénshènɡ zhènɡ wú zhēnɡ fǎ chūshēnɡ dú jué shènɡ
门出生声闻乘，证无诤法出生独觉乘，
fǎ suǒ shè chí zhī liù bō luó mì sì shè fǎ chūshēnɡ dà shènɡ fǎ
法所摄持；知六波罗蜜、四摄法出生大乘，法
suǒ shè chí zhī yī qiè chà yī qiè fǎ yī qiè zhònɡshēnɡ yī qiè
所摄持；知一切刹、一切法、一切众生、一切
shì shì fó zhì jìnɡ jiè fǎ suǒ shè chí zhī duàn yī qiè niàn shě yī qiè
世是佛智境界，法所摄持；知断一切念，舍一切
qǔ lí qiánhòu jì suí shùn niè pán fǎ suǒ shè chí shì wéi shí
取，离前后际，随顺涅槃，法所摄持。是为十。
ruò zhū pú sà ān zhù qí zhōnɡ zé dé yī qiè zhū fó wú shànɡ fǎ suǒ shè
若诸菩萨安住其中，则得一切诸佛无上法所摄
- 52 -
chí
持。
fó zǐ pú sà mó hē sà zhù dōushuàitiān yǒu shí zhǒnɡ suǒ
‚佛子！菩萨摩诃萨住兜率天，有十种所
zuò yè hé děnɡ wéi shí suǒ wèi wèi yù jiè zhū tiān zǐ shuōyàn lí fǎ
作业。何等为十？所谓：为欲界诸天子说厌离法
yán yī qiè zì zài jiē shì wú chánɡ yī qiè kuài lè xī dānɡshuāi
言：‘一切自在皆是无常，一切快乐悉当衰
xiè quàn bǐ zhū tiān fā pú tí xīn shì wéi dì yī suǒ zuò yè wèi
谢。’ 劝彼诸天发菩提心。是为第一所作业。为
sè jiè zhū tiānshuō rù chū zhū chán jiě tuō sān mèi ruò yú qí zhōnɡ ér
色界诸天说入出诸禅解脱三昧，若于其中而
shēnɡ ài zhuó yīn ài fù qǐ shēn jiàn xié jiàn wú mínɡděnɡ zhě
生爱著，因爱复起身见、邪见、无明等者，
zé wèi qí shuō rú shí zhì huì ruò yú yī qiè sè fēi sè fǎ qǐ diāndǎo
则为其说如实智慧；若于一切色、非色法起颠倒
xiǎnɡ yǐ wéi qīnɡ jìnɡ wèi shuō bú jìnɡ jiē shì wú chánɡ quàn qí lìnɡ
想，以为清净，为说不净皆是无常，劝其令
fā pú tí zhī xīn shì wéi dì èr suǒ zuò yè pú sà mó hē sà zhù dōu
发菩提之心。是为第二所作业。菩萨摩诃萨住兜
shuàitiān rù sān mèi mínɡ ɡuānɡmínɡzhuānɡyán shēnfànɡɡuānɡmínɡ
率天，入三昧，名：光明庄严，身放光明，
biànzhào sān qiān dà qiān shì jiè suí zhònɡshēnɡ xīn yǐ zhǒnɡzhǒnɡ yīn
遍照三千大千世界，随众生心，以种种音
ér wèi shuō fǎ zhònɡshēnɡwén yǐ xìn xīn qīnɡ jìnɡ mìnɡzhōnɡshēnɡ
而为说法；众生闻已，信心清净，命终生
yú dōushuàitiānzhōnɡ quàn qí lìnɡ fā pú tí zhī xīn shì wéi dì sān suǒ
于兜率天中，劝其令发菩提之心。是为第三所
zuò yè pú sà mó hē sà zài dōushuàitiān yǐ wú zhànɡ ài yǎn pǔ jiàn
作业。菩萨摩诃萨在兜率天，以无障碍眼普见
shí fānɡdōushuàitiānzhōnɡ yī qiè pú sà bǐ zhū pú sà jiē yì jiàn cǐ
十方兜率天中一切菩萨，彼诸菩萨皆亦见此；
hù xiānɡ jiàn yǐ lùn shuōmiào fǎ wèi jiànɡshén mǔ tāi chūshēnɡ
互相见已，论说妙法，谓：降神母胎、初生、
chū jiā wǎnɡ yì dàochǎnɡ jù dà zhuānɡyán ér fù shì xiànwǎnɡ
出家、往诣道场、具大庄严；而复示现往
xī yǐ lái suǒ xínɡ zhī xínɡ yǐ bǐ xínɡ ɡù chénɡ cǐ dà zhì suǒ yǒuɡōnɡ
昔已来所行之行，以彼行故成此大智；所有功
- 53 -
dé bù lí běnchù ér nénɡ shì xiàn rú shì děnɡ shì shì wéi dì sì suǒ
德不离本处，而能示现如是等事。是为第四所
zuò yè pú sà mó hē sà zhù dōushuàitiān shí fānɡ yī qiè dōushuàitiān
作业。菩萨摩诃萨住兜率天，十方一切兜率天
ɡōnɡ zhū pú sà zhònɡ jiē xī lái jí ɡōnɡ jìnɡ wéi rào ěr shí pú
宫诸菩萨众，皆悉来集，恭敬围绕；尔时，菩
sà mó hē sà yù lìnɡ bǐ zhū pú sà jiē mǎn qí yuànshēnɡhuān xǐ ɡù
萨摩诃萨欲令彼诸菩萨皆满其愿生欢喜故，
suí bǐ pú sà suǒ yīnɡ zhù dì suǒ xínɡ suǒ duàn suǒ xiū suǒ zhènɡ yǎn
随彼菩萨所应住地、所行所断、所修所证，演
shuō fǎ mén bǐ zhū pú sà wénshuō fǎ yǐ jiē dà huān xǐ dé wèi
说法门；彼诸菩萨闻说法已，皆大欢喜，得未
céngyǒu ɡè huánběn tǔ suǒ zhù ɡōnɡdiàn shì wéi dì wǔ suǒ zuò yè
曾有，各还本土所住宫殿。是为第五所作业。
pú sà mó hē sà zhù dōushuàitiān shí yù jiè zhǔ tiān mó bō xún wèi yù
菩萨摩诃萨住兜率天时，欲界主天魔波旬，为欲
huàiluàn pú sà yè ɡù juàn shǔ wéi rào yì pú sà suǒ ěr shí pú sà
坏乱菩萨业故，眷属围绕诣菩萨所；尔时，菩萨
wèi cuī fú mó jūn ɡù zhù jīn ɡānɡdào suǒ shè bō rě bō luó mì fānɡbiàn
为摧伏魔军故，住金刚道所摄般若波罗蜜方便
shànqiǎo zhì huì mén yǐ róu ruǎn cū ɡuǎnɡ èr zhǒnɡ yǔ ér wèi shuō fǎ
善巧智慧门，以柔软、粗犷二种语而为说法，
lìnɡ mó bō xún bù dé qí biàn mó jiàn pú sà zì zài wēi lì jiē fā ā
令魔波旬不得其便；魔见菩萨自在威力，皆发阿
nòuduō luó sān miǎo sān pú tí xīn shì wéi dì liù suǒ zuò yè pú sà mó
耨多罗三藐三菩提心。是为第六所作业。菩萨摩
hē sà zhù dōushuàitiān zhī yù jiè zhū tiān zǐ bú yàowén fǎ ěr shí
诃萨住兜率天，知欲界诸天子不乐闻法；尔时，
pú sà chū dà yīn shēnɡ biànɡào zhī yán jīn rì pú sà dānɡ yú ɡōnɡ
菩萨出大音声，遍告之言：‘今日菩萨当于宫
zhōnɡxiàn xī yǒu shì ruò yù jiàn zhě yí sù wǎnɡ yì shí zhū tiān
中现希有事，若欲见者宜速往诣。’时，诸天
zǐ wén shì yǔ yǐ wú liànɡ bǎi qiān yì nà yóu tā jiē lái jí huì ěr shí
子闻是语已，无量百千亿那由他皆来集会；尔时，
pú sà jiàn zhū tiānzhònɡ jiē lái jí yǐ wèi xiànɡōnɡzhōnɡ zhū xī yǒu shì
菩萨见诸天众皆来集已，为现宫中诸希有事；
bǐ zhū tiān zǐ céng wèi jiàn wén jì dé jiàn yǐ jiē dà huān xǐ qí
彼诸天子曾未见闻，既得见已，皆大欢喜，其
- 54 -
xīn zuì mò yòu yú yuèzhōnɡchūshēnɡɡàoyán zhū rén zhě yī qiè
心醉没；又于乐中出声告言：‘诸仁者！一切
zhū xínɡ jiē xī wú chánɡ yī qiè zhū xínɡ jiē xī shì kǔ yī qiè zhū fǎ
诸行皆悉无常，一切诸行皆悉是苦，一切诸法
jiē xī wú wǒ niè pán jì miè yòu fù ɡàoyán rǔ děnɡ jiē yīnɡ
皆悉无我，涅槃寂灭。’又复告言：‘汝等皆应
xiū pú sà xínɡ jiē dānɡyuánmǎn yī qiè zhì zhì bǐ zhū tiān zǐ wén
修菩萨行，皆当圆满一切智智。’彼诸天子闻
cǐ fǎ yīn yōu tàn zī jiē ér shēnɡyàn lí mǐ bù jiē fā pú tí zhī xīn
此法音，忧叹咨嗟而生厌离，靡不皆发菩提之心。
shì wéi dì qī suǒ zuò yè pú sà mó hē sà zhù dōushuàiɡōnɡ bù shě
是为第七所作业。菩萨摩诃萨住兜率宫，不舍
běnchù xī nénɡwǎnɡ yì shí fānɡ wú liànɡ yī qiè fó suǒ jiàn zhū rú lái
本处，悉能往诣十方无量一切佛所，见诸如来
qīn jìn lǐ bài ɡōnɡ jìnɡ tīnɡ fǎ ěr shí zhū fó yù lìnɡ pú sà huò dé zuì
亲近礼拜恭敬听法；尔时，诸佛欲令菩萨获得最
shànɡɡuàndǐnɡ fǎ ɡù wèi shuō pú sà dì mínɡ yī qiè shéntōnɡ
上灌顶法故，为说菩萨地，名：一切神通，
yǐ yī niànxiānɡyìnɡ huì jù zú yī qiè zuì shènɡɡōnɡ dé rù yī qiè zhì
以一念相应慧，具足一切最胜功德，入一切智
zhì wèi shì wéi dì bā suǒ zuò yè pú sà mó hē sà zhù dōushuàiɡōnɡ
智位。是为第八所作业。菩萨摩诃萨住兜率宫，
wèi yù ɡònɡyǎnɡ zhū rú lái ɡù yǐ dà shén lì xīnɡ qǐ zhǒnɡzhǒnɡ zhū
为欲供养诸如来故，以大神力兴起种种诸
ɡònɡyǎnɡ jù mínɡ shū shènɡ kě lè biàn fǎ jiè xū kōnɡ jiè
供养具，名：殊胜可乐，遍法界、虚空界、
yī qiè shì jiè ɡònɡyǎnɡ zhū fó bǐ shì jiè zhōnɡ wú liànɡzhònɡshēnɡ jiàn
一切世界供养诸佛；彼世界中无量众生见
cǐ ɡònɡyǎnɡ jiē fā ā nòuduō luó sān miǎo sān pú tí xīn shì wéi dì
此供养，皆发阿耨多罗三藐三菩提心。是为第
jiǔ suǒ zuò yè pú sà mó hē sà zhù dōushuàitiān chū wú liànɡ wú biān
九所作业。菩萨摩诃萨住兜率天，出无量无边
rú huàn rú yǐnɡ fǎ mén zhōubiàn shí fānɡ yī qiè shì jiè shì xiànzhǒnɡ
如幻如影法门，周遍十方一切世界，示现种
zhǒnɡ sè zhǒnɡzhǒnɡxiànɡ zhǒnɡzhǒnɡxínɡ tǐ zhǒnɡzhǒnɡ wēi yí
种色、种种相、种种形体、种种威仪、
zhǒnɡzhǒnɡ shì yè zhǒnɡzhǒnɡfānɡbiàn zhǒnɡzhǒnɡ pì yù zhǒnɡzhǒnɡ
种种事业、种种方便、种种譬喻、种种
- 55 -
yánshuō suí zhònɡshēnɡ xīn jiē lìnɡ huān xǐ shì wéi dì shí suǒ zuò yè
言说，随众生心皆令欢喜。是为第十所作业。
fó zǐ shì wéi pú sà mó hē sà zhù dōushuàitiān shí zhǒnɡ suǒ zuò yè
佛子！是为菩萨摩诃萨住兜率天十种所作业。
ruò zhū pú sà chénɡ jiù cǐ fǎ zé nénɡ yú hòu xià shēnɡ rén jiān
若诸菩萨成就此法，则能于后下生人间。
fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōu shuài tiān jiānɡ xià shēnɡ shí
‚佛子！菩萨摩诃萨于兜率天将下生时，
xiàn shí zhǒnɡ shì hé děnɡ wéi shí fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōu
现十种事。何等为十？佛子！菩萨摩诃萨于兜
shuàitiān xià shēnɡ zhī shí cónɡ yú zú xià fànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ ān
率天下生之时，从于足下放大光明，名：安
lè zhuānɡyán pǔ zhào sān qiān dà qiān shì jiè yī qiè è qù zhū nàn
乐庄严，普照三千大千世界一切恶趣诸难
zhònɡshēnɡ chù sī ɡuānɡ zhě mò bù jiē dé lí kǔ ān lè dé ān
众生；触斯光者，莫不皆得离苦安乐；得安
lè yǐ xī zhī jiānɡyǒu qí tè dà rén chūxīnɡ yú shì shì wéi dì yī suǒ
乐已，悉知将有奇特大人出兴于世。是为第一所
shì xiàn shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuàitiān xià shēnɡ zhī shí
示现事。佛子！菩萨摩诃萨于兜率天下生之时，
cónɡ yú méi jiān bái háoxiànɡzhōnɡfànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡyuē jué wù
从于眉间白毫相中放大光明，名曰：觉悟，
pǔ zhào sān qiān dà qiān shì jiè zhào bǐ sù shì yī qiè tónɡxínɡ zhū pú
普照三千大千世界，照彼宿世一切同行诸菩
sà shēn bǐ zhū pú sà ménɡɡuānɡzhào yǐ xián zhī pú sà jiānɡ yù xià
萨身；彼诸菩萨蒙光照已，咸知菩萨将欲下
shēnɡ ɡè ɡè chūxīnɡ wú liànɡɡònɡ jù yì pú sà suǒ ér wèi ɡònɡyǎnɡ
生，各各出兴无量供具，诣菩萨所而为供养。
shì wéi dì èr suǒ shì xiàn shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuài
是为第二所示现事。佛子！菩萨摩诃萨于兜率
tiānjiānɡ xià shēnɡ shí yú yòuzhǎnɡzhōnɡfànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ qīnɡ
天将下生时，于右掌中放大光明，名：清
jìnɡ jìnɡ jiè xī nénɡyán jìnɡ yī qiè sān qiān dà qiān shì jiè qí zhōnɡ ruò
净境界，悉能严净一切三千大千世界，其中若
yǒu yǐ dé wú lòu zhū pì zhī fó jué sī ɡuānɡ zhě jí shě shòumìnɡ ruò
有已得无漏诸辟支佛觉斯光者，即舍寿命；若
bù jué zhě ɡuānɡmínɡ lì ɡù xǐ zhì tā fānɡ yú shì jiè zhōnɡ yī qiè
不觉者，光明力故，徙置他方；余世界中一切
- 56 -
zhū mó jí zhū wài dào yǒu jiàn zhònɡshēnɡ jiē yì xǐ zhì tā fānɡ shì jiè
诸魔及诸外道、有见众生，皆亦徙置他方世界，
wéi chú zhū fó shén lì suǒ chí yìnɡhuàzhònɡshēnɡ shì wéi dì sān suǒ shì
唯除诸佛神力所持应化众生。是为第三所示
xiàn shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuàitiānjiānɡ xià shēnɡ shí
现事。佛子！菩萨摩诃萨于兜率天将下生时，
cónɡ qí liǎnɡ xī fànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ qīnɡ jìnɡ zhuānɡyán pǔ zhào
从其两膝放大光明，名：清净庄严，普照
yī qiè zhū tiānɡōnɡdiàn xià cónɡ hù shì shànɡ zhì jìnɡ jū mǐ bù zhōu
一切诸天宫殿，下从护世，上至净居，靡不周
biàn bǐ zhū tiānděnɡ xián zhī pú sà yú dōushuàitiānjiānɡ yù xià shēnɡ
遍；彼诸天等，咸知菩萨于兜率天将欲下生，
jù huái liàn mù bēi tàn yōunǎo ɡè chí zhǒnɡzhǒnɡhuāmán yī fú
俱怀恋慕，悲叹忧恼，各持种种华鬘、衣服、
tú xiānɡ mò xiānɡ fān ɡài jì yuè yì pú sà suǒ ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ
涂香、末香、幡盖、妓乐，诣菩萨所恭敬供养，
suí zhú xià shēnɡ nǎi zhì niè pán shì wéi dì sì suǒ shì xiàn shì fó zǐ
随逐下生乃至涅槃。是为第四所示现事。佛子！
pú sà mó hē sà zài dōushuàitiānjiānɡ xià shēnɡ shí yú wàn zì jīn ɡānɡ
菩萨摩诃萨在兜率天将下生时，于卍字金刚
zhuānɡyán xīn zànɡzhōnɡfànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ wú nénɡshènɡchuánɡ
庄严心藏中放大光明，名：无能胜幢，
pǔ zhào shí fānɡ yī qiè shì jiè jīn ɡānɡ lì shì shí yǒu bǎi yì jīn ɡānɡ
普照十方一切世界金刚力士；时，有百亿金刚
lì shì jiē xī lái jí suí zhú shì wèi shǐ yú xià shēnɡ nǎi zhì niè pán
力士皆悉来集，随逐侍卫，始于下生，乃至涅槃。
shì wéi dì wǔ suǒ shì xiàn shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuài
是为第五所示现事。佛子！菩萨摩诃萨于兜率
tiānjiānɡ xià shēnɡ shí cónɡ qí shēnshànɡ yī qiè máokǒnɡfànɡ dà ɡuānɡ
天将下生时，从其身上一切毛孔放大光
mínɡ mínɡ fēn bié zhònɡshēnɡ pǔ zhào yī qiè dà qiān shì jiè biàn
明，名：分别众生，普照一切大千世界，遍
chù yī qiè zhū pú sà shēn fù chù yī qiè zhū tiān shì rén zhū pú sà
触一切诸菩萨身，复触一切诸天世人；诸菩萨
děnɡxián zuò shì niàn wǒ yīnɡ zhù cǐ ɡònɡyǎnɡ rú lái jiào huàzhònɡ
等咸作是念：‘我应住此，供养如来，教化众
shēnɡ shì wéi dì liù suǒ shì xiàn shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú
生。’是为第六所示现事。佛子！菩萨摩诃萨于
- 57 -
dōushuàitiānjiānɡ xià shēnɡ shí cónɡ dà mó ní bǎozànɡdiànzhōnɡfànɡ dà
兜率天将下生时，从大摩尼宝藏殿中放大
ɡuānɡmínɡ mínɡ shàn zhù ɡuānchá zhào cǐ pú sà dānɡshēnɡ zhī chù
光明，名：善住观察，照此菩萨当生之处
suǒ tuō wánɡɡōnɡ qí ɡuānɡzhào yǐ zhū yú pú sà jiē ɡònɡ suí zhú xià
所托王宫；其光照已，诸余菩萨皆共随逐下
yán fú tí ruò yú qí jiā ruò qí jù luò ruò qí chénɡ yì ér xiàn
阎浮提，若于其家、若其聚落、若其城邑而现
shòushēnɡ wèi yù jiào huà zhū zhònɡshēnɡ ɡù shì wéi dì qī suǒ shì xiàn
受生，为欲教化诸众生故。是为第七所示现
shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuàitiān lín xià shēnɡ shí cónɡ
事。佛子！菩萨摩诃萨于兜率天临下生时，从
tiānɡōnɡdiàn jí dà lóu ɡé zhū zhuānɡyánzhōnɡfànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ
天宫殿及大楼阁诸庄严中放大光明，名：
yī qiè ɡōnɡdiànqīnɡ jìnɡ zhuānɡyán zhào suǒ shēnɡ mǔ fù ɡuānɡmínɡzhào
一切宫殿清净庄严，照所生母腹；光明照
yǐ lìnɡ pú sà mǔ ān wěnkuài lè jù zú chénɡ jiù yī qiè ɡōnɡ dé
已，令菩萨母安隐快乐，具足成就一切功德，
qí mǔ fù zhōnɡ zì rán ér yǒuɡuǎnɡ dà lóu ɡé dà mó ní bǎo ér wéi
其母腹中自然而有广大楼阁大摩尼宝而为
zhuānɡyán wèi yù ān chǔ pú sà shēn ɡù shì wéi dì bā suǒ shì xiàn shì
庄严，为欲安处菩萨身故。是为第八所示现事。
fó zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuàitiān lín xià shēnɡ shí cónɡliǎnɡ
佛子！菩萨摩诃萨于兜率天临下生时，从两
zú xià fànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ wéi shàn zhù ruò zhū tiān zǐ jí zhū fàn
足下放大光明，名为：善住；若诸天子及诸梵
tiān qí mìnɡjiānɡzhōnɡ ménɡɡuānɡzhàochù jiē dé zhù shòu ɡònɡyǎnɡ pú
天其命将终，蒙光照触皆得住寿，供养菩
sà cónɡchū xià shēnɡ nǎi zhì niè pán shì wéi dì jiǔ suǒ shì xiàn shì fó
萨从初下生乃至涅槃。是为第九所示现事。佛
zǐ pú sà mó hē sà yú dōushuàitiān lín xià shēnɡ shí cónɡ suí hǎo
子！菩萨摩诃萨于兜率天临下生时，从随好
zhōnɡfànɡ dà ɡuānɡmínɡ mínɡ rì yuè zhuānɡyán shì xiàn pú sà zhǒnɡ
9
中放大光明，名日月庄严，示现菩萨种
zhǒnɡ zhū yè shí zhū rén tiānhuò jiàn pú sà zhù dōushuàitiān huò
种诸业；时，诸人、天或见菩萨住兜率天，或
9
名曰眼
- 58 -
jiàn rù tāi huò jiàn chūshēnɡ huò jiàn chū jiā huò jiàn chénɡdào huò
见入胎，或见初生，或见出家，或见成道，或
jiàn xiánɡ mó huò jiàn zhuàn fǎ lún huò jiàn rù niè pán shì wéi dì shí
见降魔，或见转法轮，或见入涅槃。是为第十
suǒ shì xiàn shì fó zǐ pú sà mó hē sà yú shēn yú zuò yú ɡōnɡ
所示现事。佛子！菩萨摩诃萨于身、于座、于宫
diàn yú lóu ɡé zhōnɡ fànɡ rú shì děnɡ bǎi wàn ā sēnɡ qí ɡuānɡmínɡ
殿、于楼阁中，放如是等百万阿僧祇光明，
xī xiànzhǒnɡzhǒnɡ zhū pú sà yè xiàn shì yè yǐ jù zú yī qiè ɡōnɡ dé
悉现种种诸菩萨业；现是业已，具足一切功德
fǎ ɡù cónɡdōushuàitiān xià shēnɡ rén jiān
法故，从兜率天下生人间。
大方广佛华严经卷第五十八
- 59 -
bǔ quēzhēnyán
补阙真言
（三遍）
jǔ zàn
举赞
jǔ zì mǔ zàn
举字母赞
（一遍）
- 60 -
huāyán zì mǔ
华严字母
（一遍）
四婆四時邏那左
南生功十普
無九德二願 ○
華有大字法郎囊臧
同法妙界楞能增
嚴
登界陁眾籠濃宗
海盧奴租
華沐羅生
會藏恩字入勞猱遭
佛玄波字般來災
菩門包若黎泥賫
薩八含波嶙年津
三難義羅闌難籛
稱理蜜
三林浸
塗多門
藍南簪
共邏那左婁陬
入那
邏左
毗梵
盧韻唱
性滿
邏那左
海娑
字
zao zanɡ zenɡ zonɡ zu zao zai zi zin zan zin zan zou zao
4.左臧增宗租遭災賫津籛浸簪陬左
chànɡ zao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡ shēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱左字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
- 61 -
nao nanɡ nenɡ nonɡ nu nao nai ni nin nan nin nan nou nao
5.那囊能濃奴猱㾍泥年難䛘南㝹那
chànɡ nao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡ shēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱那字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
lao lanɡ lenɡ lonɡ lu lao lai li lin lan lin lan lou lao
6.邏郎楞籠盧勞來黎嶙闌林蓝婁邏
chànɡ lao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡ shēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱邏字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
sì shí èr zì miào tuó luó zì zì bāohán yì lǐ duō zao nao
四十二字妙陀罗．字字包含义理多．左．那．
lao fàn yùn mǎn suō pó ɡōnɡ dé dà fǎ jiè mù ēn bō
邏．梵韵满娑婆．功德大．法界沐恩波．

huí xiànɡ jì
回向偈
（一遍）
- 62 -
dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì wǔ shí jiǔ
大方广佛华严经卷第五十九
lí shì jiān pǐn dì sān shí bā zhī qī

离世间品第三十八之七
fó zǐ pú sà mó hē sà shì xiànchǔ tāi yǒu shí zhǒnɡ shì
‚佛子！菩萨摩诃萨示现处胎，有十种事。
hé děnɡ wéi shí fó zǐ pú sà mó hē sà wèi yù chénɡ jiù xiǎo xīn
何等为十？佛子！菩萨摩诃萨为欲成就小心
liè jiě zhū zhònɡshēnɡ ɡù bú yù lìnɡ bǐ qǐ rú shì niàn jīn cǐ pú
劣解诸众生故，不欲令彼起如是念：‘今此菩
sà zì rán huàshēnɡ zhì huì shànɡēn bù cónɡ xiū dé shì ɡù pú sà
萨自然化生，智慧善根不从修得。’是故菩萨
shì xiànchǔ tāi shì wéi dì yī shì pú sà mó hē sà wèi chénɡ shú fù
示现处胎。是为第一事。菩萨摩诃萨为成熟父
mǔ jí zhū juàn shǔ sù shì tónɡxínɡzhònɡshēnɡshànɡēn shì xiànchǔ tāi
母及诸眷属、宿世同行众生善根，示现处胎。
hé yǐ ɡù bǐ jiē yīnɡ yǐ jiàn yú chǔ tāi chénɡ shú suǒ yǒu zhū shànɡēn
何以故？彼皆应以见于处胎成熟所有诸善根
ɡù shì wéi dì èr shì pú sà mó hē sà rù mǔ tāi shí zhènɡniàn
故。是为第二事。菩萨摩诃萨入母胎时，正念
zhènɡ zhī wú yǒu mí huò zhù mǔ tāi yǐ xīn hénɡzhènɡniàn yì wú
正知，无有迷惑；住母胎已，心恒正念，亦无
cuòluàn shì wéi dì sān shì pú sà mó hē sà zài mǔ tāi zhōnɡchánɡyǎn
错乱。是为第三事。菩萨摩诃萨在母胎中常演
shuō fǎ shí fānɡ shì jiè zhū dà pú sà shì fàn sì wánɡ jiē lái
说法，十方世界诸大菩萨、释、梵、四王皆来
jí huì xī lìnɡ huò dé wú liànɡshén lì wú biān zhì huì pú sà chǔ
集会，悉令获得无量神力、无边智慧，菩萨处
tāi chénɡ jiù rú shì biàn cái shènɡyònɡ shì wéi dì sì shì pú sà
胎成就如是辩才、胜用。是为第四事。菩萨
mó hē sà zài mǔ tāi zhōnɡ jí dà zhònɡ huì yǐ běnyuàn lì jiào huà yī
摩诃萨在母胎中集大众会，以本愿力教化一
- 63 -
qiè zhū pú sà zhònɡ shì wéi dì wǔ shì pú sà mó hē sà yú rén zhōnɡ
切诸菩萨众。是为第五事。菩萨摩诃萨于人中
chénɡ fó yīnɡ jù rén jiān zuì shènɡshòushēnɡ yǐ cǐ shì xiànchǔ yú mǔ
成佛，应具人间最胜受生，以此示现处于母
tāi shì wéi dì liù shì pú sà mó hē sà zài mǔ tāi zhōnɡ sān qiān
胎。是为第六事。菩萨摩诃萨在母胎中，三千
dà qiān shì jiè zhònɡshēnɡ xī jiàn pú sà rú mínɡ jìnɡ zhōnɡ jiàn qí miàn
大千世界众生悉见菩萨，如明镜中见其面
xiànɡ ěr shí dà xīn tiān lónɡ yè chā qián tà pó ā xiū
像；尔时，大心天、龙、夜叉、乾闼婆、阿修
luó jiā lóu luó jǐn nà luó mó hóu luó qié rén fēi rén děnɡ
罗、迦楼罗、紧那罗、摩睺罗伽、人、非人等，
jiē yì pú sà ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ shì wéi dì qī shì pú sà mó hē
皆诣菩萨，恭敬供养。是为第七事。菩萨摩诃
sà zài mǔ tāi zhōnɡ tā fānɡ shì jiè yī qiè zuì hòushēnɡ pú sà zài mǔ
萨在母胎中，他方世界一切最后生菩萨在母
tāi zhě jiē lái ɡònɡ huì shuō dà jí fǎ mén mínɡ ɡuǎnɡ dà zhì huì
胎者，皆来共会，说大集法门，名：广大智慧
zànɡ shì wéi dì bā shì pú sà mó hē sà zài mǔ tāi shí rù lí ɡòu
藏。是为第八事。菩萨摩诃萨在母胎时，入离垢
zànɡ sān mèi yǐ sān mèi lì yú mǔ tāi zhōnɡxiàn dà ɡōnɡdiàn zhǒnɡ
藏三昧，以三昧力，于母胎中现大宫殿，种
zhǒnɡyán shì xī jiē miàohǎo dōushuàitiānɡōnɡ bù kě wéi bǐ ér lìnɡ
种严饰悉皆妙好，兜率天宫不可为比，而令
mǔ shēn ān wěn wú huàn shì wéi dì jiǔ shì pú sà mó hē sà zhù mǔ
母身安隐无患。是为第九事。菩萨摩诃萨住母
tāi shí yǐ dà wēi lì xīnɡɡònɡyǎnɡ jù mínɡ kāi dà fú dé lí ɡòu
胎时，以大威力兴供养具，名：开大福德离垢
zànɡ pǔ biàn shí fānɡ yī qiè shì jiè ɡònɡyǎnɡ yī qiè zhū fó rú lái
藏，普遍十方一切世界，供养一切诸佛如来，
bǐ zhū rú lái xián wèi yǎnshuō wú biān pú sà zhù chù fǎ jiè zànɡ shì wéi
彼诸如来咸为演说无边菩萨住处法界藏。是为
dì shí shì fó zǐ shì wéi pú sà mó hē sà shì xiànchǔ tāi shí zhǒnɡ
第十事。佛子！是为菩萨摩诃萨示现处胎十种
shì ruò zhū pú sà liǎo dá cǐ fǎ zé nénɡ shì xiànshèn wēi xì qù
事。若诸菩萨了达此法，则能示现甚微细趣。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡshèn wēi xì qù hé
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种甚微细趣。何
- 64 -
děnɡ wéi shí suǒ wèi zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiànchū fā pú tí xīn
等为十？所谓：在母胎中，示现初发菩提心，
nǎi zhì ɡuàndǐnɡ dì zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiàn zhù dōushuàitiān zài mǔ
乃至灌顶地；在母胎中，示现住兜率天；在母
tāi zhōnɡ shì xiànchūshēnɡ zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiàntónɡ zǐ dì
胎中，示现初生；在母胎中，示现童子地；
zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiànchǔwánɡɡōnɡ zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiànchū
在母胎中，示现处王宫；在母胎中，示现出
jiā zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiàn kǔ xínɡ wǎnɡ yì dàochǎnɡ chénɡděnɡ
家；在母胎中，示现苦行，往诣道场，成等
zhènɡ jué zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiànzhuàn fǎ lún zài mǔ tāi zhōnɡ
正觉；在母胎中，示现转法轮；在母胎中，
shì xiàn bō niè pán zài mǔ tāi zhōnɡ shì xiàn dà wēi xì wèi yī
示现般涅槃；在母胎中，示现大微细，谓：一
qiè pú sà xínɡ yī qiè rú lái zì zài shén lì wú liànɡchā bié mén fó zǐ
切菩萨行一切如来自在神力无量差别门。佛子！
shì wéi pú sà mó hē sà zài mǔ tāi zhōnɡ shí zhǒnɡ wēi xì qù ruò zhū pú
是为菩萨摩诃萨在母胎中十种微细趣。若诸菩
sà ān zhù cǐ fǎ zé dé rú lái wú shànɡ dà zhì huì wēi xì qù
萨安住此法，则得如来无上大智慧微细趣。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡshēnɡ hé děnɡ wéi
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种生。何等为
shí suǒ wèi yuǎn lí yú chī zhènɡniànzhènɡ zhī shēnɡ fànɡ dà ɡuānɡ
十？所谓：远离愚痴正念正知生；放大光
mínɡwǎnɡ pǔ zhào sān qiān dà qiān shì jiè shēnɡ zhù zuì hòuyǒuɡènɡ bú
明网普照三千大千世界生；住最后有更不
shòuhòushēnshēnɡ bù shēnɡ bù qǐ shēnɡ zhī sān jiè rú huànshēnɡ
受后身生；不生不起生；知三界如幻生；
yú shí fānɡ shì jiè pǔ xiànshēnshēnɡ zhènɡ yī qiè zhì zhì shēnshēnɡ fànɡ
于十方世界普现身生；证一切智智身生；放
yī qiè fó ɡuānɡmínɡ pǔ jué wù yī qiè zhònɡshēnɡshēnshēnɡ rù dà zhì
一切佛光明普觉悟一切众生身生；入大智
ɡuānchá sān mèishēnshēnɡ fó zǐ pú sà shēnɡ shí zhèndònɡ yī qiè
观察三昧身生；佛子！菩萨生时，震动一切
fó chà jiě tuō yī qiè zhònɡshēnɡ chúmiè yī qiè è dào yìnɡ bì yī
佛刹，解脱一切众生，除灭一切恶道，映蔽一
qiè zhū mó wú liànɡ pú sà jiē lái jí huì fó zǐ shì wéi pú sà mó
切诸魔，无量菩萨皆来集会。佛子！是为菩萨摩
- 65 -
hē sà shí zhǒnɡshēnɡ wèi tiáo fú zhònɡshēnɡ ɡù rú shì shì xiàn
诃萨十种生，为调伏众生故，如是示现。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǐ shí shì ɡù shì xiàn wēi xiào
‚佛子！菩萨摩诃萨以十事故，示现微笑
xīn zì shì hé děnɡ wéi shí suǒ wèi pú sà mó hē sà niànyán
心自誓。何等为十？所谓：菩萨摩诃萨念言：
yī qiè shì jiān mò zài yù ní chú wǒ yī rén wú nénɡmiǎn jì
10
‘一切世间没在欲泥，除我一人无能勉济。’
rú shì zhī yǐ xī yí wēi xiào xīn zì shì fù niànyán yī qiè shì
如是知已，熙怡微笑心自誓。复念言：‘一切世
jiān fán nǎo suǒ mánɡ wéi wǒ jīn zhě jù zú zhì huì rú shì zhī yǐ
间烦恼所盲，唯我今者具足智慧。’如是知已，
xī yí wēi xiào xīn zì shì yòuniànyán wǒ jīn yīn cǐ jiǎ mínɡshēn
熙怡微笑心自誓。又念言：‘我今因此假名身
ɡù dānɡ dé rú lái chōnɡmǎn sān shì wú shànɡ fǎ shēn rú shì zhī
故，当得如来充满三世无上法身。’如是知
yǐ xī yí wēi xiào xīn zì shì pú sà ěr shí yǐ wú zhànɡ ài yǎn
已，熙怡微笑心自誓。菩萨尔时，以无障碍眼，
biànɡuān shí fānɡ suǒ yǒu fàn tiān nǎi zhì yī qiè dà zì zài tiān zuò shì
遍观十方所有梵天，乃至一切大自在天，作是
niànyán cǐ děnɡzhònɡshēnɡ jiē zì wèi wéi yǒu dà zhì lì rú
念言：‘此等众生，皆自谓为有大智力。’如
shì zhī yǐ xī yí wēi xiào xīn zì shì pú sà ěr shí ɡuān zhū zhònɡshēnɡ
是知已，熙怡微笑心自誓。菩萨尔时观诸众生，
jiǔ zhònɡshànɡēn jīn jiē tuì mò rú shì zhī yǐ xī yí wēi xiào xīn
久种善根，今皆退没；如是知已，熙怡微笑心
zì shì pú sà ɡuān jiàn shì jiān zhǒnɡ zǐ suǒ zhònɡ suī shǎo huòɡuǒ
自誓。菩萨观见世间种子，所种虽少，获果
shènduō rú shì zhī yǐ xī yí wēi xiào xīn zì shì pú sà ɡuān jiàn
甚多；如是知已，熙怡微笑心自誓。菩萨观见
yī qiè zhònɡshēnɡ ménɡ fó suǒ jiào bì dé lì yì rú shì zhī yǐ
一切众生，蒙佛所教，必得利益；如是知已，
xī yí wēi xiào xīn zì shì pú sà ɡuān jiàn ɡuò qù shì zhōnɡtónɡxínɡ pú
熙怡微笑心自誓。菩萨观见过去世中同行菩
sà rǎn zhuó yú shì bù dé fó fǎ ɡuǎnɡ dà ɡōnɡ dé rú shì zhī yǐ
萨，染著余事，不得佛法广大功德；如是知已，
10
大正藏：免
- 66 -
xī yí wēi xiào xīn zì shì pú sà ɡuān jiàn ɡuò qù shì zhōnɡɡònɡtónɡ jí
11
熙怡微笑心自誓。菩萨观见过去世中共同集
huì zhū tiān rén děnɡ zhì jīn yóu zài fán fū zhī dì bù nénɡ shě lí
会诸天人等，至今犹在凡夫之地，不能舍离，
yì bù pí yàn rú shì zhī yǐ xī yí wēi xiào xīn zì shì pú sà ěr
亦不疲厌；如是知已，熙怡微笑心自誓。菩萨尔
shí wéi yī qiè rú lái ɡuānɡmínɡ suǒ chù bèi jiā xīn wèi xī yí wēi
时，为一切如来光明所触，倍加欣慰，熙怡微
xiào xīn zì shì shì wéi shí fó zǐ pú sà wèi tiáo fú zhònɡshēnɡ ɡù
笑心自誓。是为十。佛子！菩萨为调伏众生故，
rú shì shì xiàn
如是示现。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǐ shí shì ɡù shì xínɡ qī bù
‚佛子！菩萨摩诃萨以十事故，示行七步。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi xiàn pú sà lì ɡù shì xínɡ qī bù xiàn shī
何等为十？所谓：现菩萨力故，示行七步；现施
qī cái ɡù shì xínɡ qī bù mǎn dì shényuàn ɡù shì xínɡ qī bù
七财故，示行七步；满地神愿故，示行七步；
xiànchāo sān jiè xiànɡ ɡù shì xínɡ qī bù xiàn pú sà zuì shènɡxínɡchāo
现超三界相故，示行七步；现菩萨最胜行超
ɡuòxiànɡwánɡ niú wánɡ shī zǐ wánɡxínɡ ɡù shì xínɡ qī bù xiàn
过象王、牛王、师子王行故，示行七步；现
jīn ɡānɡ dì xiànɡ ɡù shì xínɡ qī bù xiàn yù yǔ zhònɡshēnɡyǒnɡměnɡ
金刚地相故，示行七步；现欲与众生勇猛
lì ɡù shì xínɡ qī bù xiàn xiū xínɡ qī jué bǎo ɡù shì xínɡ qī bù
力故，示行七步；现修行七觉宝故，示行七步；
xiàn suǒ dé fǎ bù yóu tā jiào ɡù shì xínɡ qī bù xiàn yú shì jiān zuì
现所得法不由他教故，示行七步；现于世间最
shènɡ wú bǐ ɡù shì xínɡ qī bù shì wéi shí fó zǐ pú sà wèi tiáo
胜无比故，示行七步。是为十。佛子！菩萨为调
fú zhònɡshēnɡ ɡù rú shì shì xiàn
伏众生故，如是示现。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǐ shí shì ɡù xiànchǔtónɡ zǐ
‚佛子！菩萨摩诃萨以十事故，现处童子
dì hé děnɡ wéi shí suǒ wèi wèi xiàntōnɡ dá yī qiè shì jiān wén zì
地。何等为十？所谓：为现通达一切世间文字、
11
大正藏：同共
- 67 -
suàn jì tú shū yìn xǐ zhǒnɡzhǒnɡ yè ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi xiàn
算计、图书、印玺种种业故，处童子地；为现
tōnɡ dá yī qiè shì jiān xiànɡ mǎ chēshènɡ hú shǐ jiàn jǐ zhǒnɡzhǒnɡ
通达一切世间象马、车乘、弧矢、剑戟种种
yè ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi xiàntōnɡ dá yī qiè shì jiān wén bǐ tán lùn
业故，处童子地；为现通达一切世间文笔、谈论、
bó yì xī xì zhǒnɡzhǒnɡ shì ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi xiànyuǎn lí
博弈、嬉戏种种事故，处童子地；为现远离
shēn yǔ yì yè zhū ɡuò shī ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi xiàn rù dìnɡ zhù
身、语、意业诸过失故，处童子地；为现入定住
niè pánmén zhōubiàn shí fānɡ wú liànɡ shì jiè ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi
涅槃门，周遍十方无量世界故，处童子地；为
xiàn qí lì chāoɡuò yī qiè tiān lónɡ yè chā qián tà pó ā xiū
现其力超过一切天、龙、夜叉、乾闼婆、阿修
luó jiā lóu luó jǐn nà luó mā hóu luó qié shì fàn hù shì
罗、迦楼罗、紧那罗、摩睺罗伽、释、梵、护世、
rén fēi rén děnɡ ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi xiàn pú sà sè xiànɡ wēi ɡuānɡ
人、非人等故，处童子地；为现菩萨色相威光
chāoɡuò yī qiè shì fàn hù shì ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi lìnɡ dān
超过一切释、梵、护世故，处童子地；为令耽
zhuó yù lè zhònɡshēnɡhuān xǐ yào fǎ ɡù chǔtónɡ zǐ dì wèi zūn zhònɡ
著欲乐众生欢喜乐法故，处童子地；为尊重
zhènɡ fǎ qín ɡònɡyǎnɡ fó zhōubiàn shí fānɡ yī qiè shì jiè ɡù chǔ
正法，勤供养佛，周遍十方一切世界故，处
tónɡ zǐ dì wèi xiàn dé fó jiā bèi ménɡ fǎ ɡuānɡmínɡ ɡù chǔtónɡ zǐ
童子地；为现得佛加被蒙法光明故，处童子
dì shì wéi shí
地。是为十。
fó zǐ pú sà mó hē sà xiàntónɡ zǐ dì yǐ yǐ shí shì
‚佛子！菩萨摩诃萨现童子地已，以十事
ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ hé děnɡ wéi shí suǒ wèi wèi lìnɡ sù shì tónɡxínɡ
故现处王宫。何等为十？所谓：为令宿世同行
zhònɡshēnɡshànɡēnchénɡ shú ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ wèi xiǎn shì pú sà
众生善根成熟故，现处王宫；为显示菩萨
shànɡēn lì ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ wèi zhū rén tiāndānzhuó lè jù
善根力故，现处王宫；为诸人、天耽著乐具，
shì xiàn pú sà dà wēi dé lè jù ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ shùn wǔ zhuó shì
示现菩萨大威德乐具故，现处王宫；顺五浊世
- 68 -
zhònɡshēnɡ xīn ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ wèi xiàn pú sà dà wēi dé lì nénɡ
众生心故，现处王宫；为现菩萨大威德力能
yú shēnɡōnɡ rù sān mèi ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ wèi lìnɡ sù shì tónɡyuàn
于深宫入三昧故，现处王宫；为令宿世同愿
zhònɡshēnɡmǎn qí yì ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ yù lìnɡ fù mǔ qīn qī
众生满其意故，现处王宫；欲令父母、亲戚、
juàn shǔ mǎn suǒ yuàn ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ yù yǐ jì yuèchūmiào fǎ
眷属满所愿故，现处王宫；欲以妓乐出妙法
yīn ɡònɡyǎnɡ yī qiè zhū rú lái ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ yù yú ɡōnɡ nèi
音供养一切诸如来故，现处王宫；欲于宫内
zhù wēi miào sān mèi shǐ cónɡchénɡ fó nǎi zhì niè pán jiē shì xiàn ɡù xiàn
住微妙三昧，始从成佛乃至涅槃皆示现故，现
chǔwánɡɡōnɡ wèi suí shùnshǒu hù zhū fó fǎ ɡù xiànchǔwánɡɡōnɡ
处王宫；为随顺守护诸佛法故，现处王宫。
shì wéi shí zuì hòushēn pú sà rú shì shì xiànchǔwánɡɡōnɡ yǐ rán hòu
是为十。最后身菩萨如是示现处王宫已，然后
chū jiā
出家。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǐ shí shì ɡù shì xiànchū jiā
‚佛子！菩萨摩诃萨以十事故，示现出家。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi wèi yàn jū jiā ɡù shì xiànchū jiā wèi zhuó
何等为十？所谓：为厌居家故，示现出家；为著
jiā zhònɡshēnɡ lìnɡ shě lí ɡù shì xiànchū jiā wèi suí shùn xìn yàoshènɡ
家众生令舍离故，示现出家；为随顺信乐圣
rén dào ɡù shì xiànchū jiā wèi xuānyánɡ zàn tàn chū jiā ɡōnɡ dé ɡù
人道故，示现出家；为宣扬赞叹出家功德故，
shì xiànchū jiā wèi xiǎnyǒnɡ lí èr biān jiàn ɡù shì xiànchū jiā wèi
示现出家；为显永离二边见故，示现出家；为
lìnɡ zhònɡshēnɡ lí yù lè wǒ lè ɡù shì xiànchū jiā wèi xiānxiànchū
令众生离欲乐、我乐故，示现出家；为先现出
sān jiè xiànɡ ɡù shì xiànchū jiā wèi xiàn zì zài bù shǔ tā ɡù shì xiàn
三界相故，示现出家；为现自在不属他故，示现
chū jiā wèi xiǎndānɡ dé rú lái shí lì wú wèi fǎ ɡù shì xiànchū jiā
出家；为显当得如来十力、无畏法故，示现出家；
zuì hòu pú sà fǎ yīnɡ ěr ɡù shì xiànchū jiā shì wéi shí pú sà yǐ
最后菩萨法应尔故，示现出家。是为十。菩萨以
cǐ tiáo fú zhònɡshēnɡ
此调伏众生。
- 69 -
fó zǐ pú sà mó hē sà wèi shí zhǒnɡ shì ɡù shì xínɡ kǔ
‚佛子！菩萨摩诃萨为十种事故，示行苦
xínɡ hé děnɡ wéi shí suǒ wèi wèi chénɡ jiù liè jiě zhònɡshēnɡ ɡù
行。何等为十？所谓：为成就劣解众生故，
shì xínɡ kǔ xínɡ wèi bá xié jiàn zhònɡshēnɡ ɡù shì xínɡ kǔ xínɡ wèi bú
示行苦行；为拔邪见众生故，示行苦行；为不
xìn yè bàozhònɡshēnɡ lìnɡ jiàn yè bào ɡù shì xínɡ kǔ xínɡ wèi suí shùn zá
信业报众生令见业报故，示行苦行；为随顺杂
rǎn shì jiè fǎ yīnɡ ěr ɡù shì xínɡ kǔ xínɡ shì nénɡ rěn qú láo qín xiū dào
染世界法应尔故，示行苦行；示能忍劬劳勤修道
ɡù shì xínɡ kǔ xínɡ wèi lìnɡ zhònɡshēnɡyào qiú fǎ ɡù shì xínɡ kǔ xínɡ
故，示行苦行；为令众生乐求法故，示行苦行；
wèi zhuó yù lè wǒ lè zhònɡshēnɡ ɡù shì xínɡ kǔ xínɡ wèi xiǎn pú sà
为著欲乐、我乐众生故，示行苦行；为显菩萨
qǐ xínɡ shū shènɡ nǎi zhì zuì hòushēnɡyóu bù shě qín jīnɡ jìn ɡù shì xínɡ
起行殊胜，乃至最后生犹不舍勤精进故，示行
kǔ xínɡ wèi lìnɡ zhònɡshēnɡyào jì jìnɡ fǎ zēnɡzhǎnɡshànɡēn ɡù shì
苦行；为令众生乐寂静法，增长善根故，示
xínɡ kǔ xínɡ wèi zhū tiān shì rén zhū ɡēn wèi shú dài shí chénɡ shú ɡù
行苦行；为诸天、世人诸根未熟，待时成熟故，
shì xínɡ kǔ xínɡ shì wéi shí pú sà yǐ cǐ fānɡbiàntiáo fú yī qiè zhònɡ
示行苦行。是为十。菩萨以此方便调伏一切众
shēnɡ
生。
fó zǐ pú sà mó hē sà wǎnɡ yì dàochǎnɡyǒu shí zhǒnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨往诣道场有十种
shì hé děnɡ wéi shí suǒ wèi yì dàochǎnɡ shí zhàoyào yī qiè shì
事。何等为十？所谓：诣道场时，照耀一切世
jiè yì dàochǎnɡ shí zhèndònɡ yī qiè shì jiè yì dàochǎnɡ shí
界；诣道场时，震动一切世界；诣道场时，
yú yī qiè shì jiè pǔ xiàn qí shēn yì dàochǎnɡ shí jué wù yī qiè pú
于一切世界普现其身；诣道场时，觉悟一切菩
sà jí yī qiè sù shì tónɡxínɡzhònɡshēnɡ yì dàochǎnɡ shí shì xiàndào
萨及一切宿世同行众生；诣道场时，示现道
chǎnɡ yī qiè zhuānɡyán yì dàochǎnɡ shí suí zhū zhònɡshēnɡ xīn zhī suǒ
场一切庄严；诣道场时，随诸众生心之所
yù ér wèi xiànshēnzhǒnɡzhǒnɡ wēi yí jí pú tí shù yī qiè zhuānɡyán
欲，而为现身种种威仪，及菩提树一切庄严；
- 70 -
yì dàochǎnɡ shí xiàn jiàn shí fānɡ yī qiè rú lái yì dàochǎnɡ shí
诣道场时，现见十方一切如来；诣道场时，
jǔ zú xià zú chánɡ rù sān mèi niànniànchénɡ fó wú yǒuchāo ɡé
举足、下足常入三昧，念念成佛无有超隔；
yì dàochǎnɡ shí yī qiè tiān lónɡ yè chā qián tà pó ā xiū
诣道场时，一切天、龙、夜叉、乾闼婆、阿修
luó jiā lóu luó jǐn nà luó mó hóu luó qié shì fàn hù shì
罗、迦楼罗、紧那罗、摩睺罗伽、释、梵、护世
yī qiè zhū wánɡ ɡè bù xiānɡ zhī ér xīnɡzhǒnɡzhǒnɡshànɡmiàoɡònɡyǎnɡ
一切诸王各不相知，而兴种种上妙供养；
yì dàochǎnɡ shí yǐ wú ài zhì pǔ ɡuān yī qiè zhū fó rú lái yú yī
诣道场时，以无碍智，普观一切诸佛如来于一
qiè shì jiè xiū pú sà xínɡ ér chénɡzhènɡ jué shì wéi shí pú sà yǐ cǐ
切世界修菩萨行而成正觉。是为十。菩萨以此
jiào huàzhònɡshēnɡ
教化众生。
fó zǐ pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡyǒu shí zhǒnɡ shì
‚佛子！菩萨摩诃萨坐道场有十种事。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi zuò dàochǎnɡ shí zhǒnɡzhǒnɡzhèndònɡ yī
何等为十？所谓：坐道场时，种种震动一
qiè shì jiè zuò dàochǎnɡ shí pínɡděnɡzhàoyào yī qiè shì jiè zuò dào
切世界；坐道场时，平等照耀一切世界；坐道
chǎnɡ shí chúmiè yī qiè zhū è qù kǔ zuò dàochǎnɡ shí lìnɡ yī qiè
场时，除灭一切诸恶趣苦；坐道场时，令一切
shì jiè jīn ɡānɡ suǒ chénɡ zuò dàochǎnɡ shí pǔ guān yī qiè zhū fó rú
世界金刚所成；坐道场时，普观一切诸佛如
lái shī zǐ zhī zuò zuò dàochǎnɡ shí xīn rú xū kōnɡ wú suǒ fēn bié
来师子之座；坐道场时，心如虚空，无所分别；
zuò dàochǎnɡ shí suí qí suǒ yìnɡ xiànshēn wēi yí zuò dàochǎnɡ shí
坐道场时，随其所应，现身威仪；坐道场时，
suí shùn ān zhù jīn ɡānɡ sān mèi zuò dàochǎnɡ shí shòu yī qiè rú lái
随顺安住金刚三昧；坐道场时，受一切如来
shén lì suǒ chí qīnɡ jìnɡ miàochù zuò dàochǎnɡ shí zì shànɡēn lì xī
神力所持清净妙处；坐道场时，自善根力悉
nénɡ jiā bèi yī qiè zhònɡshēnɡ shì wéi shí
能加被一切众生。是为十。
fó zǐ pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí yǒu shí zhǒnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨坐道场时，有十种
- 71 -
qí tè wèi céngyǒu shì hé děnɡ wéi shí fó zǐ pú sà mó hē sà
奇特未曾有事。何等为十？佛子！菩萨摩诃萨
zuò dàochǎnɡ shí shí fānɡ shì jiè yī qiè rú lái jiē xiàn qí qián xián jǔ
坐道场时，十方世界一切如来皆现其前，咸举
yòushǒu ér chēnɡ zàn yán shàn zāi shàn zāi wú shànɡdǎo shī
右手而称赞言：‘ 善哉善哉！无上导师！’
shì wéi dì yī wèi céngyǒu shì pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí yī
是为第一未曾有事。菩萨摩诃萨坐道场时，一
qiè rú lái jiē xī hù niàn yǔ qí wēi lì shì wéi dì èr wèi céngyǒu shì
切如来皆悉护念，与其威力，是为第二未曾有事。
pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí sù shì tónɡxínɡ zhū pú sà zhònɡ xī
菩萨摩诃萨坐道场时，宿世同行诸菩萨众悉
lái wéi rào yǐ zhǒnɡzhǒnɡzhuānɡyán jù ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡyǎnɡ shì wéi dì
来围绕，以种种庄严具恭敬供养，是为第
sān wèi céngyǒu shì pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí yī qiè shì jiè
三未曾有事。菩萨摩诃萨坐道场时，一切世界
cǎo mù cónɡ lín zhū wú qínɡ wù jiē qū shēn dī yǐnɡ ɡuī xiànɡdàochǎnɡ
草木、丛林诸无情物，皆曲身低影，归向道场，
shì wéi dì sì wèi céngyǒu shì pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí rù
是为第四未曾有事。菩萨摩诃萨坐道场时，入
sān mèi mínɡ ɡuānchá fǎ jiè cǐ sān mèi lì nénɡ lìnɡ pú sà yī qiè
三昧，名：观察法界，此三昧力能令菩萨一切
zhū xínɡ xī dé yuánmǎn shì wéi dì wǔ wèi céngyǒu shì pú sà mó hē
诸行悉得圆满，是为第五未曾有事。菩萨摩诃
sà zuò dàochǎnɡ shí dé tuó luó ní mínɡ zuì shànɡ lí ɡòumiàoɡuānɡ
萨坐道场时，得陀罗尼，名：最上离垢妙光
hǎi zànɡ nénɡshòu yī qiè zhū fó rú lái dà yún fǎ yǔ shì wéi dì liù
海藏，能受一切诸佛如来大云法雨，是为第六
wèi céngyǒu shì pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí yǐ wēi dé lì xīnɡ
未曾有事。菩萨摩诃萨坐道场时，以威德力兴
shànɡmiàoɡònɡ jù biàn yī qiè shì jiè ɡònɡyǎnɡ zhū fó shì wéi dì qī
上妙供具，遍一切世界供养诸佛，是为第七
wèi céngyǒu shì pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí zhù zuì shènɡ zhì
未曾有事。菩萨摩诃萨坐道场时，住最胜智，
xī xiàn liǎo zhī yī qiè zhònɡshēnɡ zhū ɡēn yì xínɡ shì wéi dì bā wèi céng
悉现了知一切众生诸根意行，是为第八未曾
yǒu shì pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí rù sān mèi mínɡ shàn
有事。菩萨摩诃萨坐道场时，入三昧，名：善
- 72 -
jué cǐ sān mèi lì nénɡ lìnɡ qí shēnchōnɡmǎn sān shì jìn xū kōnɡ jiè yī
觉，此三昧力能令其身充满三世尽虚空界一
qiè shì jiè shì wéi dì jiǔ wèi céngyǒu shì pú sà mó hē sà zuò dào
切世界，是为第九未曾有事。菩萨摩诃萨坐道
chǎnɡ shí dé lí ɡòuɡuānɡmínɡ wú ài dà zhì lìnɡ qí shēn yè pǔ rù
场时，得离垢光明无碍大智，令其身业普入
sān shì shì wéi dì shí wèi céngyǒu shì fó zǐ shì wéi pú sà mó hē
三世，是为第十未曾有事。佛子！是为菩萨摩诃
sà zuò dàochǎnɡ shí shí zhǒnɡ qí tè wèi céngyǒu shì
萨坐道场时，十种奇特未曾有事。
fó zǐ pú sà mó hē sà zuò dàochǎnɡ shí ɡuān shí zhǒnɡ
‚佛子！菩萨摩诃萨坐道场时，观十种
yì ɡù shì xiànxiánɡ mó hé děnɡ wéi shí suǒ wèi wèi zhuó shì zhònɡ
义故，示现降魔。何等为十？所谓：为浊世众
shēnɡyào yú dòuzhàn yù xiǎn pú sà wēi dé lì ɡù shì xiànxiánɡ mó
生乐于斗战，欲显菩萨威德力故，示现降魔；
wèi zhū tiān shì rén yǒuhuái yí zhě duàn bǐ yí ɡù shì xiànxiánɡ mó
为诸天、世人有怀疑者，断彼疑故，示现降魔；
wèi jiào huàtiáo fú zhū mó jūn ɡù shì xiànxiánɡ mó wèi yù lìnɡ zhū tiān
为教化调伏诸魔军故，示现降魔；为欲令诸天、
shì rén yào jūn zhèn zhě xián lái jù ɡuān xīn tiáo fú ɡù shì xiànxiánɡ
世人乐军阵者，咸来聚观，心调伏故，示现降
mó wèi xiǎn shì pú sà suǒ yǒu wēi lì shì wú nénɡ dí ɡù shì xiànxiánɡ
魔；为显示菩萨所有威力世无能敌故，示现降
mó wèi yù fā qǐ yī qiè zhònɡshēnɡyǒnɡměnɡ lì ɡù shì xiànxiánɡ mó
魔；为欲发起一切众生勇猛力故，示现降魔；
wèi āi mǐn mò shì zhū zhònɡshēnɡ ɡù shì xiànxiánɡ mó wèi yù xiǎn shì nǎi
为哀愍末世诸众生故，示现降魔；为欲显示乃
zhì dàochǎnɡyóu yǒu mó jūn ér lái chùnǎo cǐ hòu nǎi dé chāo mó jìnɡ
至道场犹有魔军而来触恼，此后乃得超魔境
jiè ɡù shì xiànxiánɡ mó wèi xiǎn fán nǎo yè yònɡ léi liè dà cí shàn
界故，示现降魔；为显烦恼业用羸劣，大慈善
ɡēn shì lì qiánɡshènɡ ɡù shì xiànxiánɡ mó wèi yù suí shùnzhuó è shì
根势力强盛故，示现降魔；为欲随顺浊恶世
jiè suǒ xínɡ fǎ ɡù shì xiànxiánɡ mó shì wéi shí
界所行法故，示现降魔。是为十。
fó zǐ pú sà mó hē sà yǒu shí zhǒnɡchénɡ rú lái lì
‚佛子！菩萨摩诃萨有十种成如来力。
- 73 -
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi chāoɡuò yī qiè zhònɡ mó fán nǎo yè ɡù
何等为十？所谓：超过一切众魔烦恼业故，
chénɡ rú lái lì jù zú yī qiè pú sà xínɡ yóu xì yī qiè pú sà sān
成如来力；具足一切菩萨行，游戏一切菩萨三
mèimén ɡù chénɡ rú lái lì jù zú yī qiè pú sà ɡuǎnɡ dà chándìnɡ
昧门故，成如来力；具足一切菩萨广大禅定
ɡù chénɡ rú lái lì yuánmǎn yī qiè bái jìnɡ zhù dào fǎ ɡù chénɡ
故，成如来力；圆满一切白净助道法故，成
rú lái lì dé yī qiè fǎ zhì huì ɡuānɡmínɡ shàn sī wéi fēn bié ɡù
如来力；得一切法智慧光明，善思惟分别故，
chénɡ rú lái lì qí shēnzhōubiàn yī qiè shì jiè ɡù chénɡ rú lái lì
成如来力；其身周遍一切世界故，成如来力；
suǒ chūyán yīn xī yǔ yī qiè zhònɡshēnɡ xīn děnɡ ɡù chénɡ rú lái lì
所出言音悉与一切众生心等故，成如来力；
nénɡ yǐ shén lì jiā chí yī qiè ɡù chénɡ rú lái lì yǔ sān shì zhū fó
能以神力加持一切故，成如来力；与三世诸佛
shēn yǔ yì yè děnɡ wú yǒu yì yú yī niànzhōnɡ liǎo sān shì fǎ ɡù
身、语、意业等无有异，于一念中了三世法故，
chénɡ rú lái lì dé shàn jué zhì sān mèi jù rú lái shí lì suǒ wèi
成如来力；得善觉智三昧，具如来十力，所谓：
shì chù fēi chù zhì lì nǎi zhì lòu jìn zhì lì ɡù chénɡ rú lái lì shì
是处非处智力乃至漏尽智力故，成如来力。是
wéi shí ruò zhū pú sà jù cǐ shí lì zé mínɡ rú lái yīnɡ zhènɡ
为十。若诸菩萨具此十力，则名：如来、应、正
děnɡ jué
等觉。
fó zǐ rú lái yīnɡ zhènɡděnɡ jué zhuàn dà fǎ lún yǒu shí
‚佛子！如来、应、正等觉转大法轮有十
zhǒnɡ shì hé děnɡ wéi shí yī zhě jù zú qīnɡ jìnɡ sì wú wèi zhì
种事。何等为十？一者，具足清净四无畏智；
èr zhě chūshēnɡ sì biàn suí shùn yīn shēnɡ sān zhě shànnénɡ kāi chǎn
二者，出生四辩随顺音声；三者，善能开阐
sì zhēn dì xiànɡ sì zhě suí shùn zhū fó wú ài jiě tuō wǔ zhě
四真谛相；四者，随顺诸佛无碍解脱；五者，
nénɡ lìnɡ zhònɡshēnɡ xīn jiē jìnɡ xìn liù zhě suǒ yǒuyánshuō jiē bù tánɡ
能令众生心皆净信；六者，所有言说皆不唐
juān nénɡ bá zhònɡshēnɡ zhū kǔ dú jiàn qī zhě dà bēi yuàn lì zhī
捐，能拔众生诸苦毒箭；七者，大悲愿力之
- 74 -
suǒ jiā chí bā zhě suí chū yīn shēnɡ pǔ biàn shí fānɡ yī qiè shì jiè
所加持；八者，随出音声普遍十方一切世界；
jiǔ zhě yú ā sēnɡ qí jié shuō fǎ bú duàn shí zhě suí suǒ shuō fǎ
九者，于阿僧祇劫说法不断；十者，随所说法
jiē nénɡshēnɡ qǐ ɡēn lì jué dào chándìnɡ jiě tuō sān mèiděnɡ
皆能生起根、力、觉道、禅定、解脱、三昧等
fǎ fó zǐ zhū fó rú lái zhuàn yú fǎ lún yǒu rú shì děnɡ wú liànɡ
法。佛子！诸佛如来转于法轮，有如是等无量
zhǒnɡ shì
种事。
fó zǐ rú lái yīnɡ zhènɡděnɡ jué zhuàn fǎ lún shí yǐ
‚佛子！如来、应、正等觉转法轮时，以
shí shì ɡù yú zhònɡshēnɡ xīn zhōnɡzhònɡ bái jìnɡ fǎ wú kōnɡɡuò zhě
十事故，于众生心中种白净法，无空过者。
hé děnɡ wéi shí suǒ wèi ɡuò qù yuàn lì ɡù dà bēi suǒ chí ɡù
何等为十？所谓：过去愿力故；大悲所持故；
bù shě zhònɡshēnɡ ɡù zhì huì zì zài suí qí suǒ yào wèi shuō fǎ ɡù
不舍众生故；智慧自在，随其所乐为说法故；
bì yīnɡ qí shí wèi céng shī ɡù suí qí suǒ yí wú wànɡshuō ɡù
必应其时，未曾失故；随其所宜，无妄说故；
zhī sān shì zhì shàn liǎo zhī ɡù qí shēn zuì shènɡ wú yǔ děnɡ ɡù
知三世智，善了知故；其身最胜，无与等故；
yán cí zì zài wú nénɡ cè ɡù zhì huì zì zài suí suǒ fā yán xī kāi
言辞自在，无能测故；智慧自在，随所发言悉开
wù ɡù shì wéi shí
悟故。是为十。
fó zǐ rú lái yīnɡ zhènɡděnɡ jué zuò fó shì yǐ ɡuān
‚佛子！如来、应、正等觉作佛事已，观
shí zhǒnɡ yì ɡù shì bō niè pán hé děnɡ wéi shí suǒ wèi shì yī
十种义故，示般涅槃。何等为十？所谓：示一
qiè xínɡ shí wú chánɡ ɡù shì yī qiè yǒu wéi fēi ān wěn ɡù shì dà niè
切行实无常故；示一切有为非安隐故；示大涅
pán shì ān wěnchù wú bù wèi ɡù yǐ zhū rén tiānyàozhuó sè shēn
槃是安隐处，无怖畏故；以诸人、天乐著色身，
wèi xiàn sè shēn shì wú chánɡ fǎ lìnɡ qí yuàn zhù jìnɡ fǎ shēn ɡù shì wú
为现色身是无常法，令其愿住净法身故；示无
chánɡ lì bù kě zhuǎn ɡù shì yī qiè yǒu wéi bù suí xīn zhù bú zì zài
常力不可转故；示一切有为不随心住，不自在
- 75 -
ɡù shì yī qiè sān yǒu jiē rú huànhuà bù jiān láo ɡù shì niè pánxìnɡ
故；示一切三有皆如幻化，不坚牢故；示涅槃性
jiū jìnɡ jiān láo bù kě huài ɡù shì yī qiè fǎ wú shēnɡ wú qǐ ér yǒu
究竟坚牢，不可坏故；示一切法无生无起而有
jù jí sàn huàixiànɡ ɡù fó zǐ zhū fó shì zūn zuò fó shì yǐ suǒ
聚集、散坏相故；佛子！诸佛世尊作佛事已，所
yuànmǎn yǐ zhuàn fǎ lún yǐ yīnɡhuà dù zhě jiē huà dù yǐ yǒu zhū
愿满已，转法轮已，应化度者皆化度已，有诸
pú sà yīnɡshòu zūn hàochénɡ jì bié yǐ fǎ yīnɡ rú shì rù yú bú biàn
12
菩萨应受尊号成记莂已，法应如是入于不变
dà bō niè pán fó zǐ shì wéi rú lái yīnɡ zhènɡděnɡ jué ɡuān shí
大般涅槃。佛子！是为如来、应、正等觉观十
yì ɡù shì bō niè pán
义故，示般涅槃。
fó zǐ cǐ fǎ ménmínɡ pú sà ɡuǎnɡ dà qīnɡ jìnɡ xínɡ wú
‚佛子！此法门名：菩萨广大清净行。无
liànɡ zhū fó suǒ ɡònɡxuānshuō nénɡ lìnɡ zhì zhě liǎo wú liànɡ yì jiē shēnɡ
量诸佛所共宣说，能令智者了无量义皆生
huān xǐ lìnɡ yī qiè pú sà dà yuàn dà xínɡ jiē dé xiānɡ xù fó zǐ
欢喜，令一切菩萨大愿、大行皆得相续。佛子！
ruò yǒuzhònɡshēnɡ dé wén cǐ fǎ wén yǐ xìn jiě jiě yǐ xiū xínɡ bì
若有众生得闻此法，闻已信解，解已修行，必
dé jí chénɡ ā nòuduō luó sān miǎo sān pú tí hé yǐ ɡù yǐ rú
得疾成阿耨多罗三藐三菩提。何以故？以如
shuō xiū xínɡ ɡù fó zǐ ruò zhū pú sà bù rú shuōxínɡ dānɡ zhī shì
说修行故。佛子！若诸菩萨不如说行，当知是
rén yú fó pú tí zé wéi yǒnɡ lí shì ɡù pú sà yīnɡ rú shuōxínɡ fó zǐ
人于佛菩提则为永离，是故菩萨应如说行。佛子！
cǐ yī qiè pú sà ɡōnɡ dé xínɡchù jué dìnɡ yì huā pǔ rù yī qiè fǎ pǔ
此一切菩萨功德行处决定义华，普入一切法，普
shēnɡ yī qiè zhì chāo zhū shì jiān lí èr shènɡdào bù yǔ yī qiè zhū
生一切智，超诸世间，离二乘道，不与一切诸
zhònɡshēnɡɡònɡ xī nénɡzhào liǎo yī qiè fǎ mén zēnɡzhǎnɡzhònɡshēnɡ
众生共，悉能照了一切法门，增长众生
chū shì shànɡēn lí shì jiān fǎ mén pǐn yīnɡ zūn zhònɡ yīnɡ tīnɡ shòu
出世善根，离世间法门品，应尊重，应听受，
12
大正藏：别
- 76 -
yīnɡsònɡ chí yīnɡ sī wéi yīnɡyuànyào yīnɡ xiū xínɡ ruò nénɡ rú shì
应诵持，应思惟，应愿乐，应修行；若能如是，
dānɡ zhī shì rén jí dé ā nòuduō luó sān miǎo sān pú tí
当知是人疾得阿耨多罗三藐三菩提。‛
shuō cǐ pǐn shí fó shén lì ɡù jí cǐ fǎ mén fǎ rú shì ɡù
说此品时，佛神力故，及此法门法如是故，
shí fānɡ wú liànɡ wú biān ā sēnɡ qí shì jiè jiē dà zhèndònɡ dà ɡuānɡ pǔ
十方无量无边阿僧祇世界皆大震动，大光普
zhào ěr shí shí fānɡ zhū fó jiē xiàn pǔ xián pú sà qián zàn yán
照。尔时，十方诸佛皆现普贤菩萨前，赞言：
shàn zāi shàn zāi fó zǐ nǎi nénɡshuō cǐ zhū pú sà mó hē sà
‚ 善哉善哉！佛子！乃能说此诸菩萨摩诃萨
ɡōnɡ dé xínɡchù jué dìnɡ yì huā pǔ rù yī qiè fó fǎ chū shì jiān fǎ mén
功德行处决定义华普入一切佛法出世间法门
pǐn fó zǐ rǔ yǐ shàn xué cǐ fǎ shànshuō cǐ fǎ rǔ yǐ wēi
品。佛子！汝已善学此法，善说此法。汝以威
lì hù chí cǐ fǎ wǒ děnɡ zhū fó xī jiē suí xǐ rú wǒ děnɡ zhū fó
力护持此法，我等诸佛悉皆随喜；如我等诸佛
suí xǐ yú rǔ yī qiè zhū fó xī yì rú shì fó zǐ wǒ děnɡ zhū fó
随喜于汝，一切诸佛悉亦如是。佛子！我等诸佛
xī ɡònɡtónɡ xīn hù chí cǐ jīnɡ lìnɡ xiàn zài wèi lái zhū pú sà zhònɡ wèi
悉共同心护持此经，令现在、未来诸菩萨众未
céngwén zhě jiē dānɡ dé wén
曾闻者皆当得闻。‛
ěr shí pǔ xián pú sà mó hē sà chénɡ fó shén lì ɡuānchá shí
尔时，普贤菩萨摩诃萨承佛神力，观察十
fānɡ yī qiè dà zhònɡ jì yú fǎ jiè ér shuōsònɡyán
方一切大众洎于法界而说颂言：
yú wú liànɡ jié xiū kǔ xínɡ cónɡ wú liànɡ fó zhènɡ fǎ shēnɡ
于无量劫修苦行从无量佛正法生
lìnɡ wú liànɡ zhònɡ zhù pú tí bǐ wú děnɡ xínɡ tīnɡ wǒ shuō
令无量众住菩提彼无等行听我说
ɡònɡ wú liànɡ fó ér shě zhuó ɡuǎnɡ dù qún shēnɡ bú zuò xiǎnɡ
供无量佛而舍著广度群生不作想
qiú fó ɡōnɡ dé xīn wú yī bǐ shènɡ miào xínɡ wǒ jīn shuō
求佛功德心无依彼胜妙行我今说
lí sān jiè mó fán nǎo yè jù shènɡ ɡōnɡ dé zuì shènɡ xínɡ
离三界魔烦恼业具圣功德最胜行
- 77 -
miè zhū chī huò xīn jì rán wǒ jīn shuō bǐ suǒ xínɡ dào
灭诸痴惑心寂然我今说彼所行道
yǒnɡ lí shì jiān zhū kuánɡ huàn zhǒnɡzhǒnɡbiànhuà shì zhònɡshēnɡ
永离世间诸诳幻种种变化示众生
xīn shēnɡ zhù miè xiàn zhònɡ shì shuō bǐ suǒ nénɡ lìnɡ zhònɡ xǐ
心生住灭现众事说彼所能令众喜
jiàn zhū zhònɡshēnɡshēnɡ lǎo sǐ fán nǎo yōu hènɡ suǒ chán pò
见诸众生生老死烦恼忧横所缠迫
yù lìnɡ jiě tuō jiào fā xīn bǐ ɡōnɡ dé xínɡ yīnɡ tīnɡ shòu
欲令解脱教发心彼功德行应听受
shī jiè rěn jìn chán zhì huì fānɡ biàn cí bēi xǐ shě děnɡ
施戒忍进禅智慧方便慈悲喜舍等
bǎi qiān wàn jié chánɡ xiū xínɡ bǐ rén ɡōnɡ dé rén yīnɡ tīnɡ
百千万劫常修行彼人功德仁应听
qiān wàn yì jié qiú pú tí suǒ yǒu shēn mìnɡ jiē wú lìn
千万亿劫求菩提所有身命皆无吝
yuàn yì qún shēnɡ bú wèi jǐ bǐ cí mǐn xínɡ wǒ jīn shuō
愿益群生不为己彼慈愍行我今说
wú liànɡ yì jié yǎn qí dé rú hǎi yī dī wèi wéi shǎo
无量亿劫演其德如海一滴未为少
ɡōnɡ dé wú bǐ bù kě yù yǐ fó wēi shén jīn lüè shuō
功德无比不可喻以佛威神今略说
qí xīn bù ɡāo xià qiú dào wú yàn juàn
13
其心不高下求道无厌倦
pǔ shǐ zhū zhònɡ shēnɡ zhù shàn zēnɡ jìnɡ fǎ
普使诸众生住善增净法
zhì huì pǔ ráo yì rú shù rú hé quán
智慧普饶益如树如河泉
yì rú yú dà dì yī qiè suǒ yī chù
亦如于大地一切所依处
pú sà rú lián huā cí ɡēn ān wěn jīnɡ
菩萨如莲华慈根安隐茎
zhì huì wéi zhònɡ ruǐ jiè pǐn wéi xiānɡ jié
智慧为众蘂戒品为香洁
fó fànɡ fǎ ɡuānɡ mínɡ lìnɡ bǐ dé kāi fū
佛放法光明令彼得开敷
13
大正藏：無
- 78 -
bù zhuó yǒu wéi shuǐ jiàn zhě jiē xīn yào
不著有为水见者皆欣乐
pú sà miào fǎ shù shēnɡ yú zhí xīn dì
菩萨妙法树生于直心地
xìn zhònɡ cí bēi ɡēn zhì huì yǐ wéi shēn
信种慈悲根智慧以为身
fānɡ biàn wéi zhī ɡàn wǔ dù wéi fán mì
方便为枝干五度为繁密
dìnɡ yè shén tōnɡ huā yī qiè zhì wéi ɡuǒ
定叶神通华一切智为果
zuì shànɡ lì wéi niǎo chuí yīn fù sān jiè
最上力为茑垂阴覆三界
pú sà shī zǐ wánɡ bái jìnɡ fǎ wéi shēn
菩萨师子王白净法为身
sì dì wéi qí zú zhènɡ niàn yǐ wéi jǐnɡ
四谛为其足正念以为颈
cí yǎn zhì huì shǒu dǐnɡ jì jiě tuō zēnɡ
慈眼智慧首顶系解脱缯
shènɡ yì kōnɡ ɡǔ zhōnɡ hǒu fǎ bù zhònɡ mó
胜义空谷中吼法怖众魔
pú sà wéi shānɡ zhǔ pǔ jiàn zhū qún shēnɡ
菩萨为商主普见诸群生
zài shēnɡ sǐ kuànɡ yě fán nǎo xiǎn è chù
在生死旷野烦恼险恶处
mó zéi zhī suǒ shè chī mánɡ shī zhènɡ dào
魔贼之所摄痴盲失正道
shì qí zhènɡ zhí lù lìnɡ rù wú wèi chénɡ
示其正直路令入无畏城
pú sà jiàn zhònɡ shēnɡ sān dú fán nǎo bìnɡ
菩萨见众生三毒烦恼病
zhǒnɡ zhǒnɡ zhū kǔ nǎo chánɡ yè suǒ jiān pò
种种诸苦恼长夜所煎迫
wèi fā dà bēi xīn ɡuǎnɡ shuō duì zhì mén
为发大悲心广说对治门
bā wàn sì qiān zhǒnɡ miè chú zhònɡ kǔ huàn
八万四千种灭除众苦患
pú sà wéi fǎ wánɡ zhènɡ dào huà zhònɡ shēnɡ
菩萨为法王正道化众生
- 79 -
lìnɡ yuǎn è xiū shàn zhuān qiú fó ɡōnɡ dé
令远恶修善专求佛功德
yī qiè zhū fó suǒ ɡuàn dǐnɡ shòu zūn jì
14
一切诸佛所灌顶受尊记
ɡuǎnɡ shī zhònɡ shènɡ cái pú tí fēn zhēn bǎo
广施众圣财菩提分珍宝
pú sà zhuàn fǎ lún rú fó zhī suǒ zhuàn
菩萨转法轮如佛之所转
jiè ɡǔ sān mèi wǎnɡ zhì zhuānɡ huì wéi jiàn
戒毂三昧辋智庄慧为剑
jì pò fán nǎo zéi yì tiǎn zhònɡ mó yuàn
既破烦恼贼亦殄众魔怨
yī qiè zhū wài dào jiàn zhī wú bú sàn
一切诸外道见之无不散
pú sà zhì huì hǎi shēn ɡuǎnɡ wú yá jì
菩萨智慧海深广无涯际
zhènɡ fǎ wèi yínɡ qià jué fēn bǎo chōnɡ mǎn
正法味盈洽觉分宝充满
dà xīn wú biān àn yī qiè zhì wéi cháo
大心无边岸一切智为潮
zhònɡ shēnɡ mò nénɡ cè shuō zhī bù kě jìn
众生莫能测说之不可尽
pú sà xū mí shān chāo chū yú shì jiān
菩萨须弥山超出于世间
shén tōnɡ sān mèi fēnɡ dà xīn ān bú dònɡ
神通三昧峰大心安不动
ruò yǒu qīn jìn zhě tónɡ qí zhì huì sè
若有亲近者同其智慧色
jiǒnɡ jué zhònɡ jìnɡ jiè yī qiè wú bù dǔ
逈绝众境界一切无不睹
pú sà rú jīn ɡānɡ zhì qiú yī qiè zhì
菩萨如金刚志求一切智
xìn xīn jí kǔ xínɡ jiān ɡù bù kě dònɡ
信心及苦行坚固不可动
qí xīn wú suǒ wèi ráo yì zhū qún shēnɡ
其心无所畏饶益诸群生
14
大正藏：授
- 80 -
zhònɡ mó yǔ fán nǎo yī qiè xī cuī miè
众魔与烦恼一切悉摧灭
pú sà dà cí bēi pì rú zhònɡ mì yún
菩萨大慈悲譬如重密云
sān mínɡ fā diàn ɡuānɡ shén zú zhèn léi yīn
三明发电光神足震雷音
pǔ yǐ sì biàn cái yù bā ɡōnɡ dé shuǐ
普以四辩才雨八功德水
rùn qià yú yī qiè lìnɡ chú fán nǎo rè
润洽于一切令除烦恼热
pú sà zhènɡ fǎ chénɡ bō rě yǐ wéi qiánɡ
菩萨正法城般若以为墙
cán kuì wéi shēn qiàn zhì huì wéi què dí
惭愧为深堑智慧为却敌
ɡuǎnɡ kāi jiě tuō mén zhènɡ niàn hénɡ fánɡ shǒu
广开解脱门正念恒防守
sì dì tǎn wánɡ dào liù tōnɡ jí bīnɡ zhànɡ
四谛坦王道六通集兵仗
fù jiàn dà fǎ chuánɡ zhōu huí biàn qí xià
复建大法幢周回遍其下
sān yǒu zhū mó zhònɡ yī qiè wú nénɡ rù
三有诸魔众一切无能入
pú sà jiā lóu luó rú yì wéi jiān zú
菩萨迦楼罗如意为坚足
fānɡ biàn yǒnɡ měnɡ chì cí bēi mínɡ jìnɡ yǎn
方便勇猛翅慈悲明净眼
zhù yī qiè zhì shù ɡuān sān yǒu dà hǎi
住一切智树观三有大海
bó cuō tiān rén lónɡ ān zhì niè pán àn
搏撮天人龙安置涅槃岸
pú sà zhènɡ fǎ rì chū xiàn yú shì jiān
菩萨正法日出现于世间
jiè pǐn yuán mǎn lún shén zú sù jí xínɡ
戒品圆满轮神足速疾行
zhào yǐ zhì huì ɡuānɡ zhǎnɡ zhū ɡēn lì yào
照以智慧光长诸根力药
miè chú fán nǎo àn xiāo jié ài yù hǎi
灭除烦恼闇消竭爱欲海
- 81 -
pú sà zhì ɡuānɡ yuè fǎ jiè yǐ wéi lún
菩萨智光月法界以为轮
yóu yú bì jìnɡ kōnɡ shì jiān wú bú jiàn
游于毕竟空世间无不见
sān jiè shí xīn nèi suí shí yǒu zēnɡ jiǎn
三界识心内随时有增减
èr shènɡ xīnɡ xiù zhōnɡ yī qiè wú chóu pǐ
二乘星宿中一切无俦匹
pú sà dà fǎ wánɡ ɡōnɡ dé zhuānɡ yán shēn
菩萨大法王功德庄严身
xiànɡ hǎo jiē jù zú rén tiān xī zhān yǎnɡ
相好皆具足人天悉瞻仰
fānɡ biàn qīnɡ jìnɡ mù zhì huì jīn ɡānɡ chǔ
方便清净目智慧金刚杵
yú fǎ dé zì zài yǐ dào huà qún shēnɡ
于法得自在以道化群生
pú sà dà fàn wánɡ zì zài chāo sān yǒu
菩萨大梵王自在超三有
yè huò xī jiē duàn cí shě mǐ bú jù
业惑悉皆断慈舍靡不具
chù chù shì xiàn shēn kāi wù yǐ fǎ yīn
处处示现身开悟以法音
yú bǐ sān jiè zhōnɡ bá zhū xié jiàn ɡēn
于彼三界中拔诸邪见根
pú sà zì zài tiān chāo ɡuò shēnɡ sǐ dì
菩萨自在天超过生死地
jìnɡ jiè chánɡ qīnɡ jìnɡ zhì huì wú tuì zhuǎn
境界常清净智慧无退转
jué bǐ xià shènɡ dào shòu zhū ɡuàn dǐnɡ fǎ
绝彼下乘道受诸灌顶法
ɡōnɡ dé zhì huì jù mínɡ chēnɡ mǐ bù wén
功德智慧具名称靡不闻
pú sà zhì huì xīn qīnɡ jìnɡ rú xū kōnɡ
菩萨智慧心清净如虚空
wú xìnɡ wú yī chù yī qiè bù kě dé
无性无依处一切不可得
yǒu dà zì zài lì nénɡ chénɡ shì jiān shì
有大自在力能成世间事
- 82 -
zì jù qīnɡ jìnɡ xínɡ lìnɡ zhònɡ shēnɡ yì rán
自具清净行令众生亦然
pú sà fānɡ biàn dì ráo yì zhū zhònɡ shēnɡ
菩萨方便地饶益诸众生
pú sà cí bēi shuǐ huàn dí zhū fán nǎo
15
菩萨慈悲水浣涤诸烦恼
pú sà zhì huì huǒ shāo zhū huò xí xīn
菩萨智慧火烧诸惑习薪
pú sà wú zhù fēnɡ yóu xínɡ sān yǒu kōnɡ
菩萨无住风游行三有空
pú sà rú zhēn bǎo nénɡ jì pín qiónɡ è
菩萨如珍宝能济贫穷厄
pú sà rú jīn ɡānɡ nénɡ cuī diān dǎo jiàn
菩萨如金刚能摧颠倒见
pú sà rú yīnɡ luò zhuānɡ yán sān yǒu shēn
菩萨如璎珞庄严三有身
pú sà rú mó ní zēnɡ zhǎnɡ yī qiè xínɡ
菩萨如摩尼增长一切行
pú sà dé rú huā chánɡ fā pú tí fēn
菩萨德如华常发菩提分
pú sà yuàn rú mán hénɡ xì zhònɡ shēnɡ shǒu
菩萨愿如鬘恒系众生首
pú sà jìnɡ jiè xiānɡ jiān chí wú quē fàn
菩萨净戒香坚持无缺犯
pú sà zhì tú xiānɡ pǔ xūn yú sān jiè
菩萨智涂香普熏于三界
pú sà lì rú zhànɡ nénɡ zhē fán nǎo chén
菩萨力如帐能遮烦恼尘
pú sà zhì rú chuánɡ nénɡ cuī wǒ màn dí
菩萨智如幢能摧我慢敌
miào xínɡ wéi zēnɡ cǎi zhuānɡ yán yú zhì huì
妙行为缯彩庄严于智慧
cán kuì zuò yī fú pǔ fù zhū qún shēnɡ
惭愧作衣服普覆诸群生
pú sà wú ài shènɡ jīn zhī chū sān jiè
菩萨无碍乘巾之出三界
15
大正藏：澣
- 83 -
pú sà dà lì xiànɡ qí xīn shàn tiáo fú
菩萨大力象其心善调伏
pú sà shén zú mǎ ténɡ bù chāo zhū yǒu
菩萨神足马腾步超诸有
pú sà shuō fǎ lónɡ pǔ yù zhònɡ shēnɡ xīn
菩萨说法龙普雨众生心
pú sà yōu tán huā shì jiān nán zhí yù
菩萨优昙华世间难值遇
pú sà dà yǒnɡ jiànɡ zhònɡ mó xī xiánɡ fú
菩萨大勇将众魔悉降伏
pú sà zhuàn fǎ lún rú fó zhī suǒ zhuàn
菩萨转法轮如佛之所转
pú sà dēnɡ pò àn zhònɡ shēnɡ jiàn zhènɡ dào
菩萨灯破闇众生见正道
pú sà ɡōnɡ dé hé hénɡ shùn zhènɡ dào liú
菩萨功德河恒顺正道流
pú sà jīnɡ jìn qiáo ɡuǎnɡ dù zhū qún pǐn
菩萨精进桥广度诸群品
dà zhì yǔ hónɡ shì ɡònɡ zuò jiān láo chuán
大智与弘誓共作坚牢船
yǐn jiē zhū zhònɡ shēnɡ ān zhì pú tí àn
引接诸众生安置菩提岸
pú sà yóu xì yuán zhēn shí lè zhònɡ shēnɡ
菩萨游戏园真实乐众生
pú sà jiě tuō huā zhuānɡ yán zhì ɡōnɡ diàn
菩萨解脱华庄严智宫殿
pú sà rú miào yào miè chú fán nǎo bìnɡ
菩萨如妙药灭除烦恼病
pú sà rú xuě shān chū shēnɡ zhì huì yào
菩萨如雪山出生智慧药
pú sà děnɡ yú fó jué wù zhū qún shēnɡ
菩萨等于佛觉悟诸群生
fó xīn qǐ yǒu tā zhènɡ jué jué shì jiān
佛心岂有他正觉觉世间
rú fó zhī suǒ lái pú sà rú shì lái
如佛之所来菩萨如是来
yì rú yī qiè zhì yǐ zhì rù pǔ mén
亦如一切智以智入普门
- 84 -
pú sà shàn kāi dǎo yī qiè zhū qún shēnɡ
菩萨善开导一切诸群生
pú sà zì rán jué yī qiè zhì jìnɡ jiè
菩萨自然觉一切智境界
pú sà wú liànɡ lì shì jiān mò nénɡ huài
菩萨无量力世间莫能坏
pú sà wú wèi zhì zhī zhònɡ shēnɡ jí fǎ
菩萨无畏智知众生及法
yī qiè zhū shì jiān sè xiànɡ ɡè chā bié
一切诸世间色相各差别
yīn shēnɡ jí mínɡ zì xī nénɡ fēn bié zhī
音声及名字悉能分别知
suī lí yú mínɡ sè ér xiàn zhǒnɡ zhǒnɡ xiànɡ
虽离于名色而现种种相
yī qiè zhū zhònɡ shēnɡ mò nénɡ cè qí dào
一切诸众生莫能测其道
rú shì děnɡ ɡōnɡ dé pú sà xī chénɡ jiù
如是等功德菩萨悉成就
liǎo xìnɡ jiē wú xìnɡ yǒu wú wú suǒ zhuó
了性皆无性有无无所著
rú shì yī qiè zhì wú jìn wú suǒ yī
如是一切智无尽无所依
wǒ jīn dānɡ yǎn shuō lìnɡ zhònɡ shēnɡ huān xǐ
我今当演说令众生欢喜
suī zhī zhū fǎ xiànɡ rú huàn xī kōnɡ jì
虽知诸法相如幻悉空寂
ér yǐ bēi yuàn xīn jí fó wēi shén lì
而以悲愿心及佛威神力
xiàn shén tōnɡ biàn huà zhǒnɡ zhǒnɡ wú liànɡ shì
现神通变化种种无量事
rú shì zhū ɡōnɡ dé rǔ děnɡ yīnɡ tīnɡ shòu
如是诸功德汝等应听受
yī shēn nénɡ shì xiàn wú liànɡ chā bié shēn
一身能示现无量差别身
wú xīn wú jìnɡ jiè pǔ yìnɡ yī qiè zhònɡ
无心无境界普应一切众
yī yīn zhōnɡ jù yǎn yī qiè zhū yán yīn
一音中具演一切诸言音
- 85 -
zhònɡ shēnɡ yǔ yán fǎ suí lèi jiē nénɡ zuò
众生语言法随类皆能作
yǒnɡ lí fán nǎo shēn ér xiàn zì zài shēn
永离烦恼身而现自在身
zhī fǎ bù kě shuō ér zuò zhǒnɡ zhǒnɡ shuō
知法不可说而作种种说
qí xīn chánɡ jì miè qīnɡ jìnɡ rú xū kōnɡ
其心常寂灭清净如虚空
ér pǔ zhuānɡ yán chà shì xiàn yī qiè zhònɡ
而普庄严刹示现一切众
yú shēn wú suǒ zhuó ér nénɡ shì xiàn shēn
于身无所著而能示现身
yī qiè shì jiān zhōnɡ suí yìnɡ ér shòu shēnɡ
一切世间中随应而受生
suī shēnɡ yī qiè chù yì bú zhù shòu shēnɡ
虽生一切处亦不住受生
zhī shēn rú xū kōnɡ zhǒnɡ zhǒnɡ suí xīn xiàn
知身如虚空种种随心现
pú sà shēn wú biān pǔ xiàn yī qiè chù
菩萨身无边普现一切处
chánɡ ɡōnɡ jìnɡ ɡònɡ yǎnɡ zuì shènɡ liǎnɡ zú zūn
常恭敬供养最胜两足尊
xiānɡ huā zhònɡ jì yuè chuánɡ fān jí bǎo ɡài
香华众妓乐幢幡及宝盖
hénɡ yǐ shēn jìnɡ xīn ɡònɡ yǎnɡ yú zhū fó
恒以深净心供养于诸佛
bù lí yī fó huì pǔ zài zhū fó suǒ
不离一佛会普在诸佛所
yú bǐ dà zhònɡ zhōnɡ wèn nàn tīnɡ shòu fǎ
于彼大众中问难听受法
wén fǎ rù sān mèi yī yī wú liànɡ mén
闻法入三昧一一无量门
qǐ dìnɡ yì fù rán shì xiàn wú qiónɡ jìn
起定亦复然示现无穷尽
zhì huì qiǎo fānɡ biàn liǎo shì jiē rú huàn
智慧巧方便了世皆如幻
ér nénɡ xiàn shì jiān wú biān zhū huàn fǎ
而能现世间无边诸幻法
- 86 -
shì xiàn zhǒnɡ zhǒnɡ sè yì xiàn xīn jí yǔ
示现种种色亦现心及语
rù zhū xiǎnɡ wǎnɡ zhōnɡ ér hénɡ wú suǒ zhuó
入诸想网中而恒无所著
huò xiàn chū fā xīn lì yì yú shì jiān
或现初发心利益于世间
huò xiàn jiǔ xiū xínɡ ɡuǎnɡ dà wú biān jì
或现久修行广大无边际
shī jiè rěn jīnɡ jìn chán dìnɡ jí zhì huì
施戒忍精进禅定及智慧
sì fàn sì shè děnɡ yī qiè zuì shènɡ fǎ
四梵四摄等一切最胜法
huò xiàn xínɡ chénɡ mǎn dé rěn wú fēn bié
或现行成满得忍无分别
huò xiàn yī shēnɡ xì zhū fó yǔ ɡuàn dǐnɡ
或现一生系诸佛与灌顶
huò xiàn shēnɡ wén xiànɡ huò fù xiàn yuán jué
或现声闻相或复现缘觉
chù chù bō niè pán bù shě pú tí xínɡ
处处般涅槃不舍菩提行
huò xiàn wéi dì shì huò xiàn wéi fàn wánɡ
或现为帝释或现为梵王
huò tiān nǚ wéi rào huò shí dú yàn mò
或天女围绕或时独宴默
huò xiàn wéi bǐ qiū jì jìnɡ tiáo qí xīn
或现为比丘寂静调其心
huò xiàn zì zài wánɡ tǒnɡ lǐ shì jiān fǎ
或现自在王统理世间法
huò xiàn qiǎo shù nǚ huò xiàn xiū kǔ xínɡ
或现巧术女或现修苦行
huò xiàn shòu wǔ yù huò xiàn rù zhū chán
或现受五欲或现入诸禅
huò xiàn chū shǐ shēnɡ huò shào huò lǎo sǐ
或现初始生或少或老死
ruò yǒu sī yì zhě xīn yí fā kuánɡ luàn
若有思议者心疑发狂乱
huò xiàn zài tiān ɡōnɡ huò xiàn shǐ jiànɡ shén
或现在天宫或现始降神
- 87 -
huò rù huò zhù tāi chénɡ fó zhuàn fǎ lún
或入或住胎成佛转法轮
huò shēnɡ huò niè pán huò xiàn rù xué tánɡ
或生或涅槃或现入学堂
huò zài cǎi nǚ zhōnɡ huò lí sú xiū chán
16
或在婇女中或离俗修禅
huò zuò pú tí shù zì rán chénɡ zhènɡ jué
或坐菩提树自然成正觉
huò xiàn zhuàn fǎ lún huò xiàn shǐ qiú dào
或现转法轮或现始求道
huò xiàn wéi fó shēn yàn zuò wú liànɡ chà
或现为佛身宴坐无量刹
huò xiū bú tuì dào jī jí pú tí jù
或修不退道积集菩提具
shēn rù wú shù jié jiē xī dào bǐ àn
深入无数劫皆悉到彼岸
wú liànɡ jié yī niàn yī niàn wú liànɡ jié
无量劫一念一念无量劫
yī qiè jié fēi jié wèi shì shì xiàn jié
一切劫非劫为世示现劫
wú lái wú jī jí chénɡ jiù zhū jié shì
无来无积集成就诸劫事
yú yī wēi chén zhōnɡ pǔ jiàn yī qiè fó
于一微尘中普见一切佛
shí fānɡ yī qiè chù wú chù ér bù yǒu
十方一切处无处而不有
ɡuó tǔ zhònɡ shēnɡ fǎ cì dì xī jiē jiàn
国土众生法次第悉皆见
jīnɡ wú liànɡ jié shù jiū jìnɡ bù kě jìn
经无量劫数究竟不可尽
pú sà zhī zhònɡ shēnɡ ɡuǎnɡ dà wú yǒu biān
菩萨知众生广大无有边
bǐ yī zhònɡ shēnɡ shēn wú liànɡ yīn yuán qǐ
彼一众生身无量因缘起
rú zhī yī wú liànɡ yī qiè xī yì rán
如知一无量一切悉亦然
16
大正藏：采
- 88 -
suí qí suǒ tōnɡ dá jiào zhū wèi xué zhě
随其所通达教诸未学者
xī zhī zhònɡ shēnɡ ɡēn shànɡ zhōnɡ xià bù tónɡ
悉知众生根上中下不同
yì zhī ɡēn zhuǎn yí yìnɡ huà bú yìnɡ huà
亦知根转移应化不应化
yī ɡēn yī qiè ɡēn zhǎn zhuǎn yīn yuán lì
一根一切根展转因缘力
wēi xì ɡè chā bié cì dì wú cuò luàn
微细各差别次第无错乱
yòu zhī qí yù jiě yī qiè fán nǎo xí
又知其欲解一切烦恼习
yì zhī qù lái jīn suǒ yǒu zhū xīn xínɡ
亦知去来今所有诸心行
liǎo dá yī qiè xínɡ wú lái yì wú qù
了达一切行无来亦无去
jì zhī qí xínɡ yǐ wèi shuō wú shànɡ fǎ
既知其行已为说无上法
zá rǎn qīnɡ jìnɡ xínɡ zhǒnɡ zhǒnɡ xī liǎo zhī
杂染清净行种种悉了知
yī niàn dé pú tí chénɡ jiù yī qiè zhì
一念得菩提成就一切智
zhù fó bù sī yì jiū jìnɡ zhì huì xīn
住佛不思议究竟智慧心
yī niàn xī nénɡ zhī yī qiè zhònɡ shēnɡ xínɡ
一念悉能知一切众生行
pú sà shén tōnɡ zhì ɡōnɡ lì yǐ zì zài
菩萨神通智功力已自在
nénɡ yú yī niàn zhōnɡ wǎnɡ yì wú biān chà
能于一念中往诣无边刹
rú shì sù jí wǎnɡ jìn yú wú shù jié
如是速疾往尽于无数劫
wú chù ér bù zhōu mò dònɡ háo duān fēn
无处而不周莫动毫端分
pì rú ɡōnɡ huàn shī shì xiàn zhǒnɡ zhǒnɡ sè
譬如工幻师示现种种色
yú bǐ huàn zhōnɡ qiú wú sè wú fēi sè
于彼幻中求无色无非色
- 89 -
pú sà yì rú shì yǐ fānɡ biàn zhì huàn
菩萨亦如是以方便智幻
zhǒnɡ zhǒnɡ jiē shì xiàn chōnɡ mǎn yú shì jiān
种种皆示现充满于世间
pì rú jìnɡ rì yuè jiǎo jìnɡ zài xū kōnɡ
譬如净日月皎镜在虚空
yǐnɡ xiàn yú zhònɡ shuǐ bú wéi shuǐ suǒ zá
影现于众水不为水所杂
pú sà jìnɡ fǎ lún dānɡ zhī yì rú shì
菩萨净法轮当知亦如是
xiàn shì jiān xīn shuǐ bù wéi shì suǒ zá
现世间心水不为世所杂
rú rén shuì mènɡ zhōnɡ zào zuò zhǒnɡ zhǒnɡ shì
如人睡梦中造作种种事
suī jīnɡ yì qiān suì yī yè wèi zhōnɡ jìn
虽经亿千岁一夜未终尽
pú sà zhù fǎ xìnɡ shì xiàn yī qiè shì
菩萨住法性示现一切事
wú liànɡ jié kě jí yī niàn zhì wú jìn
无量劫可极一念智无尽
pì rú shān ɡǔ zhōnɡ jí yǐ ɡōnɡ diàn jiān
譬如山谷中及以宫殿间
zhǒnɡ zhǒnɡ jiē xiǎnɡ yìnɡ ér shí wú fēn bié
种种皆响应而实无分别
pú sà zhù fǎ xìnɡ nénɡ yǐ zì zài zhì
菩萨住法性能以自在智
ɡuǎnɡ chū suí lèi yīn yì fù wú fēn bié
广出随类音亦复无分别
rú yǒu jiàn yánɡ yàn xiǎnɡ zhī yǐ wéi shuǐ
如有见阳焰想之以为水
chí zhú bù dé yǐn zhǎn zhuǎn ɡènɡ zēnɡ kě
驰逐不得饮展转更增渴
zhònɡ shēnɡ fán nǎo xīn yīnɡ zhī yì rú shì
众生烦恼心应知亦如是
pú sà qǐ cí mǐn jiù zhī lìnɡ chū lí
菩萨起慈愍救之令出离
ɡuān sè rú jù mò shòu rú shuǐ shànɡ pào
观色如聚沫受如水上泡
- 90 -
xiǎnɡ rú rè shí yàn zhū xínɡ rú bā jiāo
想如热时焰诸行如芭蕉
xīn shí yóu rú huàn shì xiàn zhǒnɡ zhǒnɡ shì
心识犹如幻示现种种事
rú shì zhī zhū yùn zhì zhě wú suǒ zhuó
如是知诸蕴智者无所著
zhū chù xī kōnɡ jì rú jī ɡuān dònɡ zhuǎn
诸处悉空寂如机关动转
zhū jiè xìnɡ yǒnɡ lí wànɡ xiàn yú shì jiān
诸界性永离妄现于世间
pú sà zhù zhēn shí jì miè dì yī yì
菩萨住真实寂灭第一义
zhǒnɡzhǒnɡɡuǎnɡxuānchànɡ ér xīn wú suǒ yī
种种广宣畅而心无所依
wú lái yì wú qù yì fù wú yǒu zhù
无来亦无去亦复无有住
fán nǎo yè kǔ yīn sān zhǒnɡ hénɡ liú zhuǎn
烦恼业苦因三种恒流转
yuán qǐ fēi yǒu wú fēi shí yì fēi xū
缘起非有无非实亦非虚
rú shì rù zhōnɡ dào shuō zhī wú suǒ zhuó
如是入中道说之无所著
nénɡ yú yī niàn zhōnɡ pǔ xiàn sān shì xīn
能于一念中普现三世心
yù sè wú sè jiè yī qiè zhǒnɡ zhǒnɡ shì
欲色无色界一切种种事
suí shùn sān lǜ yí yǎn shuō sān jiě tuō
随顺三律仪演说三解脱
jiàn lì sān shènɡ dào chénɡ jiù yī qiè zhì
建立三乘道成就一切智
liǎo dá chù fēi chù zhū yè jí zhū ɡēn
了达处非处诸业及诸根
jiè jiě yǔ chán dìnɡ yī qiè zhì chù dào
界解与禅定一切至处道
sù mìnɡ niàn tiān yǎn miè chú yī qiè huò
宿命念天眼灭除一切惑
zhī fó shí zhǒnɡ lì ér wèi nénɡ chénɡ jiù
知佛十种力而未能成就
- 91 -
liǎo dá zhū fǎ kōnɡ ér chánɡ qiú miào fǎ
了达诸法空而常求妙法
bù yǔ fán nǎo hé ér yì bú jìn lòu
不与烦恼合而亦不尽漏
ɡuǎnɡ zhī chū lí dào ér yǐ dù zhònɡ shēnɡ
广知出离道而以度众生
yú cǐ dé wú wèi bù shě xiū zhū xínɡ
于此得无畏不舍修诸行
wú miù wú wéi dào yì bù shī zhènɡ niàn
无谬无违道亦不失正念
jīnɡ jìn yù sān mèi ɡuān huì wú sǔn jiǎn
精进欲三昧观慧无损减
sān jù jiē qīnɡ jìnɡ sān shì xī mínɡ dá
三聚皆清净三世悉明达
dà cí mǐn zhònɡ shēnɡ yī qiè wú zhànɡ ài
大慈愍众生一切无障碍
yóu rù cǐ fǎ mén dé chénɡ rú shì xínɡ
由入此法门得成如是行
wǒ shuō qí shǎo fèn ɡōnɡ dé zhuānɡ yán yì
我说其少分功德庄严义
qiónɡ yú wú shù jié shuō bǐ xínɡ wú jìn
穷于无数劫说彼行无尽
wǒ jīn shuō shǎo fēn rú dà dì yī chén
我今说少分如大地一尘
yī yú fó zhì zhù qǐ yú qí tè xiǎnɡ
依于佛智住起于奇特想
xiū xínɡ zuì shènɡ xínɡ jù zú dà cí bēi
修行最胜行具足大慈悲
jīnɡ qín zì ān wěn jiào huà zhū hán shí
精勤自安隐教化诸含识
ān zhù jìnɡ jiè zhōnɡ jù zhū shòu jì xínɡ
安住净戒中具诸授记行
nénɡ rù fó ɡōnɡ dé zhònɡ shēnɡ xíng jí chà
能入佛功德众生行及刹
jié shì xī yì zhī wú yǒu pí yàn xiǎnɡ
劫世悉亦知无有疲厌想
chā bié zhì zǒnɡ chí tōnɡ dá zhēn shí yì
差别智总持通达真实义
- 92 -
sī wéi shuō wú bǐ jì jìnɡ děnɡ zhènɡ jué
思惟说无比寂静等正觉
fā yú pǔ xián xīn jí xiū qí xínɡ yuàn
发于普贤心及修其行愿
cí bēi yīn yuán lì qù dào yì qīnɡ jìnɡ
慈悲因缘力趣道意清净
xiū xínɡ bō luó mì jiū jìnɡ suí jué zhì
修行波罗蜜究竟随觉智
zhènɡ zhī lì zì zài chénɡ wú shànɡ pú tí
证知力自在成无上菩提
chénɡ jiù pínɡ děnɡ zhì yǎn shuō zuì shènɡ fǎ
成就平等智演说最胜法
nénɡ chí jù miào biàn dài dé fǎ wánɡ chù
能持具妙辩逮得法王处
yuǎn lí yú zhū zhuó yǎn shuō xīn pínɡ děnɡ
远离于诸著演说心平等
chū shēnɡ yú zhì huì biàn huà dé pú tí
出生于智慧变化得菩提
zhù chí yī qiè jié zhì zhě dà xīn wèi
住持一切劫智者大欣慰
shēn rù jí yī zhǐ wú wèi wú yí huò
深入及依止无畏无疑惑
liǎo dá bù sī yì qiǎo mì shàn fēn bié
了达不思议巧密善分别
shàn rù zhū sān mèi pǔ jiàn zhì jìnɡ jiè
善入诸三昧普见智境界
jiū jìnɡ zhū jiě tuō yóu xì zhū tōnɡ mínɡ
究竟诸解脱游戏诸通明
chán fù xī yǒnɡ lí yuán lín zì yóu chù
缠缚悉永离园林恣游处
bái fǎ wéi ɡōnɡ diàn zhū xínɡ kě xīn yào
白法为宫殿诸行可欣乐
xiàn wú liànɡ zhuānɡ yán yú shì xīn wú dònɡ
现无量庄严于世心无动
shēn xīn shàn ɡuān chá miào biàn nénɡ kāi yǎn
深心善观察妙辩能开演
qīnɡ jìnɡ pú tí yìn zhì ɡuānɡ zhào yī qiè
清净菩提印智光照一切
- 93 -
suǒ zhù wú děnɡ bǐ qí xīn bú xià liè
所住无等比其心不下劣
lì zhì rú dà shān zhònɡ dé ruò shēn hǎi
立志如大山种德若深海
rú bǎo ān zhù fǎ pī jiǎ shì yuàn xīn
如宝安住法被甲誓愿心
fā qǐ yú dà shì jiū jìnɡ wú nénɡ huài
发起于大事究竟无能坏
dé shòu pú tí jì ān zhù ɡuǎnɡ dà xīn
得授菩提记安住广大心
mì zànɡ wú qiónɡ jìn jué wù yī qiè fǎ
秘藏无穷尽觉悟一切法
shì zhì jiē zì zài miào yònɡ wú zhànɡ ài
世智皆自在妙用无障碍
zhònɡ shēnɡ yī qiè chà jí yǐ zhǒnɡ zhǒnɡ fǎ
众生一切刹及以种种法
shēn yuàn yǔ jìnɡ jiè zhì huì shén tōnɡ děnɡ
身愿与境界智慧神通等
shì xiàn yú shì jiān wú liànɡ bǎi qiān yì
示现于世间无量百千亿
yóu xì jí jìnɡ jiè zì zài wú nénɡ zhì
游戏及境界自在无能制
lì wú wèi bú ɡònɡ yī qiè yè zhuānɡ yán
力无畏不共一切业庄严
zhū shēn jí shēn yè yǔ jí jìnɡ xiū yǔ
诸身及身业语及净修语
yǐ dé shǒu hù ɡù chénɡ bàn shí zhǒnɡ shì
以得守护故成办十种事
pú sà xīn fā xīn jí yǐ xīn zhōu biàn
菩萨心发心及以心周遍
zhū ɡēn wú sǎn dònɡ huò dé zuì shènɡ ɡēn
诸根无散动获得最胜根
shēn xīn zēnɡ shènɡ xīn yuǎn lí yú chǎn kuánɡ
深心增胜心远离于谄诳
zhǒnɡ zhǒnɡ jué dìnɡ jiě pǔ rù yú shì jiān
种种决定解普入于世间
shě bǐ fán nǎo xí qǔ zī zuì shènɡ dào
舍彼烦恼习取兹最胜道
- 94 -
qiǎo xiū shǐ yuán mǎn dài chénɡ yī qiè zhì
巧修使圆满逮成一切智
lí tuì rù zhènɡ wèi jué dìnɡ zhènɡ jì miè
离退入正位决定证寂灭
chū shēnɡ fó fǎ dào chénɡ jiù ɡōnɡ dé hào
出生佛法道成就功德号
dào jí wú liànɡ dào nǎi zhì zhuānɡ yán dào
道及无量道乃至庄严道
cì dì shàn ān zhù xī jiē wú suǒ zhuó
次第善安住悉皆无所著
shǒu zú jí fù zànɡ jīn ɡānɡ yǐ wéi xīn
手足及腹藏金刚以为心
pī yǐ cí āi jiǎ jù zú zhònɡ qì zhànɡ
被以慈哀甲具足众器仗
zhì shǒu mínɡ dá yǎn pú tí xínɡ wéi ěr
智首明达眼菩提行为耳
qīnɡ jìnɡ jiè wéi bí miè àn wú zhànɡ ài
清净戒为鼻灭闇无障碍
biàn cái yǐ wéi shé wú chù bú zhì shēn
辩才以为舌无处不至身
zuì shènɡ zhì wéi xīn xínɡ zhù xiū zhū yè
最胜智为心行住修诸业
dào chǎnɡ shī zǐ zuò fàn wò kōnɡ wéi zhù
道场师子坐梵卧空为住
suǒ xínɡ jí ɡuān chá pǔ zhào rú lái jìnɡ
所行及观察普照如来境
biàn ɡuān zhònɡ shēnɡ xínɡ fèn xùn jí xiào hǒu
遍观众生行奋迅及哮吼
lí tān xínɡ jìnɡ shī shě màn chí jìnɡ jiè
离贪行净施舍慢持净戒
bù chēn chánɡ rěn rǔ bú xiè hénɡ jīnɡ jìn
不瞋常忍辱不懈恒精进
chán dìnɡ dé zì zài zhì huì wú suǒ xínɡ
禅定得自在智慧无所行
cí jì bēi wú juàn xǐ fǎ shě fán nǎo
慈济悲无倦喜法舍烦恼
yú zhū jìnɡ jiè zhōnɡ zhī yì yì zhī fǎ
于诸境界中知义亦知法
- 95 -
fú dé xī chénɡ mǎn zhì huì rú lì jiàn
福德悉成满智慧如利剑
pǔ zhào yào duō wén mínɡ liǎo qù xiànɡ fǎ
普照乐多闻明了趣向法
zhī mó jí mó dào shì yuàn xián shě lí
知魔及魔道誓愿咸舍离
jiàn fó yǔ fó yè fā xīn jiē shè qǔ
见佛与佛业发心皆摄取
lí màn xiū zhì huì bù wéi mó lì chí
离慢修智慧不为魔力持
wéi fó suǒ shè chí yì wéi fǎ suǒ chí
为佛所摄持亦为法所持
xiàn zhù dōu shuài tiān yòu xiàn bǐ mìnɡ zhōnɡ
现住兜率天又现彼命终
shì xiàn zhù mǔ tāi yì xiàn wēi xì qù
示现住母胎亦现微细趣
xiàn shēnɡ jí wēi xiào yì xiàn xínɡ qī bù
现生及微笑亦现行七步
shì xiū zhònɡ jì shù yì shì chǔ shēn ɡōnɡ
示修众技术亦示处深宫
chū jiā xiū kǔ xínɡ wǎnɡ yì yú dào chǎnɡ
出家修苦行往诣于道场
duān zuò fànɡ ɡuānɡ mínɡ jué wù zhū qún shēnɡ
端坐放光明觉悟诸群生
xiánɡ mó chénɡ zhènɡ jué zhuàn wú shànɡ fǎ lún
降魔成正觉转无上法轮
suǒ xiàn xī yǐ zhōnɡ rù yú dà niè pán
所现悉已终入于大涅槃
bǐ zhū pú sà xínɡ wú liànɡ jié xiū xí
彼诸菩萨行无量劫修习
ɡuǎnɡ dà wú yǒu biān wǒ jīn shuō shǎo fēn
广大无有边我今说少分
suī lìnɡ wú liànɡ zhònɡ ān zhù fó ɡōnɡ dé
虽令无量众安住佛功德
zhònɡ shēnɡ jí fǎ zhōnɡ bì jìnɡ wú suǒ qǔ
众生及法中毕竟无所取
jù zú rú shì xínɡ yóu xì zhū shén tōnɡ
具足如是行游戏诸神通
- 96 -
máo duān zhì zhònɡ chà jīnɡ yú yì qiān jié
毛端置众刹经于亿千劫
zhǎnɡ chí wú liànɡ chà biàn wǎnɡ shēn wú juàn
掌持无量刹遍往身无倦
huán lái zhì běn chù zhònɡ shēnɡ bù zhī jué
还来置本处众生不知觉
pú sà yǐ yī qiè zhǒnɡzhǒnɡzhuānɡyánchà
菩萨以一切种种庄严刹
zhì yú yī máo kǒnɡ zhēn shí xī lìnɡ jiàn
置于一毛孔真实悉令见
fù yǐ yī máo kǒnɡ pǔ nà yī qiè hǎi
复以一毛孔普纳一切海
dà hǎi wú zēnɡ jiǎn zhònɡ shēnɡ bù ráo hài
大海无增减众生不娆害
wú liànɡ tiě wéi shān shǒu zhí suì wéi chén
无量铁围山手执碎为尘
yī chén xià yī chà jìn cǐ zhū chén shù
一尘下一刹尽此诸尘数
yǐ cǐ zhū chén chà fù ɡènɡ mò wéi chén
以此诸尘刹复更末为尘
rú shì chén kě zhī pú sà zhì nán liánɡ
如是尘可知菩萨智难量
yú yī máo kǒnɡ zhōnɡ fànɡ wú liànɡ ɡuānɡ mínɡ
于一毛孔中放无量光明
rì yuè xīnɡ xiù ɡuānɡ mó ní zhū huǒ ɡuānɡ
日月星宿光摩尼珠火光
jí yǐ zhū tiān ɡuānɡ yī qiè jiē yìnɡ bì
及以诸天光一切皆映蔽
miè zhū è dào kǔ wèi shuō wú shànɡ fǎ
灭诸恶道苦为说无上法
yī qiè zhū shì jiān zhǒnɡ zhǒnɡ chā bié yīn
一切诸世间种种差别音
pú sà yǐ yī yīn yī qiè jiē nénɡ yǎn
菩萨以一音一切皆能演
jué dìnɡ fēn bié shuō yī qiè zhū fó fǎ
决定分别说一切诸佛法
pǔ shǐ zhū qún shēnɡ wén zhī dà huān xǐ
普使诸群生闻之大欢喜
- 97 -
ɡuò qù yī qiè jié ān zhì wèi lái jīn
过去一切劫安置未来今
wèi lái xiàn zài jié huí zhì ɡuò qù shì
未来现在劫回置过去世
shì xiàn wú liànɡ chà shāo rán jí chénɡ zhù
示现无量刹烧然及成住
yī qiè zhū shì jiān xī zài yī máo kǒnɡ
一切诸世间悉在一毛孔
qù lái jí xiàn zài yī qiè shí fānɡ fó
去来及现在一切十方佛
mǐ bù yú shēn zhōnɡ fēn mínɡ ér xiǎn xiàn
靡不于身中分明而显现
shēn zhī biàn huà fǎ shàn yìnɡ zhònɡ shēnɡ xīn
深知变化法善应众生心
shì xiàn zhǒnɡ zhǒnɡ shēn ér jiē wú suǒ zhuó
示现种种身而皆无所著
huò xiàn yú liù qù yī qiè zhònɡ shēnɡ shēn
或现于六趣一切众生身
shì fàn hù shì shēn zhū tiān rén zhònɡ shēn
17
释梵护世身诸天人众身
shēnɡ wén yuán jué shēn zhū fó rú lái shēn
声闻缘觉身诸佛如来身
huò xiàn pú sà shēn xiū xínɡ yī qiè zhì
或现菩萨身修行一切智
shàn rù ruǎn zhōnɡ shànɡ zhònɡ shēnɡ zhū xiǎnɡ wǎnɡ
善入软中上众生诸想网
shì xiàn chénɡ pú tí jí yǐ zhū fó chà
示现成菩提及以诸佛刹
liǎo zhī zhū xiǎnɡ wǎnɡ yú xiǎnɡ dé zì zài
了知诸想网于想得自在
shì xiū pú sà xínɡ yī qiè fānɡ biàn shì
示修菩萨行一切方便事
shì xiàn rú shì děnɡ ɡuǎnɡ dà zhū shén biàn
示现如是等广大诸神变
rú shì zhū jìnɡ jiè jǔ shì mò nénɡ zhī
如是诸境界举世莫能知
17
大正藏：梵釋
- 98 -
suī xiàn wú suǒ xiàn jiū jìnɡ zhuǎn zēnɡ shànɡ
虽现无所现究竟转增上
suí shùn zhònɡ shēnɡ xīn lìnɡ dé zhēn shí dào
18
随顺众生心令得真实道
shēn yǔ jí yǔ xīn pínɡ děnɡ rú xū kōnɡ
身语及与心平等如虚空
jìnɡ jiè wéi tú xiānɡ zhònɡ xínɡ wéi yī fú
净戒为涂香众行为衣服
fǎ zēnɡ yán jìnɡ jì yī qiè zhì mó ní
法缯严净髻一切智摩尼
ɡōnɡ dé mǐ bù zhōu ɡuàndǐnɡshēnɡ wánɡ wèi
19
功德靡不周灌顶升王位
bō luó mì wéi lún zhū tōnɡ yǐ wéi xiànɡ
波罗蜜为轮诸通以为象
shén zú yǐ wéi mǎ zhì huì wéi mínɡ zhū
神足以为马智慧为明珠
miào xínɡ wéi cǎi nǚ sì shè zhǔ zànɡ shén
妙行为婇女四摄主藏神 20
fānɡ biàn wéi zhǔ bīnɡ pú sà zhuàn lún wánɡ
方便为主兵菩萨转轮王
sān mèi wéi chénɡ guō kōnɡ jì wéi ɡōnɡ diàn
三昧为城郭空寂为宫殿
cí jiǎ zhì huì jiàn niàn ɡōnɡ mínɡ lì jiàn
慈甲智慧剑念弓明利箭
ɡāo zhānɡ shén lì ɡài jiǒnɡ jiàn zhì huì chuánɡ
高张神力盖逈建智慧幢
rěn lì bú dònɡ yáo zhí pò mó wánɡ jūn
忍力不动摇直破魔王军
zǒnɡ chí wéi pínɡ dì zhònɡ xínɡ wéi hé shuǐ
总持为平地众行为河水
jìnɡ zhì wéi yǒnɡ quán miào huì zuò shù lín
净智为涌泉妙慧作树林
kōnɡ wéi chénɡ jìnɡ chí jué fēn hàn dàn huā
空为澄净池觉分菡萏华
18
大正藏：行
19
大正藏：昇
20
大正藏：臣
- 99 -
shén lì zì zhuānɡ yán sān mèi chánɡ yú lè
神力自庄严三昧常娱乐
sī wéi wéi cǎi nǚ ɡān lù wéi měi shí
思惟为婇女甘露为美食
jiě tuō wèi wéi jiǎnɡ yóu xì yú sān shènɡ
解脱味为浆游戏于三乘
cǐ zhū pú sà xínɡ wēi miào zhuǎn zēnɡ shànɡ
此诸菩萨行微妙转增上
wú liànɡ jié xiū xínɡ qí xīn bú yàn zú
无量劫修行其心不厌足
ɡònɡ yǎnɡ yī qiè fó yán jìnɡ yī qiè chà
供养一切佛严净一切刹
pǔ lìnɡ yī qiè zhònɡ ān zhù yī qiè zhì
普令一切众安住一切智
yī qiè chà wēi chén xī kě zhī qí shù
一切刹微尘悉可知其数
yī qiè xū kōnɡ jiè yī shā kě duó liánɡ
一切虚空界一沙可度量
yī qiè zhònɡ shēnɡ xīn niàn niàn kě shǔ zhī
一切众生心念念可数知
fó zǐ zhū ɡōnɡ dé shuō zhī bù kě jìn
佛子诸功德说之不可尽
yù jù cǐ ɡōnɡ dé jí zhū shànɡ miào fǎ
欲具此功德及诸上妙法
yù shǐ zhū zhònɡ shēnɡ lí kǔ chánɡ ān lè
欲使诸众生离苦常安乐
yù lìnɡ shēn yǔ yì xī yǔ zhū fó děnɡ
欲令身语意悉与诸佛等
yīnɡ fā jīn ɡānɡ xīn xué cǐ ɡōnɡ dé xínɡ
应发金刚心学此功德行
大方广佛华严经卷第五十九
- 100 -
bǔ quēzhēnyán
补阙真言
（三遍）
jǔ zàn
举赞
jǔ zì mǔ zàn
举字母赞
（一遍）
- 101 -
huāyán zì mǔ
华严字母
（一遍）
四婆四時茶婆柂
南生功十普
無九德二願
華有大字法長傍唐
同法妙界澄朋騰
嚴
登界陁眾重蓬同
海除蒲徒
華沐羅生
會藏恩字入袍陶
佛玄波字般牌臺
菩門包若池毘啼
薩八含波陳頻田
三難義羅槃檀
稱理蜜
三沉田
塗多門
覃
共茶婆柂儔裒頭
入茶婆柂
毗梵
盧韻唱
性滿
茶婆柂
海娑
字
tao tanɡ tenɡ tonɡ tu tao tai ti tin tan tin tan tou tao
7.柂唐騰同徒陶臺啼田檀田覃頭柂
chànɡ tao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡshēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱柂字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
- 102 -
pao banɡ penɡ ponɡ pu pao pai pi pin pan pin pan pou pao
8. 婆傍朋蓬蒲袍牌毘頻槃裒婆
chànɡpao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡshēnɡ rù bō rě bō luó mì
唱婆字时．普愿法界众生．入般若波罗蜜
mén
门．
chao chanɡ chenɡ chonɡ chu chao chi chin chan chinchan
9. 茶長澄重除䄻池陳㺦沉 .
chouchao chànɡchao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡshēnɡ rù bō rě
儔茶唱茶字时．普愿法界众生．入般若
bō luó mì mén
波罗蜜门．
sì shí èr zì miào tuó luó zì zì bāohán yì lǐ duō tao pao
四十二字妙陀罗．字字包含义理多．柂．婆．
chao fàn yùn mǎn suō pó ɡōnɡ dé dà fǎ jiè mù ēn bō
茶．梵韵满娑婆．功德大．法界沐恩波．

huí xiànɡ jì
回向偈
（一遍）
- 103 -
dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì liù shí
大方广佛华严经卷第六十
rù fǎ jiè pǐn dì sān shí jiǔ zhī yī

入法界品第三十九之一
ěr shí shì zūn zài shì luó fá ɡuó shì duō lín jǐ ɡū dú yuán dà
尔时，世尊在室罗筏国逝多林给孤独园大
zhuānɡyánchónɡ ɡé yǔ pú sà mó hē sà wǔ bǎi rén jù pǔ xián pú
庄严重阁，与菩萨摩诃萨五百人俱，普贤菩
sà wén shū shī lì pú sà ér wéi shànɡshǒu qí mínɡyuē ɡuānɡyàn
萨、文殊师利菩萨而为上首，其名曰：光焰
chuánɡ pú sà xū mí chuánɡ pú sà bǎochuánɡ pú sà wú ài
幢菩萨、须弥幢菩萨、宝幢菩萨、无碍
chuánɡ pú sà huāchuánɡ pú sà lí ɡòuchuánɡ pú sà rì chuánɡ
幢菩萨、华幢菩萨、离垢幢菩萨、日幢
pú sà miàochuánɡ pú sà lí chénchuánɡ pú sà pǔ ɡuānɡchuánɡ
菩萨、妙幢菩萨、离尘幢菩萨、普光幢
pú sà dì wēi lì pú sà bǎo wēi lì pú sà dà wēi lì pú sà
菩萨、地威力菩萨、宝威力菩萨、大威力菩萨、
jīn ɡānɡ zhì wēi lì pú sà lí chénɡòu wēi lì pú sà zhènɡ fǎ rì wēi
金刚智威力菩萨、离尘垢威力菩萨、正法日威
lì pú sà ɡōnɡ dé shān wēi lì pú sà zhì ɡuānɡyǐnɡ wēi lì pú sà
力菩萨、功德山威力菩萨、智光影威力菩萨、
pǔ jí xiánɡ wēi lì pú sà dì zànɡ pú sà xū kōnɡzànɡ pú sà lián
普吉祥威力菩萨、地藏菩萨、虚空藏菩萨、莲
huāzànɡ pú sà bǎozànɡ pú sà rì zànɡ pú sà jìnɡ dé zànɡ pú sà
华藏菩萨、宝藏菩萨、日藏菩萨、净德藏菩萨、
fǎ yìn zànɡ pú sà ɡuānɡmínɡzànɡ pú sà qí zànɡ pú sà lián huā
法印藏菩萨、光明藏菩萨、䐡藏菩萨、莲华
dé zànɡ pú sà shànyǎn pú sà jìnɡ yǎn pú sà lí ɡòuyǎn pú sà
德藏菩萨、善眼菩萨、净眼菩萨、离垢眼菩萨、
wú ài yǎn pú sà pǔ jiàn yǎn pú sà shànɡuānyǎn pú sà qīnɡ lián
无碍眼菩萨、普见眼菩萨、善观眼菩萨、青莲
- 104 -
huāyǎn pú sà jīn ɡānɡyǎn pú sà bǎoyǎn pú sà xū kōnɡyǎn pú
华眼菩萨、金刚眼菩萨、宝眼菩萨、虚空眼菩
sà xǐ yǎn pú sà pǔ yǎn pú sà tiānɡuān pú sà pǔ zhào fǎ
萨、喜眼菩萨、普眼菩萨、天冠菩萨、普照法
jiè zhì huì ɡuān pú sà dàochǎnɡɡuān pú sà pǔ zhào shí fānɡɡuān pú
界智慧冠菩萨、道场冠菩萨、普照十方冠菩
sà yī qiè fó zànɡɡuān pú sà chāochū yī qiè shì jiān ɡuān pú sà
萨、一切佛藏冠菩萨、超出一切世间冠菩萨、
pǔ zhàoɡuān pú sà bù kě huàiɡuān pú sà chí yī qiè rú lái shī zǐ
普照冠菩萨、不可坏冠菩萨、持一切如来师子
zuò ɡuān pú sà pǔ zhào fǎ jiè xū kōnɡɡuān pú sà fàn wánɡ jì pú
座冠菩萨、普照法界虚空冠菩萨、梵王髻菩
sà lónɡwánɡ jì pú sà yī qiè huà fó ɡuānɡmínɡ jì pú sà dào
萨、龙王髻菩萨、一切化佛光明髻菩萨、道
chǎnɡ jì pú sà yī qiè yuàn hǎi yīn bǎowánɡ jì pú sà yī qiè fó
21
场髻菩萨、一切愿海音宝王髻菩萨、一切佛
ɡuānɡmínɡ mó ní jì pú sà shì xiàn yī qiè xū kōnɡpínɡděnɡxiànɡ mó ní
光明摩尼髻菩萨、示现一切虚空平等相摩尼
wánɡzhuānɡyán jì pú sà shì xiàn yī qiè rú lái shénbiàn mó ní wánɡ
王庄严髻菩萨、示现一切如来神变摩尼王
chuánɡwǎnɡchuí fù jì pú sà chū yī qiè fó zhuàn fǎ lún yīn jì pú
幢网垂覆髻菩萨、出一切佛转法轮音髻菩
sà shuō sān shì yī qiè mínɡ zì yīn jì pú sà dà ɡuānɡ pú sà lí
萨、说三世一切名字音髻菩萨、大光菩萨、离
ɡòuɡuānɡ pú sà bǎoɡuānɡ pú sà lí chénɡuānɡ pú sà yànɡuānɡ
垢光菩萨、宝光菩萨、离尘光菩萨、焰光
pú sà fǎ ɡuānɡ pú sà jì jìnɡ ɡuānɡ pú sà rì ɡuānɡ pú sà
菩萨、法光菩萨、寂静光菩萨、日光菩萨、
zì zài ɡuānɡ pú sà tiānɡuānɡ pú sà fú dé chuánɡ pú sà zhì huì
自在光菩萨、天光菩萨、福德幢菩萨、智慧
chuánɡ pú sà fǎ chuánɡ pú sà shéntōnɡchuánɡ pú sà ɡuānɡ
幢菩萨、法幢菩萨、神通幢菩萨、光
chuánɡ pú sà huāchuánɡ pú sà mó ní chuánɡ pú sà pú tí
幢菩萨、华幢菩萨、摩尼幢菩萨、菩提
chuánɡ pú sà fàn chuánɡ pú sà pǔ ɡuānɡchuánɡ pú sà fàn yīn
幢菩萨、梵幢菩萨、普光幢菩萨、梵音
21
大正藏：一切道場髻菩薩
- 105 -
pú sà hǎi yīn pú sà dà dì yīn pú sà shì zhǔ yīn pú sà shān
菩萨、海音菩萨、大地音菩萨、世主音菩萨、山
xiānɡ jī yīn pú sà biàn yī qiè fǎ jiè yīn pú sà zhèn yī qiè fǎ hǎi
相击音菩萨、遍一切法界音菩萨、震一切法海
léi yīn pú sà xiánɡ mó yīn pú sà dà bēi fānɡbiàn yún léi yīn pú sà
雷音菩萨、降魔音菩萨、大悲方便云雷音菩萨、
xī yī qiè shì jiān kǔ ān wèi yīn pú sà fǎ shànɡ pú sà shènɡshànɡ
息一切世间苦安慰音菩萨、法上菩萨、胜上
pú sà zhì shànɡ pú sà fú dé xū mí shànɡ pú sà ɡōnɡ dé shān
菩萨、智上菩萨、福德须弥上菩萨、功德珊
hú shànɡ pú sà mínɡchēnɡshànɡ pú sà pǔ ɡuānɡshànɡ pú sà dà
瑚上菩萨、名称上菩萨、普光上菩萨、大
cí shànɡ pú sà zhì hǎi shànɡ pú sà fó zhǒnɡshànɡ pú sà ɡuānɡ
慈上菩萨、智海上菩萨、佛种上菩萨、光
shènɡ pú sà dé shènɡ pú sà shànɡshènɡ pú sà pǔ mínɡshènɡ pú
胜菩萨、德胜菩萨、上胜菩萨、普明胜菩
sà fǎ shènɡ pú sà yuèshènɡ pú sà xū kōnɡshènɡ pú sà bǎo
萨、法胜菩萨、月胜菩萨、虚空胜菩萨、宝
shènɡ pú sà chuánɡshènɡ pú sà zhì shènɡ pú sà suō luó zì zài wánɡ
胜菩萨、幢胜菩萨、智胜菩萨、娑罗自在王
pú sà fǎ zì zài wánɡ pú sà xiànɡ zì zài wánɡ pú sà fàn zì zài
菩萨、法自在王菩萨、象自在王菩萨、梵自在
wánɡ pú sà shān zì zài wánɡ pú sà zhònɡ zì zài wánɡ pú sà sù
王菩萨、山自在王菩萨、众自在王菩萨、速
jí zì zài wánɡ pú sà jì jìnɡ zì zài wánɡ pú sà bú dònɡ zì zài
疾自在王菩萨、寂静自在王菩萨、不动自在
wánɡ pú sà shì lì zì zài wánɡ pú sà zuì shènɡ zì zài wánɡ pú sà
王菩萨、势力自在王菩萨、最胜自在王菩萨、
jì jìnɡ yīn pú sà wú ài yīn pú sà dì zhèn yīn pú sà hǎi zhèn yīn
寂静音菩萨、无碍音菩萨、地震音菩萨、海震音
pú sà yún yīn pú sà fǎ ɡuānɡ yīn pú sà xū kōnɡ yīn pú sà
菩萨、云音菩萨、法光音菩萨、虚空音菩萨、
shuō yī qiè zhònɡshēnɡshànɡēn yīn pú sà shì yī qiè dà yuàn yīn pú sà
说一切众生善根音菩萨、示一切大愿音菩萨、
dàochǎnɡ yīn pú sà xū mí ɡuānɡ jué pú sà xū kōnɡ jué pú sà
道场音菩萨、须弥光觉菩萨、虚空觉菩萨、
lí rǎn jué pú sà wú ài jué pú sà shàn jué pú sà pǔ zhào sān shì
离染觉菩萨、无碍觉菩萨、善觉菩萨、普照三世
- 106 -
jué pú sà ɡuǎnɡ dà jué pú sà pǔ mínɡ jué pú sà fǎ jiè ɡuānɡmínɡ
觉菩萨、广大觉菩萨、普明觉菩萨、法界光明
jué pú sà rú shì děnɡ pú sà mó hē sà wǔ bǎi rén jù cǐ zhū
觉菩萨……如是等菩萨摩诃萨五百人俱。此诸
pú sà jiē xī chénɡ jiù pǔ xiánxínɡyuàn jìnɡ jiè wú ài pǔ biàn yī qiè
菩萨皆悉成就普贤行愿，境界无碍，普遍一切
zhū fó chà ɡù xiànshēn wú liànɡ qīn jìn yī qiè zhū rú lái ɡù jìnɡ yǎn
诸佛刹故；现身无量，亲近一切诸如来故；净眼
wú zhànɡ jiàn yī qiè fó shénbiàn shì ɡù zhì chù wú xiàn yī qiè rú
无障，见一切佛神变事故；至处无限，一切如
lái chénɡzhènɡ jué suǒ hénɡ pǔ yì ɡù ɡuānɡmínɡ wú jì yǐ zhì huì
来成正觉所恒普诣故；光明无际，以智慧
ɡuānɡ pǔ zhào yī qiè shí fǎ hǎi ɡù shuō fǎ wú jìn qīnɡ jìnɡ biàn cái wú
光普照一切实法海故；说法无尽，清净辩才无
biān jì jié wú qiónɡ jìn ɡù děnɡ xū kōnɡ jiè zhì huì suǒ xínɡ xī qīnɡ jìnɡ
边际劫无穷尽故；等虚空界，智慧所行悉清净
ɡù wú suǒ yī zhǐ suí zhònɡshēnɡ xīn xiàn sè shēn ɡù chúmiè chī yì
故；无所依止，随众生心现色身故；除灭痴翳，
liǎo zhònɡshēnɡ jiè wú zhònɡshēnɡ ɡù děnɡ xū kōnɡ zhì yǐ dà ɡuānɡ
了众生界无众生故；等虚空智，以大光
wǎnɡzhào fǎ jiè ɡù jí yǔ wǔ bǎi shēnɡwénzhònɡ jù xī jué zhēn dì
网照法界故。及与五百声闻众俱，悉觉真谛，
jiē zhènɡ shí jì shēn rù fǎ xìnɡ yǒnɡchūyǒu hǎi yī fó ɡōnɡ dé
皆证实际，深入法性，永出有海；依佛功德，
lí jié shǐ fù zhù wú ài chù qí xīn jì jìnɡ yóu rú xū kōnɡ
离结、使、缚，住无碍处；其心寂静犹如虚空，
yú zhū fó suǒ yǒnɡduàn yí huò yú fó zhì hǎi shēn xìn qù rù jí yǔ
于诸佛所永断疑惑，于佛智海深信趣入。及与
wú liànɡ zhū shì zhǔ jù xī céngɡònɡyǎnɡ wú liànɡ zhū fó chánɡnénɡ lì
无量诸世主俱，悉曾供养无量诸佛，常能利
yì yī qiè zhònɡshēnɡ wéi bù qǐnɡyǒu hénɡ qín shǒu hù shì yuàn bù
益一切众生，为不请友，恒勤守护，誓愿不
shě rù yú shì jiān shū shènɡ zhì mén cónɡ fó jiào shēnɡ hù fó zhènɡ
舍；入于世间殊胜智门，从佛教生，护佛正
fǎ qǐ yú dà yuàn bú duàn fó zhǒnɡ shēnɡ rú lái jiā qiú yī
法，起于大愿，不断佛种，生如来家，求一
qiè zhì
切智。
- 107 -
shí zhū pú sà dà dé shēnɡwén shì jiān zhū wánɡbìnɡ qí juàn
时，诸菩萨大德、声闻、世间诸王并其眷
shǔ xián zuò shì niàn rú lái jìnɡ jiè rú lái zhì xínɡ rú lái jiā
属，咸作是念：‚如来境界、如来智行、如来加
chí rú lái lì rú lái wú wèi rú lái sān mèi rú lái suǒ zhù
持、如来力、如来无畏、如来三昧、如来所住、
rú lái zì zài rú lái shēn rú lái zhì yī qiè shì jiān zhū tiān jí rén
如来自在、如来身、如来智，一切世间诸天及人
wú nénɡtōnɡ dá wú nénɡ qù rù wú nénɡ xìn jiě wú nénɡ liǎo zhī
无能通达、无能趣入、无能信解、无能了知、
wú nénɡ rěn shòu wú nénɡɡuānchá wú nénɡ jiǎn zé wú nénɡ kāi shì
无能忍受、无能观察、无能拣择、无能开示、
wú nénɡxuānmínɡ wú yǒunénɡ lìnɡ zhònɡshēnɡ jiě liǎo wéi chú zhū fó jiā
无能宣明、无有能令众生解了，唯除诸佛加
bèi zhī lì fó shéntōnɡ lì fó wēi dé lì fó běnyuàn lì jí
被之力、佛神通力、佛威德力、佛本愿力，及
qí sù shì shànɡēn zhī lì zhū shàn zhī shí shè shòu zhī lì shēn jìnɡ xìn
其宿世善根之力、诸善知识摄受之力、深净信
lì dà mínɡ jiě lì qù xiànɡ pú tí qīnɡ jìnɡ xīn lì qiú yī qiè zhì
力、大明解力、趣向菩提清净心力、求一切智
ɡuǎnɡ dà yuàn lì wéi yuàn shì zūn suí shùn wǒ děnɡ jí zhū zhònɡshēnɡ
广大愿力。唯愿世尊随顺我等及诸众生
zhǒnɡzhǒnɡ yù zhǒnɡzhǒnɡ jiě zhǒnɡzhǒnɡ zhì zhǒnɡzhǒnɡ yǔ zhǒnɡ
种种欲、种种解、种种智、种种语、种
zhǒnɡ zì zài zhǒnɡzhǒnɡ zhù dì zhǒnɡzhǒnɡɡēnqīnɡ jìnɡ zhǒnɡzhǒnɡ
种自在、种种住地、种种根清净、种种
yì fānɡbiàn zhǒnɡzhǒnɡ xīn jìnɡ jiè zhǒnɡzhǒnɡ yī zhǐ rú lái ɡōnɡ dé
意方便、种种心境界、种种依止如来功德、
zhǒnɡzhǒnɡ tīnɡ shòu zhū suǒ shuō fǎ xiǎn shì rú lái wǎnɡ xī qù qiú yī qiè
种种听受诸所说法，显示如来往昔趣求一切
zhì xīn wǎnɡ xī suǒ qǐ pú sà dà yuàn wǎnɡ xī suǒ jìnɡ zhū bō luó mì
智心、往昔所起菩萨大愿、往昔所净诸波罗蜜、
wǎnɡ xī suǒ rù pú sà zhū dì wǎnɡ xī yuánmǎn zhū pú sà xínɡ wǎnɡ
往昔所入菩萨诸地、往昔圆满诸菩萨行、往
xī chénɡ jiù fānɡbiàn wǎnɡ xī xiū xínɡ zhū dào wǎnɡ xī suǒ dé chū lí
昔成就方便、往昔修行诸道、往昔所得出离
fǎ wǎnɡ xī suǒ zuò shéntōnɡ shì wǎnɡ xī suǒ yǒuběn shì yīn yuán
法、往昔所作神通事、往昔所有本事因缘，
- 108 -
jí chénɡděnɡzhènɡ jué zhuànmiào fǎ lún jìnɡ fó ɡuó tǔ tiáo fú zhònɡ
及成等正觉、转妙法轮、净佛国土、调伏众
shēnɡ kāi yī qiè zhì fǎ chénɡ shì yī qiè zhònɡshēnɡdào rù yī qiè
生、开一切智法城、示一切众生道、入一切
zhònɡshēnɡ suǒ zhù shòu yī qiè zhònɡshēnɡ suǒ shī wèi yī qiè zhònɡshēnɡ
众生所住、受一切众生所施、为一切众生
shuō bù shī ɡōnɡ dé wèi yī qiè zhònɡshēnɡxiàn zhū fó yǐnɡxiànɡ rú shì
说布施功德、为一切众生现诸佛影像；如是
děnɡ fǎ yuàn jiē wèi shuō
等法，愿皆为说！‛
ěr shí shì zūn zhī zhū pú sà xīn zhī suǒ niàn dà bēi wéi shēn
尔时，世尊知诸菩萨心之所念，大悲为身，
dà bēi wéi mén dà bēi wéi shǒu yǐ dà bēi fǎ ér wéi fānɡbiàn chōnɡ
大悲为门，大悲为首，以大悲法而为方便，充
biàn xū kōnɡ rù shī zǐ pín shēn sān mèi rù cǐ sān mèi yǐ yī qiè
22
遍虚空，入师子嚬申三昧；入此三昧已，一切
shì jiān pǔ jiē yán jìnɡ yú shí cǐ dà zhuānɡyán lóu ɡé hū rán ɡuǎnɡ bó
世间普皆严净。于时，此大庄严楼阁忽然广博
wú yǒubiān jì jīn ɡānɡ wéi dì bǎowánɡ fù shànɡ wú liànɡbǎohuā
无有边际。金刚为地，宝王覆上，无量宝华
jí zhū mó ní pǔ sàn qí zhōnɡchùchùyínɡmǎn liú lí wéi zhù zhònɡbǎo
及诸摩尼普散其中处处盈满。瑠璃为柱，众宝
hé chénɡ dà ɡuānɡ mó ní zhī suǒ zhuānɡyán yán fú tán jīn rú yì bǎo
合成，大光摩尼之所庄严，阎浮檀金如意宝
wánɡzhōu zhì qí shànɡ yǐ wéi yán shì wēi lóu jiǒng dài ɡé dàopánɡchū
王周置其上以为严饰。危楼迥带，阁道傍出，
dònɡ yǔ xiānɡchénɡ chuāng tà jiāo yìnɡ jiē chí xuān jiàn zhǒnɡ
栋宇相承，窗闼交映，阶、墀、轩、槛种
zhǒnɡ bèi zú yī qiè jiē yǐ miàobǎozhuānɡyán qí bǎo xī zuò rén
种备足，一切皆以妙宝庄严；其宝悉作人、
tiānxínɡxiànɡ jiān ɡù miàohǎo shì zhōnɡ dì yī mó ní bǎowǎnɡ mí
天形像，坚固妙好，世中第一，摩尼宝网弥
fù qí shànɡ yú zhū mén cè xī jiàn chuánɡ fān xiánfànɡɡuānɡmínɡ pǔ
覆其上。于诸门侧悉建幢幡，咸放光明普
zhōu fǎ jiè dàochǎnɡ zhī wài jiē dènɡ lán shǔn qí shù wú liànɡ bù
周法界道场之外。阶隥、栏楯，其数无量不
22
大正藏：頻
- 109 -
kě chēnɡshuō mǐ bù xián yǐ mó ní suǒ chénɡ
可称说，靡不咸以摩尼所成。
ěr shí fù yǐ fó shén lì ɡù qí shì duō lín hū rán ɡuǎnɡ bó
尔时，复以佛神力故，其逝多林忽然广博，
yǔ bù kě shuō fó chà wēi chén shù zhū fó ɡuó tǔ qí liànɡzhènɡděnɡ yī
与不可说佛刹微尘数诸佛国土其量正等。一
qiè miàobǎo jiàn cuòzhuānɡyán bù kě shuōbǎobiàn bù qí dì ā sēnɡ
切妙宝间错庄严，不可说宝遍布其地，阿僧
qí bǎo yǐ wéi yuánqiánɡ bǎoduō luó shù zhuānɡyándào cè qí jiān fù
祇宝以为垣墙，宝多罗树庄严道侧。其间复
yǒu wú liànɡxiānɡ hé xiānɡshuǐyínɡmǎn tuān jī huí fú yī qiè bǎohuā
有无量香河，香水盈满，湍激洄澓；一切宝华
suí liú yòuzhuǎn zì rán yǎnchū fó fǎ yīn shēnɡ bù sī yì bǎo fēn tuó
随流右转，自然演出佛法音声；不思议宝芬陀
lì huā hàndàn fēn fū mí bù shuǐshànɡ zhònɡbǎohuā shù liè zhí qí
利华，菡萏芬敷，弥布水上；众宝华树列植其
àn zhǒnɡzhǒnɡ tái xiè bù kě sī yì jiē yú àn shànɡ cì dì hánɡ liè
岸；种种台榭不可思议，皆于岸上次第行列，
mó ní bǎowǎnɡ zhī suǒ mí fù ā sēnɡ qí bǎofànɡ dà ɡuānɡmínɡ ā
摩尼宝网之所弥覆。阿僧祇宝放大光明，阿
sēnɡ qí bǎozhuānɡyán qí dì shāozhònɡmiàoxiānɡ xiānɡ qì fēn yūn
僧祇宝庄严其地。烧众妙香，香气氛氲。
fù jiàn wú liànɡzhǒnɡzhǒnɡbǎochuánɡ suǒ wèi bǎoxiānɡchuánɡ bǎo
复建无量种种宝幢，所谓：宝香幢、宝
yī chuánɡ bǎo fān chuánɡ bǎozēnɡchuánɡ bǎohuāchuánɡ bǎo
衣幢、宝幡幢、宝缯幢、宝华幢、宝
yīnɡ luò chuánɡ bǎománchuánɡ bǎo línɡ chuánɡ mó ní bǎo ɡài chuánɡ
璎珞幢、宝鬘幢、宝铃幢、摩尼宝盖幢、
dà mó ní bǎochuánɡ ɡuānɡmínɡbiànzhào mó ní bǎochuánɡ chū yī
大摩尼宝幢、光明遍照摩尼宝幢、出一
qiè rú lái mínɡhào yīn shēnɡ mó ní wánɡchuánɡ shī zǐ mó ní wánɡ
切如来名号音声摩尼王幢、师子摩尼王
chuánɡ shuō yī qiè rú lái běn shì hǎi mó ní wánɡchuánɡ xiàn yī qiè
幢、说一切如来本事海摩尼王幢、现一切
fǎ jiè yǐnɡxiànɡ mó ní wánɡchuánɡ zhōubiàn shí fānɡ hánɡ liè zhuānɡ
法界影像摩尼王幢，周遍十方，行列庄
yán
严。
- 110 -
shí shì duō lín shànɡ xū kōnɡ zhī zhōnɡ yǒu bù sī yì tiānɡōnɡ
时，逝多林上虚空之中，有不思议天宫
diàn yún wú shù xiānɡ shù yún bù kě shuō xū mí shān yún bù kě shuō
殿云、无数香树云、不可说须弥山云、不可说
jì yuè yún chūměimiào yīn ɡē zàn rú lái bù kě shuōbǎo lián huā yún
妓乐云、出美妙音歌赞如来不可说宝莲华云、
bù kě shuōbǎo zuò yún fū yǐ tiān yī pú sà zuò shànɡ tàn fó ɡōnɡ dé
不可说宝座云、敷以天衣菩萨坐上叹佛功德
bù kě shuō zhū tiānwánɡxínɡxiànɡ mó ní bǎo yún bù kě shuō bái zhēn zhū
不可说诸天王形像摩尼宝云、不可说白真珠
yún bù kě shuō chì zhū lóu ɡé zhuānɡyán jù yún bù kě shuō yù jīn
云、不可说赤珠楼阁庄严具云、不可说雨金
ɡānɡ jiān ɡù zhū yún jiē zhù xū kōnɡ zhōu zā biànmǎn yǐ wéi yán shì
刚坚固珠云，皆住虚空，周匝遍满，以为严饰。
hé yǐ ɡù rú lái shànɡēn bù sī yì ɡù rú lái bái fǎ bù sī yì
何以故？如来善根不思议故，如来白法不思议
ɡù rú lái wēi lì bù sī yì ɡù rú lái nénɡ yǐ yī shēn zì zài biàn
故，如来威力不思议故，如来能以一身自在变
huàbiàn yī qiè shì jiè bù sī yì ɡù rú lái nénɡ yǐ shén lì lìnɡ yī qiè
化遍一切世界不思议故，如来能以神力令一切
fó jí fó ɡuózhuānɡyán jiē rù qí shēn bù sī yì ɡù rú lái nénɡ yú
佛及佛国庄严皆入其身不思议故，如来能于
yī wēi chén nèi pǔ xiàn yī qiè fǎ jiè yǐnɡxiànɡ bù sī yì ɡù rú lái
一微尘内普现一切法界影像不思议故，如来
nénɡ yú yī máokǒnɡzhōnɡ shì xiànɡuò qù yī qiè zhū fó bù sī yì ɡù
能于一毛孔中示现过去一切诸佛不思议故，
rú lái suí fànɡ yī yī ɡuānɡmínɡ xī nénɡbiànzhào yī qiè shì jiè bù sī
如来随放一一光明悉能遍照一切世界不思
yì ɡù rú lái nénɡ yú yī máokǒnɡzhōnɡchū yī qiè fó chà wēi chén shù
议故，如来能于一毛孔中出一切佛刹微尘数
biànhuà yún chōnɡmǎn yī qiè zhū fó ɡuó tǔ bù sī yì ɡù rú lái nénɡ
变化云充满一切诸佛国土不思议故，如来能
yú yī máokǒnɡzhōnɡ pǔ xiàn yī qiè shí fānɡ shì jiè chénɡ zhù huài jié
于一毛孔中普现一切十方世界成、住、坏劫
bù sī yì ɡù rú yú cǐ shì duō lín jǐ ɡū dú yuán jiàn fó ɡuó tǔ qīnɡ
不思议故。如于此逝多林给孤独园见佛国土清
jìnɡ zhuānɡyán shí fānɡ yī qiè jìn fǎ jiè xū kōnɡ jiè yī qiè shì jiè
净庄严，十方一切尽法界、虚空界、一切世界
- 111 -
yì rú shì jiàn suǒ wèi jiàn rú lái shēn zhù shì duō lín pú sà zhònɡ
亦如是见。所谓：见如来身住逝多林，菩萨众
huì jiē xī biànmǎn jiàn pǔ yù yī qiè zhuānɡyán yún jiàn pǔ yù yī qiè
会皆悉遍满；见普雨一切庄严云，见普雨一切
bǎoɡuānɡmínɡzhàoyào yún jiàn pǔ yù yī qiè mó ní bǎo yún jiàn pǔ yù
宝光明照曜云，见普雨一切摩尼宝云，见普雨
yī qiè zhuānɡyán ɡài mí fù fó chà yún jiàn pǔ yù yī qiè tiānshēn yún
一切庄严盖弥覆佛刹云，见普雨一切天身云，
jiàn pǔ yù yī qiè huā shù yún jiàn pǔ yù yī qiè yī shù yún jiàn pǔ yù
见普雨一切华树云，见普雨一切衣树云，见普雨
yī qiè bǎomán yīnɡ luò xiānɡ xù bù jué zhōubiàn yī qiè dà dì yún jiàn
一切宝鬘、璎珞相续不绝周遍一切大地云，见
pǔ yù yī qiè zhuānɡyán jù yún jiàn pǔ yù yī qiè rú zhònɡshēnɡxínɡ
普雨一切庄严具云，见普雨一切如众生形
zhǒnɡzhǒnɡxiānɡ yún jiàn pǔ yù yī qiè wēi miàobǎohuāwǎnɡxiānɡ xù bú
种种香云，见普雨一切微妙宝华网相续不
duàn yún jiàn pǔ yù yī qiè zhū tiān nǚ chí bǎochuánɡ fān yú xū kōnɡ
断云，见普雨一切诸天女持宝幢幡于虚空
zhōnɡzhōuxuán lái qù yún jiàn pǔ yù yī qiè zhònɡbǎo lián huā yú huā yè
中周旋来去云，见普雨一切众宝莲华于华叶
jiān zì rán ér chūzhǒnɡzhǒnɡyuè yīn yún jiàn pǔ yù yī qiè shī zǐ zuò
间自然而出种种乐音云，见普雨一切师子座
bǎowǎnɡyīnɡ luò ér wéi zhuānɡyán yún
宝网璎珞而为庄严云。
ěr shí dōnɡfānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi
尔时，东方过不可说佛刹微尘数世界海
wài yǒu shì jiè mínɡ jīn dēnɡ yún chuánɡ fó hào pí lú zhē nà
外有世界，名：金灯云幢，佛号：毗卢遮那
shènɡ dé wánɡ bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ pí lú zhē nà yuàn
胜德王。彼佛众中有菩萨，名：毗卢遮那愿
ɡuānɡmínɡ yǔ bù kě shuō fó chà wēi chén shù pú sà jù lái xiànɡ fó
光明，与不可说佛刹微尘数菩萨俱，来向佛
suǒ xī yǐ shén lì xīnɡzhǒnɡzhǒnɡ yún suǒ wèi tiānhuā yún tiānxiānɡ
所，悉以神力兴种种云，所谓：天华云、天香
yún tiān mò xiānɡ yún tiānmán yún tiānbǎo yún tiānzhuānɡyán jù yún
云、天末香云、天鬘云、天宝云、天庄严具云、
tiānbǎo ɡài yún tiān wēi miào yī yún tiānbǎochuánɡ fān yún tiān yī qiè
天宝盖云、天微妙衣云、天宝幢幡云、天一切
- 112 -
miàobǎo zhū zhuānɡyán yún chōnɡmǎn xū kōnɡ zhì fó suǒ yǐ dǐnɡ
妙宝诸庄严云，充满虚空。至佛所已，顶
lǐ fó zú jí yú dōnɡfānɡhuà zuò bǎozhuānɡyán lóu ɡé jí pǔ zhào shí
礼佛足，即于东方化作宝庄严楼阁及普照十
fānɡbǎo lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò rú yì bǎowǎnɡ luó fù qí shēn yǔ
方宝莲华藏师子之座，如意宝网罗覆其身，与
qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
其眷属结跏趺坐。
nánfānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu shì
南方过不可说佛刹微尘数世界海外有世
jiè mínɡ jīn ɡānɡzànɡ fó hào pǔ ɡuānɡmínɡ wú shènɡzànɡwánɡ
界，名：金刚藏，佛号：普光明无胜藏王。
bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ bù kě huài jīnɡ jìn wánɡ yǔ bù
彼佛众中有菩萨，名：不可坏精进王，与不
kě shuō fó chà wēi chén shù pú sà jù lái xiànɡ fó suǒ chí yī qiè bǎo
可说佛刹微尘数菩萨俱，来向佛所，持一切宝
xiānɡwǎnɡ chí yī qiè bǎoyīnɡ luò chí yī qiè bǎohuā dài chí yī qiè
香网，持一切宝璎珞，持一切宝华带，持一切
bǎomán dài chí yī qiè jīn ɡānɡyīnɡ luò chí yī qiè mó ní bǎowǎnɡ
宝鬘带，持一切金刚璎珞，持一切摩尼宝网，
chí yī qiè bǎo yī dài chí yī qiè bǎoyīnɡ luò dài chí yī qiè zuì shènɡ
持一切宝衣带，持一切宝璎珞带，持一切最胜
ɡuānɡmínɡ mó ní dài chí yī qiè shī zǐ mó ní bǎoyīnɡ luò xī yǐ shén
光明摩尼带，持一切师子摩尼宝璎珞，悉以神
lì chōnɡbiàn yī qiè zhū shì jiè hǎi dào fó suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó zú
力充遍一切诸世界海。到佛所已，顶礼佛足，
jí yú nánfānɡhuà zuò biànzhào shì jiān mó ní bǎozhuānɡyán lóu ɡé jí
即于南方化作遍照世间摩尼宝庄严楼阁及
pǔ zhào shí fānɡbǎo lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò yǐ yī qiè bǎohuāwǎnɡ
普照十方宝莲华藏师子之座，以一切宝华网
luó fù qí shēn yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
罗覆其身，与其眷属结跏趺坐。
xī fānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu shì
西方过不可说佛刹微尘数世界海外有世
jiè mínɡ mó ní bǎodēnɡ xū mí shānchuánɡ fó hào fǎ jiè zhì
界，名：摩尼宝灯须弥山幢，佛号：法界智
dēnɡ bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ pǔ shènɡ wú shànɡ wēi dé
灯。彼佛众中有菩萨，名：普胜无上威德
- 113 -
wánɡ yǔ shì jiè hǎi wēi chén shù pú sà jù lái xiànɡ fó suǒ xī yǐ
王，与世界海微尘数菩萨俱，来向佛所，悉以
shén lì xīnɡ bù kě shuō fó chà wēi chén shù zhǒnɡzhǒnɡ tú xiānɡshāoxiānɡ
神力兴不可说佛刹微尘数种种涂香烧香
xū mí shān yún bù kě shuō fó chà wēi chén shù zhǒnɡzhǒnɡ sè xiānɡshuǐ
须弥山云、不可说佛刹微尘数种种色香水
xū mí shān yún bù kě shuì fó chà wēi chén shù yī qiè dà dì wēi chén
须弥山云、不可说佛刹微尘数一切大地微尘
děnɡɡuānɡmínɡ mó ní bǎowánɡ xū mí shān yún bù kě shuō fó chà wēi
等光明摩尼宝王须弥山云、不可说佛刹微
chén shù zhǒnɡzhǒnɡɡuānɡyàn lún zhuānɡyánchuánɡ xū mí shān yún bù
尘数种种光焰轮庄严幢须弥山云、不
kě shuō fó chà wēi chén shù zhǒnɡzhǒnɡ sè jīn ɡānɡzànɡ mó ní wánɡ
可说佛刹微尘数种种色金刚藏摩尼王
zhuānɡyán xū mí shān yún bù kě shuō fó chà wēi chén shù pǔ zhào yī qiè
庄严须弥山云、不可说佛刹微尘数普照一切
shì jiè yán fú tán mó ní bǎochuánɡ xū mí shān yún bù kě shuō fó chà
世界阎浮檀摩尼宝幢须弥山云、不可说佛刹
wēi chén shù xiàn yī qiè fǎ jiè mó ní bǎo xū mí shān yún bù kě shuō fó
微尘数现一切法界摩尼宝须弥山云、不可说佛
chà wēi chén shù xiàn yī qiè zhū fó xiànɡhǎo mó ní bǎowánɡ xū mí shān
刹微尘数现一切诸佛相好摩尼宝王须弥山
yún bù kě shuō fó chà wēi chén shù xiàn yī qiè rú lái běn shì yīn yuán
云、不可说佛刹微尘数现一切如来本事因缘
shuō zhū pú sà suǒ xínɡ zhī xínɡ mó ní bǎowánɡ xū mí shān yún bù kě
说诸菩萨所行之行摩尼宝王须弥山云、不可
shuō fó chà wēi chén shù xiàn yī qiè fó zuò pú tí chǎnɡ mó ní bǎowánɡ
说佛刹微尘数现一切佛坐菩提场摩尼宝王
xū mí shān yún chōnɡmǎn fǎ jiè zhì fó suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó zú
须弥山云，充满法界。至佛所已，顶礼佛足，
jí yú xī fānɡhuà zuò yī qiè xiānɡwánɡ lóu ɡé zhēn zhū bǎowǎnɡ mí fù
即于西方化作一切香王楼阁，真珠宝网弥覆
qí shànɡ jí huà zuò dì shì yǐnɡchuánɡbǎo lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò
其上，及化作帝释影幢宝莲华藏师子之座，
yǐ miào sè mó ní wǎnɡ luó fù qí shēn xīn wánɡbǎoɡuān yǐ yán qí
以妙色摩尼网罗覆其身，心王宝冠以严其
shǒu yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
首，与其眷属结跏趺坐。
- 114 -
běi fānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu shì
北方过不可说佛刹微尘数世界海外有世
jiè mínɡ bǎo yī ɡuānɡmínɡchuánɡ fó hào zhào xū kōnɡ fǎ jiè
界，名：宝衣光明幢，佛号：照虚空法界
dà ɡuānɡmínɡ bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ wú ài shènɡzànɡ
大光明。彼佛众中有菩萨，名：无碍胜藏
shén lì xīnɡ yī qiè bǎo yī yún suǒ wèi huánɡ sè bǎoɡuānɡmínɡ yī yún
神力兴一切宝衣云，所谓：黄色宝光明衣云、
zhǒnɡzhǒnɡxiānɡ suǒ xūn yī yún rì chuánɡ mó ní wánɡ yī yún jīn sè
种种香所熏衣云、日幢摩尼王衣云、金色
chì rán mó ní yī yún yī qiè bǎoɡuānɡyàn yī yún yī qiè xīnɡchénxiànɡ
炽然摩尼衣云、一切宝光焰衣云、一切星辰像
shànɡmiào mó ní yī yún bái yù ɡuānɡ mó ní yī yún ɡuānɡmínɡbiàn
上妙摩尼衣云、白玉光摩尼衣云、光明遍
zhào shū shènɡ hè yì mó ní yī yún ɡuānɡmínɡbiànzhào wēi shì chì shènɡ
照殊胜赫奕摩尼衣云、光明遍照威势炽盛
mó ní yī yún zhuānɡyán hǎi mó ní yī yún chōnɡbiàn xū kōnɡ zhì
摩尼衣云、庄严海摩尼衣云，充遍虚空。至
fó suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó zú jí yú běi fānɡhuà zuò mó ní bǎo hǎi zhuānɡ
佛所已，顶礼佛足，即于北方化作摩尼宝海庄
yán lóu ɡé jí pí liú lí bǎo lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò yǐ shī zǐ wēi
严楼阁及毗瑠璃宝莲华藏师子之座，以师子威
dé mó ní wánɡwǎnɡ luó fù qí shēn qīnɡ jìnɡ bǎowánɡ wéi jì mínɡ zhū
德摩尼王网罗覆其身，清净宝王为髻明珠，
yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
与其眷属结跏趺坐。
dōnɡ běi fānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu
东北方过不可说佛刹微尘数世界海外有
shì jiè mínɡ yī qiè huān xǐ qīnɡ jìnɡ ɡuānɡmínɡwǎnɡ fó hào wú
世界，名：一切欢喜清净光明网，佛号：无
ài yǎn bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ huàxiàn fǎ jiè yuànyuè
碍眼。彼佛众中有菩萨，名：化现法界愿月
shén lì xīnɡbǎo lóu ɡé yún xiānɡ lóu ɡé yún shāoxiānɡ lóu ɡé yún huā
神力兴宝楼阁云、香楼阁云、烧香楼阁云、华
- 115 -
lóu ɡé yún zhān tán lóu ɡé yún jīn ɡānɡ lóu ɡé yún mó ní lóu ɡé yún
楼阁云、栴檀楼阁云、金刚楼阁云、摩尼楼阁云、
jīn lóu ɡé yún yī lóu ɡé yún lián huā lóu ɡé yún mí fù shí fānɡ yī
金楼阁云、衣楼阁云、莲华楼阁云，弥覆十方一
qiè shì jiè zhì fó suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó zú jí yú dōnɡ běi fānɡhuà
切世界。至佛所已，顶礼佛足，即于东北方化
zuò yī qiè fǎ jiè mén dà mó ní lóu ɡé jí wú děnɡxiānɡwánɡ lián huā
作一切法界门大摩尼楼阁及无等香王莲华
zànɡ shī zǐ zhī zuò mó ní huāwǎnɡ luó fù qí shēn zhuómiàobǎozànɡ
藏师子之座，摩尼华网罗覆其身，著妙宝藏
mó ní wánɡɡuān yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
摩尼王冠，与其眷属结跏趺坐。
dōnɡnánfānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu
东南方过不可说佛刹微尘数世界海外有
shì jiè mínɡ xiānɡ yún zhuānɡyánchuánɡ fó hào lónɡ zì zài wánɡ
世界，名：香云庄严幢，佛号：龙自在王。
bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ fǎ huì ɡuānɡyànwánɡ yǔ shì jiè
彼佛众中有菩萨，名：法慧光焰王，与世界
hǎi wēi chén shù pú sà jù lái xiànɡ fó suǒ xī yǐ shén lì xīnɡ jīn sè
海微尘数菩萨俱，来向佛所，悉以神力兴金色
yuánmǎnɡuānɡmínɡ yún wú liànɡbǎo sè yuánmǎnɡuānɡmínɡ yún rú lái
圆满光明云、无量宝色圆满光明云、如来
háoxiànɡyuánmǎnɡuānɡmínɡ yún zhǒnɡzhǒnɡbǎo sè yuánmǎnɡuānɡmínɡ
毫相圆满光明云、种种宝色圆满光明
yún lián huāzànɡyuánmǎnɡuānɡmínɡ yún zhònɡbǎo shù zhī yuánmǎnɡuānɡ
云、莲华藏圆满光明云、众宝树枝圆满光
mínɡ yún rú lái dǐnɡ jì yuánmǎnɡuānɡmínɡ yún yán fú tán jīn sè yuán
明云、如来顶髻圆满光明云、阎浮檀金色圆
mǎnɡuānɡmínɡ yún rì sè yuánmǎnɡuānɡmínɡ yún xīnɡyuè sè yuánmǎn
满光明云、日色圆满光明云、星月色圆满
ɡuānɡmínɡ yún xī biàn xū kōnɡ dào fó suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó zú jí
光明云，悉遍虚空。到佛所已，顶礼佛足，即
yú dōnɡnánfānɡhuà zuò pí lú zhē nà zuì shànɡbǎoɡuānɡmínɡ lóu ɡé
于东南方化作毗卢遮那最上宝光明楼阁、
jīn ɡānɡ mó ní lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò zhònɡbǎoɡuānɡyàn mó ní
金刚摩尼莲华藏师子之座，众宝光焰摩尼
wánɡwǎnɡ luó fù qí shēn yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
王网罗覆其身，与其眷属结跏趺坐。
- 116 -
xī nánfānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu
西南方过不可说佛刹微尘数世界海外有
shì jiè mínɡ rì ɡuānɡ mó ní zànɡ fó hào pǔ zhào zhū fǎ zhì yuè
世界，名：日光摩尼藏，佛号：普照诸法智月
wánɡ bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ cuī pò yī qiè mó jūn zhì
王。彼佛众中有菩萨，名：摧破一切魔军智
chuánɡwánɡ yǔ shì jiè hǎi wēi chén shù pú sà jù lái xiànɡ fó suǒ
幢王，与世界海微尘数菩萨俱，来向佛所，
yú yī qiè máokǒnɡzhōnɡchūděnɡ xū kōnɡ jiè huāyàn yún xiānɡyàn yún
于一切毛孔中出等虚空界华焰云、香焰云、
bǎoyàn yún jīn ɡānɡyàn yún shāoxiānɡyàn yún diànɡuānɡyàn yún
宝焰云、金刚焰云、烧香焰云、电光焰云、
pí lú zhē nà mó ní bǎoyàn yún yī qiè jīn ɡuānɡyàn yún shènɡzànɡ mó
毗卢遮那摩尼宝焰云、一切金光焰云、胜藏摩
ní wánɡɡuānɡyàn yún děnɡ sān shì rú lái hǎi ɡuānɡyàn yún yī yī jiē
尼王光焰云、等三世如来海光焰云，一一皆
cónɡmáokǒnɡzhōnɡchū biàn xū kōnɡ jiè dào fó suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó
从毛孔中出，遍虚空界。到佛所已，顶礼佛
zú jí yú xī nánfānɡhuà zuò pǔ xiàn shí fānɡ fǎ jiè ɡuānɡmínɡwǎnɡ dà
足，即于西南方化作普现十方法界光明网大
mó ní bǎo lóu ɡé jí xiānɡdēnɡyànbǎo lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò yǐ
摩尼宝楼阁及香灯焰宝莲华藏师子之座，以
lí ɡòuzànɡ mó ní wǎnɡ luó fù qí shēn zhuóchū yī qiè zhònɡshēnɡ fā
离垢藏摩尼网罗覆其身，著出一切众生发
qù yīn mó ní wánɡyán shì ɡuān yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
趣音摩尼王严饰冠，与其眷属结跏趺坐。
xī běi fānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu
西北方过不可说佛刹微尘数世界海外，有
shì jiè mínɡ pí lú zhē nà yuàn mó ní wánɡzànɡ fó hào pǔ ɡuānɡ
世界，名：毗卢遮那愿摩尼王藏，佛号：普光
mínɡ zuì shènɡ xū mí wánɡ bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ yuàn
明最胜须弥王。彼佛众中有菩萨，名：愿
zhì ɡuānɡmínɡchuánɡ yǔ shì jiè hǎi wēi chén shù pú sà jù lái xiànɡ
智光明幢，与世界海微尘数菩萨俱，来向
fó suǒ yú niànniànzhōnɡ yī qiè xiànɡhǎo yī qiè máokǒnɡ yī
佛所，于念念中，一切相好、一切毛孔、一
qiè shēn fèn jiē chū sān shì yī qiè rú lái xínɡxiànɡ yún yī qiè pú sà
切身分，皆出三世一切如来形像云、一切菩萨
- 117 -
xínɡxiànɡ yún yī qiè rú lái zhònɡ huì xínɡxiànɡ yún yī qiè rú lái biànhuà
形像云、一切如来众会形像云、一切如来变化
shēnxínɡxiànɡ yún yī qiè rú lái běnshēnɡshēnxínɡxiànɡ yún yī qiè shēnɡ
身形像云、一切如来本生身形像云、一切声
wén pì zhī fó xínɡxiànɡ yún yī qiè rú lái pú tí chǎnɡxínɡxiànɡ yún yī
闻辟支佛形像云、一切如来菩提场形像云、一
qiè rú lái shénbiànxínɡxiànɡ yún yī qiè shì jiān zhǔ xínɡxiànɡ yún yī qiè
切如来神变形像云、一切世间主形像云、一切
qīnɡ jìnɡ ɡuó tǔ xínɡxiànɡ yún chōnɡmǎn xū kōnɡ zhì fó suǒ yǐ dǐnɡ
清净国土形像云，充满虚空。至佛所已，顶
lǐ fó zú jí yú xī běi fānɡhuà zuò pǔ zhào shí fānɡ mó ní bǎozhuānɡ
礼佛足，即于西北方化作普照十方摩尼宝庄
yán lóu ɡé jí pǔ zhào shì jiān bǎo lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò yǐ wú nénɡ
严楼阁及普照世间宝莲华藏师子之座，以无能
shènɡɡuānɡmínɡzhēn zhū wǎnɡ luó fù qí shēn zhuó pǔ ɡuānɡmínɡ mó ní
胜光明真珠网罗覆其身，著普光明摩尼
bǎoɡuān yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū zuò
宝冠，与其眷属结跏趺坐。
xià fānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu shì
下方过不可说佛刹微尘数世界海外有世
jiè mínɡ yī qiè rú lái yuánmǎnɡuānɡ pǔ zhào fó hào xū kōnɡ
界，名：一切如来圆满光普照，佛号：虚空
wú ài xiànɡ zhì chuánɡwánɡ bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ pò
无碍相智幢王。彼佛众中有菩萨，名：破
yī qiè zhànɡyǒnɡměnɡ zhì wánɡ yǔ shì jiè hǎi wēi chén shù pú sà jù
一切障勇猛智王，与世界海微尘数菩萨俱，
lái xiànɡ fó suǒ yú yī qiè máokǒnɡzhōnɡ chūshuō yī qiè zhònɡshēnɡ
来向佛所，于一切毛孔中，出说一切众生
yǔ yán hǎi yīn shēnɡ yún chūshuō yī qiè sān shì pú sà xiū xínɡfānɡbiàn
语言海音声云，出说一切三世菩萨修行方便
hǎi yīn shēnɡ yún chūshuō yī qiè pú sà suǒ qǐ yuànfānɡbiàn hǎi yīn shēnɡ
海音声云，出说一切菩萨所起愿方便海音声
yún chūshuō yī qiè pú sà chénɡmǎnqīnɡ jìnɡ bō luó mì fānɡbiàn hǎi yīn
云，出说一切菩萨成满清净波罗蜜方便海音
shēnɡ yún chūshuō yī qiè pú sà yuánmǎnxínɡbiàn yī qiè chà yīn shēnɡ yún
声云，出说一切菩萨圆满行遍一切刹音声云，
chūshuō yī qiè pú sà chénɡ jiù zì zài yònɡ yīn shēnɡ yún chūshuō yī qiè
出说一切菩萨成就自在用音声云，出说一切
- 118 -
rú lái wǎnɡ yì dàochǎnɡ pò mó jūn zhònɡchénɡděnɡzhènɡ jué zì zài
如来往诣道场破魔军众成等正觉自在
yònɡ yīn shēnɡ yún chūshuō yī qiè rú lái zhuàn fǎ lún qì jīnɡ ménmínɡ
用音声云，出说一切如来转法轮契经门名
hào hǎi yīn shēnɡ yún chūshuō yī qiè suí yìnɡ jiào huàtiáo fú zhònɡshēnɡ fǎ
号海音声云，出说一切随应教化调伏众生法
fānɡbiàn hǎi yīn shēnɡ yún chūshuō yī qiè suí shí suí shànɡēn suí yuàn
方便海音声云，出说一切随时、随善根、随愿
lì pǔ lìnɡ zhònɡshēnɡzhènɡ dé zhì huì fānɡbiàn hǎi yīn shēnɡ yún dào fó
力普令众生证得智慧方便海音声云。到佛
suǒ yǐ dǐnɡ lǐ fó zú jí yú xià fānɡhuà zuò xiàn yī qiè rú lái ɡōnɡ
所已，顶礼佛足，即于下方化作现一切如来宫
diànxínɡxiànɡzhònɡbǎozhuānɡyán lóu ɡé jí yī qiè bǎo lián huāzànɡ shī zǐ
殿形像众宝庄严楼阁及一切宝莲华藏师子
zhī zuò zhuó pǔ xiàndàochǎnɡyǐnɡ mó ní bǎoɡuān yǔ qí juàn shǔ jié
之座，著普现道场影摩尼宝冠，与其眷属结
jiā fū zuò
跏趺坐。
shànɡfānɡɡuò bù kě shuō fó chà wēi chén shù shì jiè hǎi wài yǒu shì
上方过不可说佛刹微尘数世界海外有世
jiè mínɡ shuō fó zhǒnɡxìnɡ wú yǒu jìn fó hào pǔ zhì lún ɡuānɡ
界，名：说佛种性无有尽，佛号：普智轮光
mínɡ yīn bǐ fó zhònɡzhōnɡyǒu pú sà mínɡ fǎ jiè chā bié yuàn
明音。彼佛众中有菩萨，名：法界差别愿，
yǔ shì jiè hǎi wēi chén shù pú sà jù fā bǐ dàochǎnɡ lái xiànɡ cǐ suō
与世界海微尘数菩萨俱，发彼道场来向此娑
pó shì jiè shì jiā móu ní fó suǒ yú yī qiè xiànɡhǎo yī qiè máokǒnɡ
婆世界释迦牟尼佛所，于一切相好、一切毛孔、
yī qiè shēn fèn yī qiè zhī jiē yī qiè zhuānɡyán jù yī qiè yī
23
一切身分、一切支节、一切庄严具、一切衣
fú zhōnɡ xiàn pí lú zhē nà děnɡɡuò qù yī qiè zhū fó wèi lái yī qiè
服中，现毗卢遮那等过去一切诸佛、未来一切
zhū fó yǐ dé shòu jì wèi shòu jì zhě xiàn zài shí fānɡ yī qiè ɡuó
诸佛、已得授记、未授记者，现在十方一切国
tǔ yī qiè zhū fó bìnɡ qí zhònɡ huì yì xiànɡuò qù xínɡ tán nà bō luó
土、一切诸佛并其众会，亦现过去行檀那波罗
23
大正藏：肢（後同）
- 119 -
mì jí qí yī qiè shòu bù shī zhě zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù xínɡ shī
蜜及其一切受布施者诸本事海，亦现过去行尸
luó bō luó mì zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù xínɡchàn tí bō luó mì ɡē
罗波罗蜜诸本事海，亦现过去行羼提波罗蜜割
jié zhī tǐ xīn wú dònɡluàn zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù xínɡ jīnɡ jìn bō
截支体心无动乱诸本事海，亦现过去行精进波
luó mì yǒnɡměnɡ bú tuì zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù qiú yī qiè rú lái
罗蜜勇猛不退诸本事海，亦现过去求一切如来
chán bō luó mì hǎi ér dé chénɡ jiù zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù qiú
禅波罗蜜海而得成就诸本事海，亦现过去求
yī qiè fó suǒ zhuàn fǎ lún suǒ chénɡ jiù fǎ fā yǒnɡměnɡ xīn yī qiè jiē
一切佛所转法轮所成就法发勇猛心一切皆
shě zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù yào jiàn yī qiè fó yàoxínɡ yī qiè pú
舍诸本事海，亦现过去乐见一切佛、乐行一切菩
sà dào yàohuà yī qiè zhònɡshēnɡ jiè zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò qù suǒ
萨道、乐化一切众生界诸本事海，亦现过去所
fā yī qiè pú sà dà yuànqīnɡ jìnɡ zhuānɡyán zhū běn shì hǎi yì xiànɡuò
发一切菩萨大愿清净庄严诸本事海，亦现过
qù pú sà suǒ chénɡ lì bō luó mì yǒnɡměnɡqīnɡ jìnɡ zhū běn shì hǎi yì
去菩萨所成力波罗蜜勇猛清净诸本事海，亦
xiànɡuò qù yī qiè pú sà suǒ xiū yuánmǎn zhì bō luó mì zhū běn shì hǎi
现过去一切菩萨所修圆满智波罗蜜诸本事海；
rú shì yī qiè běn shì hǎi xī jiē biànmǎnɡuǎnɡ dà fǎ jiè zhì fó suǒ
如是一切本事海，悉皆遍满广大法界。至佛所
yǐ dǐnɡ lǐ fó zú jí yú shànɡfānɡhuà zuò yī qiè jīn ɡānɡzànɡzhuānɡ
已，顶礼佛足，即于上方化作一切金刚藏庄
yán lóu ɡé jí dì qīnɡ jīn ɡānɡwánɡ lián huāzànɡ shī zǐ zhī zuò yǐ yī
严楼阁及帝青金刚王莲华藏师子之座，以一
qiè bǎoɡuānɡmínɡ mó ní wánɡwǎnɡ luó fù qí shēn yǐ yǎnshuō sān shì
切宝光明摩尼王网罗覆其身，以演说三世
rú lái mínɡ mó ní bǎowánɡ wéi jì mínɡ zhū yǔ qí juàn shǔ jié jiā fū
如来名摩尼宝王为髻明珠，与其眷属结跏趺
zuò
坐。
rú shì shí fānɡ yī qiè pú sà bìnɡ qí juàn shǔ jiē cónɡ pǔ xián pú
如是十方一切菩萨并其眷属，皆从普贤菩
sà xínɡyuànzhōnɡshēnɡ yǐ jìnɡ zhì yǎn jiàn sān shì fó pǔ wén yī qiè zhū
萨行愿中生，以净智眼见三世佛，普闻一切诸
- 120 -
fó rú lái suǒ zhuàn fǎ lún xiū duō luó hǎi yǐ dé zhì yú yī qiè pú
佛如来所转法轮、修多罗海，已得至于一切菩
sà zì zài bǐ àn yú niànniànzhōnɡxiàn dà shénbiàn qīn jìn yī qiè zhū
萨自在彼岸；于念念中现大神变，亲近一切诸
fó rú lái yī shēnchōnɡmǎn yī qiè shì jiè yī qiè rú lái zhònɡ huì dào
佛如来，一身充满一切世界一切如来众会道
chǎnɡ yú yī chénzhōnɡ pǔ xiàn yī qiè shì jiān jìnɡ jiè jiào huàchénɡ jiù
场，于一尘中普现一切世间境界，教化成就
yī qiè zhònɡshēnɡ wèi céng shī shí yī máokǒnɡzhōnɡchū yī qiè rú
24
一切众生未曾失时，一毛孔中出一切如
lái shuō fǎ yīn shēnɡ zhī yī qiè zhònɡshēnɡ xī jiē rú huàn zhī yī qiè
来说法音声；知一切众生悉皆如幻，知一切
fó xī jiē rú yǐnɡ zhī yī qiè zhū qù shòushēnɡ xī jiē rú mènɡ zhī yī
佛悉皆如影，知一切诸趣受生悉皆如梦，知一
qiè yè bào rú jìnɡ zhōnɡxiànɡ zhī yī qiè zhū yǒushēnɡ qǐ rú rè shí yàn
切业报如镜中像，知一切诸有生起如热时焰，
zhī yī qiè shì jiè jiē rú biànhuà chénɡ jiù rú lái shí lì wú wèi
知一切世界皆如变化；成就如来十力、无畏，
yǒnɡměnɡ zì zài nénɡ shī zǐ hǒu shēn rù wú jìn biàn cái dà hǎi dé
勇猛自在，能师子吼，深入无尽辩才大海，得
yī qiè zhònɡshēnɡyán cí hǎi zhū fǎ zhì yú xū kōnɡ fǎ jiè suǒ xínɡ wú
一切众生言辞海诸法智；于虚空法界所行无
ài zhī yī qiè fǎ wú yǒuzhànɡ ài yī qiè pú sà shéntōnɡ jìnɡ jiè xī
碍，知一切法无有障碍；一切菩萨神通境界悉
yǐ qīnɡ jìnɡ yǒnɡměnɡ jīnɡ jìn cuī fú mó jūn hénɡ yǐ zhì huì liǎo dá
已清净，勇猛精进，摧伏魔军；恒以智慧了达
sān shì zhī yī qiè fǎ yóu rú xū kōnɡ wú yǒu wéi zhēnɡ yì wú qǔ
三世，知一切法犹如虚空，无有违诤，亦无取
zhuó suī qín jīnɡ jìn ér zhī yī qiè zhì zhōnɡ wú suǒ lái suī ɡuān jìnɡ jiè
著；虽勤精进而知一切智终无所来，虽观境界
ér zhī yī qiè yǒu xī bù kě dé yǐ fānɡbiàn zhì rù yī qiè fǎ jiè yǐ
而知一切有悉不可得；以方便智入一切法界，以
pínɡděnɡ zhì rù yī qiè ɡuó tǔ yǐ zì zài lì lìnɡ yī qiè shì jiè zhǎn
平等智入一切国土，以自在力令一切世界展
zhuǎnxiānɡ rù yú yī qiè shì jiè chùchùshòushēnɡ jiàn yī qiè shì jiè
转相入于一切世界；处处受生，见一切世界
24
大正藏：熟
- 121 -
zhǒnɡzhǒnɡxínɡxiànɡ yú wēi xì jìnɡ xiànɡuǎnɡ dà chà yú ɡuǎnɡ dà jìnɡ
种种形相；于微细境现广大刹，于广大境
xiàn wēi xì chà yú yī fó suǒ yī niàn zhī qǐnɡ dé yī qiè fó wēi shén
现微细刹；于一佛所一念之顷，得一切佛威神
suǒ jiā pǔ jiàn shí fānɡ wú suǒ mí huò yú chà nà qǐnɡ xī nénɡwǎnɡ yì
所加，普见十方无所迷惑，于刹那顷悉能往诣。
rú shì děnɡ yī qiè pú sà mǎn shì duō lín jiē shì rú lái wēi shén zhī
如是等一切菩萨满逝多林，皆是如来威神之
lì
力。
yú shí shànɡshǒu zhū dà shēnɡwén shè lì fú dà mù
于时，上首诸大声闻 ——舍利弗、大目
qián lián mó hē jiā shè lí pó duō xū pú tí ā nóu lóu tuó
揵连、摩诃迦叶、离婆多、须菩提、阿㝹楼驮、
nán tuó jié bīn nà jiā zhānyán fù lóu nà děnɡ zhū dà shēnɡwén
难陀、劫宾那、迦旃延、富楼那等诸大声闻，
zài shì duō lín jiē xī bú jiàn rú lái shén lì rú lái yánhǎo rú lái jìnɡ
在逝多林皆悉不见如来神力、如来严好、如来境
jiè rú lái yóu xì rú lái shénbiàn rú lái zūn shènɡ rú lái miào
界、如来游戏、如来神变、如来尊胜、如来妙
xínɡ rú lái wēi dé rú lái zhù chí rú lái jìnɡ chà yì fù bú jiàn
行、如来威德、如来住持、如来净刹，亦复不见
bù kě sī yì pú sà jìnɡ jiè pú sà dà huì pú sà pǔ rù pú sà
不可思议菩萨境界、菩萨大会、菩萨普入、菩萨
pǔ zhì pú sà pǔ yì pú sà shénbiàn pú sà yóu xì pú sà juàn
普至、菩萨普诣、菩萨神变、菩萨游戏、菩萨眷
shǔ pú sà fānɡ suǒ pú sà zhuānɡyán shī zǐ zuò pú sà ɡōnɡdiàn
属、菩萨方所、菩萨庄严师子座、菩萨宫殿、
pú sà zhù chù pú sà suǒ rù sān mèi zì zài pú sà ɡuānchá pú sà
菩萨住处、菩萨所入三昧自在、菩萨观察、菩萨
pín shēn pú sà yǒnɡměnɡ pú sà ɡònɡyǎnɡ pú sà shòu jì pú
25
嚬申、菩萨勇猛、菩萨供养、菩萨受记、菩
sà chénɡ shú pú sà yǒnɡ jiàn pú sà fǎ shēnqīnɡ jìnɡ pú sà zhì shēn
萨成熟、菩萨勇健、菩萨法身清净、菩萨智身
yuánmǎn pú sà yuànshēn shì xiàn pú sà sè shēnchénɡ jiù pú sà
圆满、菩萨愿身示现、菩萨色身成就、菩萨
25
大正藏：頻
- 122 -
zhū xiànɡ jù zú qīnɡ jìnɡ pú sà chánɡɡuānɡzhònɡ sè zhuānɡyán pú sà
诸相具足清净、菩萨常光众色庄严、菩萨
fànɡ dà ɡuānɡwǎnɡ pú sà qǐ biànhuà yún pú sà shēnbiàn shí fānɡ
放大光网、菩萨起变化云、菩萨身遍十方、
pú sà zhū xínɡyuánmǎn rú shì děnɡ shì yī qiè shēnɡwén zhū dà dì zǐ
菩萨诸行圆满。如是等事，一切声闻诸大弟子
jiē xī bú jiàn hé yǐ ɡù yǐ shànɡēn bù tónɡ ɡù běn bù xiū xí jiàn
皆悉不见。何以故？以善根不同故，本不修习见
fó zì zài shànɡēn ɡù běn bú zàn shuō shí fānɡ shì jiè yī qiè fó chàqīnɡ
佛自在善根故，本不赞说十方世界一切佛刹清
jìnɡ ɡōnɡ dé ɡù běn bù chēnɡ tàn zhū fó shì zūn zhǒnɡzhǒnɡshénbiàn ɡù
净功德故，本不称叹诸佛世尊种种神变故，
běn bù yú shēnɡ sǐ liú zhuǎn zhī zhōnɡ fā ā nòuduō luó sān miǎo sān pú
本不于生死流转之中发阿耨多罗三藐三菩
tí xīn ɡù běn bú lìnɡ tā zhù pú tí xīn ɡù běn bù nénɡ lìnɡ rú lái
提心故，本不令他住菩提心故，本不能令如来
zhǒnɡxìnɡ bú duàn jué ɡù běn bú shè shòu zhū zhònɡshēnɡ ɡù běn bú
种性不断绝故，本不摄受诸众生故，本不
quàn tā xiū xí pú sà bō luó mì ɡù běn zài shēnɡ sǐ liú zhuǎn zhī shí
劝他修习菩萨波罗蜜故，本在生死流转之时
bú quànzhònɡshēnɡ qiú yú zuì shènɡ dà zhì yǎn ɡù běn bù xiū xí shēnɡ
不劝众生求于最胜大智眼故，本不修习生
yī qiè zhì zhū shànɡēn ɡù běn bù chénɡ jiù rú lái chū shì zhū shànɡēn
一切智诸善根故，本不成就如来出世诸善根
ɡù běn bù dé yán jìnɡ fó chàshéntōnɡ zhì ɡù běn bù dé zhū pú sà yǎn
故，本不得严净佛刹神通智故，本不得诸菩萨眼
suǒ zhī jìnɡ ɡù běn bù qiú chāochū shì jiān bú ɡònɡ pú tí zhū shànɡēn ɡù
所知境故，本不求超出世间不共菩提诸善根故，
běn bù fā yī qiè pú sà zhū dà yuàn ɡù běn bù cónɡ rú lái jiā bèi zhī
本不发一切菩萨诸大愿故，本不从如来加被之
suǒ shēnɡ ɡù běn bù zhī zhū fǎ rú huàn pú sà rú mènɡ ɡù běn bù
所生故，本不知诸法如幻、菩萨如梦故，本不
dé zhū dà pú sà ɡuǎnɡ dà huān xǐ ɡù rú shì jiē shì pǔ xián pú sà zhì
得诸大菩萨广大欢喜故。如是皆是普贤菩萨智
yǎn jìnɡ jiè bù yǔ yī qiè èr shènɡ suǒ ɡònɡ yǐ shì yīn yuán zhū dà
眼境界，不与一切二乘所共。以是因缘，诸大
shēnɡwén bù nénɡ jiàn bù nénɡ zhī bù nénɡwén bù nénɡ rù bù
声闻不能见、不能知、不能闻、不能入、不
- 123 -
nénɡ dé bù nénɡniàn bù nénɡɡuānchá bù nénɡchóuliánɡ bù nénɡ
能得、不能念、不能观察、不能筹量、不能
sī wéi bù nénɡ fēn bié shì ɡù suī zài shì duō lín zhōnɡ bú jiàn
思惟、不能分别；是故，虽在逝多林中，不见
rú lái zhū dà shénbiàn
如来诸大神变。
fù cì zhū dà shēnɡwén wú rú shì shànɡēn ɡù wú rú shì zhì
复次，诸大声闻无如是善根故，无如是智
yǎn ɡù wú rú shì sān mèi ɡù wú rú shì jiě tuō ɡù wú rú shì shén
眼故，无如是三昧故，无如是解脱故，无如是神
tōnɡ ɡù wú rú shì wēi dé ɡù wú rú shì shì lì ɡù wú rú shì zì
通故，无如是威德故，无如是势力故，无如是自
zài ɡù wú rú shì zhù chù ɡù wú rú shì jìnɡ jiè ɡù shì ɡù yú cǐ
在故，无如是住处故，无如是境界故，是故于此
bù nénɡ zhī bù nénɡ jiàn bù nénɡ rù bù nénɡzhènɡ bù nénɡ zhù
不能知、不能见、不能入、不能证、不能住、
bù nénɡ jiě bù nénɡɡuānchá bù nénɡ rěn shòu bù nénɡ qù xiànɡ
不能解、不能观察、不能忍受、不能趣向、
bù nénɡyóu lǚ yòu yì bù nénɡɡuǎnɡ wèi tā rén kāi chǎn jiě shuō
不能游履；又亦不能广为他人，开阐解说，
chēnɡyánɡ shì xiàn yǐn dǎoquàn jìn lìnɡ qí qù xiànɡ lìnɡ qí xiū xí
称扬示现，引导劝进，令其趣向，令其修习，
lìnɡ qí ān zhù lìnɡ qí zhènɡ rù hé yǐ ɡù zhū dà dì zǐ yī shēnɡ
令其安住，令其证入。何以故？诸大弟子依声
wénshènɡ ér chū lí ɡù chénɡ jiù shēnɡwéndào mǎn zú shēnɡwénxínɡ
闻乘而出离故，成就声闻道，满足声闻行，
ān zhù shēnɡwénɡuǒ yú wú yǒu dì dé jué dìnɡ zhì chánɡ zhù shí jì jiū
安住声闻果，于无有谛得决定智，常住实际究
jìnɡ jì jìnɡ yuǎn lí dà bēi shě yú zhònɡshēnɡ zhù yú zì shì yú
竟寂静，远离大悲，舍于众生，住于自事；于
bǐ zhì huì bù nénɡ jī jí bù nénɡ xiū xínɡ bù nénɡ ān zhù bù
彼智慧，不能积集，不能修行，不能安住，不
nénɡyuàn qiú bù nénɡchénɡ jiù bù nénɡqīnɡ jìnɡ bù nénɡ qù rù
能愿求，不能成就，不能清净，不能趣入，
bù nénɡtōnɡ dá bù nénɡ zhī jiàn bù nénɡzhènɡ dé shì ɡù suī
不能通达，不能知见，不能证得。是故，虽
zài shì duō lín zhōnɡ duì yú rú lái bú jiàn rú shì ɡuǎnɡ dà shénbiàn
在逝多林中对于如来，不见如是广大神变。
- 124 -
fó zǐ rú hénɡ hé àn yǒu bǎi qiān yì wú liànɡ è ɡuǐ luǒ xínɡ
佛子！如恒河岸有百千亿无量饿鬼，裸形
jī kě jǔ tǐ jiāo rán wū jiù cháilánɡ jìnɡ lái bó cuō wéi kě suǒ bī
饥渴，举体焦然，乌鹫犲狼竞来搏撮，为渴所逼，
yù qiú shuǐ yǐn suī zhù hé biān ér bú jiàn hé shè yǒu jiàn zhě jiàn qí
欲求水饮，虽住河边而不见河；设有见者，见其
kū jié hé yǐ ɡù shēnhòu yè zhànɡ zhī suǒ fù ɡù bǐ dà shēnɡwén
枯竭。何以故？深厚业障之所覆故。彼大声闻
yì fù rú shì suī fù zhù zài shì duō lín zhōnɡ bú jiàn rú lái ɡuǎnɡ dà
亦复如是，虽复住在逝多林中，不见如来广大
shén lì shě yī qiè zhì wú mínɡ yì mò fù qí yǎn ɡù bù céngzhònɡ
神力，舍一切智，无明瞖瞙覆其眼故，不曾种
zhí sà pó rě dì zhū shànɡēn ɡù pì rú yǒu rén yú dà huì zhōnɡhūn
植萨婆若地诸善根故。譬如有人，于大会中昏
shuì ān qǐn hū rán mènɡ jiàn xū mí shāndǐnɡ dì shì suǒ zhù shàn jiàn dà
睡安寝，忽然梦见须弥山顶帝释所住善见大
chénɡ ɡōnɡdiàn yuán lín zhǒnɡzhǒnɡyánhǎo tiān zǐ tiān nǚ bǎi
城，宫殿、园林种种严好，天子、天女百
qiānwàn yì pǔ sàn tiānhuābiànmǎn qí dì zhǒnɡzhǒnɡ yī shù chūmiào
千万亿，普散天华遍满其地，种种衣树出妙
yī fú zhǒnɡzhǒnɡhuā shù kāi fū miàohuā zhū yīn yuè shù zòu tiān yīn yuè
衣服，种种华树开敷妙华，诸音乐树奏天音乐，
tiān zhū cǎi nǚ ɡē yǒnɡměi yīn wú liànɡ zhū tiān yú zhōnɡ xì lè qí rén
天诸婇女歌咏美音，无量诸天于中戏乐；其人
zì jiàn zhuótiān yī fú pǔ yú qí chù zhù zhǐ zhōuxuán qí dà huì zhōnɡ
自见著天衣服，普于其处住止周旋。其大会中
yī qiè zhū rén suī tónɡ yī chù bù zhī bú jiàn hé yǐ ɡù mènɡzhōnɡ
一切诸人虽同一处，不知不见。何以故？梦中
suǒ jiàn fēi bǐ dà zhònɡ suǒ nénɡ jiàn ɡù yī qiè pú sà shì jiān zhū
所见，非彼大众所能见故。一切菩萨、世间诸
wánɡ yì fù rú shì yǐ jiǔ jī jí shànɡēn lì ɡù fā yī qiè zhì ɡuǎnɡ
王亦复如是，以久积集善根力故，发一切智广
dà yuàn ɡù xué xí yī qiè fó ɡōnɡ dé ɡù xiū xínɡ pú sà zhuānɡyán
大愿故，学习一切佛功德故，修行菩萨庄严
dào ɡù yuánmǎn yī qiè zhì zhì fǎ ɡù mǎn zú pǔ xián zhū xínɡyuàn ɡù
道故，圆满一切智智法故，满足普贤诸行愿故，
qù rù yī qiè pú sà zhì dì ɡù yóu xì yī qiè pú sà suǒ zhù zhū sān mèi
趣入一切菩萨智地故，游戏一切菩萨所住诸三昧
- 125 -
ɡù yǐ nénɡɡuānchá yī qiè pú sà zhì huì jìnɡ jiè wú zhànɡ ài ɡù shì
故，已能观察一切菩萨智慧境界无障碍故，是
ɡù xī jiàn rú lái shì zūn bù kě sī yì zì zài shénbiàn yī qiè shēnɡwén
故悉见如来世尊不可思议自在神变。一切声闻
zhū dà dì zǐ jiē bù nénɡ jiàn jiē bù nénɡ zhī yǐ wú pú sà qīnɡ
诸大弟子，皆不能见，皆不能知，以无菩萨清
jìnɡ yǎn ɡù pì rú xuě shān jù zhònɡyàocǎo liánɡ yī yì bǐ xī nénɡ fēn
净眼故。譬如雪山具众药草，良医诣彼悉能分
bié qí zhū bǔ liè fànɡ mù zhī rén hénɡ zhù bǐ shān bú jiàn qí yào
别；其诸捕猎、放牧之人恒住彼山，不见其药。
cǐ yì rú shì yǐ zhū pú sà rù zhì jìnɡ jiè jù zì zài lì nénɡ jiàn
此亦如是，以诸菩萨入智境界，具自在力，能见
rú lái ɡuǎnɡ dà shénbiàn zhū dà dì zǐ wéi qiú zì lì bú yù lì tā
如来广大神变；诸大弟子唯求自利，不欲利他，
wéi qiú zì ān bú yù ān tā suī zài lín zhōnɡ bù zhī bú jiàn pì
唯求自安，不欲安他，虽在林中，不知不见。譬
rú dì zhōnɡyǒu zhū bǎozànɡ zhǒnɡzhǒnɡzhēn yì xī jiē chōnɡmǎn yǒu
如地中有诸宝藏，种种珍异悉皆充满，有
yī zhànɡ fū cōnɡ huì mínɡ dá shànnénɡ fēn bié yī qiè fú zànɡ qí rén
一丈夫聪慧明达，善能分别一切伏藏，其人
fù yǒu dà fú dé lì nénɡ suí suǒ yù zì zài ér qǔ fènɡyǎnɡ fù mǔ
复有大福德力，能随所欲自在而取，奉养父母，
zhèn xù qīn shǔ lǎo bìnɡ qiónɡ fá mǐ bù jūn shàn qí wú zhì huì
赈恤亲属，老、病、穷乏靡不均赡；其无智慧、
wú fú dé rén suī yì zhì yú bǎozànɡ zhī chù bù zhī bú jiàn bù dé
无福德人，虽亦至于宝藏之处，不知不见，不得
qí yì cǐ yì rú shì zhū dà pú sà yǒu jìnɡ zhì yǎn nénɡ rù rú lái
其益。此亦如是，诸大菩萨有净智眼，能入如来
bù kě sī yì shènshēn jìnɡ jiè nénɡ jiàn fó shén lì nénɡ rù zhū fǎ mén
不可思议甚深境界，能见佛神力，能入诸法门，
nénɡyóu sān mèi hǎi nénɡɡònɡyǎnɡ zhū fó nénɡ yǐ zhènɡ fǎ kāi wù
能游三昧海，能供养诸佛，能以正法开悟
zhònɡshēnɡ nénɡ yǐ sì shè shè shòuzhònɡshēnɡ zhū dà shēnɡwén bù
众生，能以四摄摄受众生；诸大声闻不
nénɡ dé jiàn rú lái shén lì yì bù nénɡ jiàn zhū pú sà zhònɡ pì rú
能得见如来神力，亦不能见诸菩萨众。譬如
mánɡ rén zhì dà bǎozhōu ruò xínɡ ruò zhù ruò zuò ruò wò bù
盲人至大宝洲，若行、若住、若坐、若卧，不
- 126 -
nénɡ dé jiàn yī qiè zhònɡbǎo yǐ bú jiàn ɡù bù nénɡ cǎi qǔ bù dé
能得见一切众宝；以不见故，不能采取，不得
shòuyònɡ cǐ yì rú shì zhū dà dì zǐ suī zài lín zhōnɡ qīn jìn shì zūn
受用。此亦如是，诸大弟子虽在林中亲近世尊，
bú jiàn rú lái zì zài shén lì yì bù dé jiàn pú sà dà huì hé yǐ ɡù
不见如来自在神力，亦不得见菩萨大会。何以故？
wú yǒu pú sà wú ài jìnɡ yǎn bù nénɡ cì dì wù rù fǎ jiè jiàn yú rú
无有菩萨无碍净眼，不能次第悟入法界见于如
lái zì zài lì ɡù pì rú yǒu rén dé qīnɡ jìnɡ yǎn mínɡ lí ɡòuɡuānɡ
来自在力故。譬如有人得清净眼，名：离垢光
mínɡ yī qiè àn sè bù nénɡ wéi zhànɡ ěr shí bǐ rén yú yè àn zhōnɡ
明，一切暗色不能为障。尔时，彼人于夜暗中，
chǔ zài wú liànɡ bǎi qiānwàn yì rén zhònɡ zhī nèi huòxínɡ huò zhù huò
处在无量百千万亿人众之内，或行、或住、或
zuò huò wò bǐ zhū rén zhònɡxínɡxiànɡ wēi yí cǐ mínɡyǎn rén mò bú
坐、或卧，彼诸人众形相威仪，此明眼人莫不
jù jiàn qí mínɡyǎn zhě wēi yí jìn tuì bǐ zhū rén zhònɡ xī bù nénɡ dǔ
具见；其明眼者威仪进退，彼诸人众悉不能睹。
fó yì rú shì chénɡ jiù zhì yǎn qīnɡ jìnɡ wú ài xī nénɡmínɡ jiàn yī
佛亦如是，成就智眼，清净无碍，悉能明见一
qiè shì jiān qí suǒ shì xiànshéntōnɡbiànhuà dà pú sà zhònɡ suǒ ɡònɡ wéi
切世间；其所示现神通变化，大菩萨众所共围
rào zhū dà dì zǐ xī bù nénɡ jiàn pì rú bǐ qiū zài dà zhònɡzhōnɡ rù
绕，诸大弟子悉不能见。譬如比丘在大众中入
biànchùdìnɡ suǒ wèi dì biànchùdìnɡ shuǐbiànchùdìnɡ huǒbiànchù
遍处定，所谓：地遍处定、水遍处定、火遍处
dìnɡ fēnɡbiànchùdìnɡ qīnɡbiànchùdìnɡ huánɡbiànchùdìnɡ chì biàn
定、风遍处定、青遍处定、黄遍处定、赤遍
chùdìnɡ bái biànchùdìnɡ tiānbiànchùdìnɡ zhǒnɡzhǒnɡzhònɡshēnɡshēn
处定、白遍处定、天遍处定、种种众生身
biànchùdìnɡ yī qiè yǔ yán yīn shēnɡbiànchùdìnɡ yī qiè suǒ yuánbiàn
遍处定、一切语言音声遍处定、一切所缘遍
chùdìnɡ rù cǐ dìnɡ zhě jiàn qí suǒ yuán qí yú dà zhònɡ xī bù nénɡ jiàn
处定；入此定者见其所缘，其余大众悉不能见，
wéi chúyǒu zhù cǐ sān mèi zhě rú lái suǒ xiàn bù kě sī yì zhū fó jìnɡ jiè
唯除有住此三昧者。如来所现不可思议诸佛境界
yì fù rú shì pú sà jù jiàn shēnɡwén mò dǔ pì rú yǒu rén yǐ
亦复如是，菩萨具见，声闻莫睹。譬如有人以
- 127 -
yì xínɡyào zì tú qí yǎn zài yú zhònɡ huì qù lái zuò lì wú nénɡ
翳形药自涂其眼，在于众会去、来、坐、立无能
jiàn zhě ér nénɡ xī dǔ zhònɡ huì zhōnɡ shì yīnɡ zhī rú lái yì fù rú shì
见者，而能悉睹众会中事。应知如来亦复如是，
chāoɡuò yú shì pǔ jiàn shì jiān fēi zhū shēnɡwén suǒ nénɡ dé jiàn wéi
超过于世，普见世间，非诸声闻所能得见，唯
chú qù xiànɡ yī qiè zhì jìnɡ zhū dà pú sà rú rén shēnɡ yǐ zé yǒu èr
除趣向一切智境诸大菩萨。如人生已，则有二
tiān hénɡxiānɡ suí zhú yī yuē tónɡshēnɡ èr yuē tónɡmínɡ
天，恒相随逐，一曰：同生，二曰：同名；
tiānchánɡ jiàn rén rén bú jiàn tiān yīnɡ zhī rú lái yì fù rú shì zài
天常见人，人不见天。应知如来亦复如是，在
zhū pú sà dà jí huì zhōnɡxiàn dà shéntōnɡ zhū dà shēnɡwén xī bù nénɡ
诸菩萨大集会中现大神通，诸大声闻悉不能
jiàn pì rú bǐ qiū dé xīn zì zài rù miè jìn dìnɡ liù ɡēn zuò yè jiē
见。譬如比丘得心自在，入灭尽定，六根作业皆
xī bù xínɡ yī qiè yǔ yán bù zhī bù jué dìnɡ lì chí ɡù bù bō niè
悉不行，一切语言不知不觉；定力持故，不般涅
pán yī qiè shēnɡwén yì fù rú shì suī fù zhù zài shì duō lín zhōnɡ
槃。一切声闻亦复如是，虽复住在逝多林中，
jù zú liù ɡēn ér bù zhī bú jiàn bù jiě bú rù rú lái zì zài pú sà
具足六根，而不知不见不解不入如来自在、菩萨
zhònɡ huì zhū suǒ zuò shì hé yǐ ɡù rú lái jìnɡ jiè shènshēnɡuǎnɡ dà
众会诸所作事。何以故？如来境界甚深广大，
nán jiàn nán zhī nán cè nánliánɡ chāo zhū shì jiān bù kě sī yì
难见难知，难测难量，超诸世间，不可思议，
wú nénɡhuài zhě fēi shì yī qiè èr shènɡ jìnɡ jiè shì ɡù rú lái zì
无能坏者，非是一切二乘境界；是故，如来自
zài shén lì pú sà zhònɡ huì jí shì duō lín pǔ biàn yī qiè qīnɡ jìnɡ shì
在神力、菩萨众会及逝多林普遍一切清净世
jiè rú shì děnɡ shì zhū dà shēnɡwén xī bù zhī jiàn fēi qí qì ɡù
界，如是等事，诸大声闻悉不知见，非其器故。
ěr shí pí lú zhē nà yuànɡuānɡmínɡ pú sà chénɡ fó shén lì
尔时，毗卢遮那愿光明菩萨，承佛神力，
ɡuānchá shí fānɡ ér shuōsònɡyán
观察十方而说颂言：
rǔ děnɡ yīnɡ ɡuān chá fó dào bù sī yì
汝等应观察佛道不思议
- 128 -
yú cǐ shì duō lín shì xiàn shén tōnɡ lì
于此逝多林示现神通力
shàn shì wēi shén lì suǒ xiàn wú yānɡ shù
善逝威神力所现无央数
yī qiè zhū shì jiān mí huò bù nénɡ liǎo
一切诸世间迷惑不能了
fǎ wánɡ shēn miào fǎ wú liànɡ nán sī yì
法王深妙法无量难思议
suǒ xiàn zhū shén tōnɡ jǔ shì mò nénɡ cè
所现诸神通举世莫能测
yǐ liǎo fǎ wú xiànɡ shì ɡù mínɡ wéi fó
以了法无相是故名为佛
ér jù xiànɡ zhuānɡ yán chēnɡyánɡ bù kě jìn
而具相庄严称扬不可尽
jīn yú cǐ lín nèi shì xiàn dà shén lì
今于此林内示现大神力
shèn shēn wú yǒu biān yán cí mò nénɡ biàn
甚深无有边言辞莫能辩
rǔ ɡuān dà wēi dé wú liànɡ pú sà zhònɡ
汝观大威德无量菩萨众
shí fānɡ zhū ɡuó tǔ ér lái jiàn shì zūn
十方诸国土而来见世尊
suǒ yuàn jiē jù zú suǒ xínɡ wú zhànɡ ài
所愿皆具足所行无障碍
yī qiè zhū shì jiān wú nénɡ cè liánɡ zhě
一切诸世间无能测量者
yī qiè zhū yuán jué jí bǐ dà shēnɡ wén
一切诸缘觉及彼大声闻
jiē xī bù nénɡ zhī pú sà xínɡ jìnɡ jiè
皆悉不能知菩萨行境界
pú sà dà zhì huì zhū dì xī jiū jìnɡ
菩萨大智慧诸地悉究竟
ɡāo jiàn yǒnɡměnɡchuánɡ nán cuī nán kě dònɡ
高建勇猛幢难摧难可动
zhū dà mínɡ chēnɡ shì wú liànɡ sān mèi lì
诸大名称士无量三昧力
suǒ xiàn zhū shén biàn fǎ jiè xī chōnɡ mǎn
所现诸神变法界悉充满
- 129 -
ěr shí bù kě huài jīnɡ jìn wánɡ pú sà chénɡ fó shén lì ɡuān
尔时，不可坏精进王菩萨，承佛神力，观
chá shí fānɡ ér shuōsònɡyán
察十方而说颂言：
rǔ ɡuān zhū fó zǐ zhì huì ɡōnɡ dé zànɡ
汝观诸佛子智慧功德藏
jiū jìnɡ pú tí xínɡ ān wěn zhū shì jiān
究竟菩提行安隐诸世间
qí xīn běn mínɡ dá shàn rù zhū sān mèi
其心本明达善入诸三昧
zhì huì wú biān jì jìnɡ jiè bù kě liánɡ
智慧无边际境界不可量
jīn cǐ shì duō lín zhǒnɡzhǒnɡ jiē yán shì
今此逝多林种种皆严饰
pú sà zhònɡ yún jí qīn jìn rú lái zhù
菩萨众云集亲近如来住
rǔ ɡuān wú suǒ zhuó wú liànɡ dà zhònɡ hǎi
汝观无所著无量大众海
shí fānɡ lái yì cǐ zuò bǎo lián huā zuò
十方来诣此坐宝莲华座
wú lái yì wú zhù wú yī wú xì lùn
无来亦无住无依无戏论
lí ɡòu xīn wú ài jiū jìnɡ yú fǎ jiè
离垢心无碍究竟于法界
jiàn lì zhì huì chuánɡ jiān ɡù bú dònɡ yáo
建立智慧幢坚固不动摇
zhī wú biàn huà fǎ ér xiàn biàn huà shì
知无变化法而现变化事
shí fānɡ wú liànɡ chà yī qiè zhū fó suǒ
十方无量刹一切诸佛所
tónɡ shí xī wǎnɡ yì ér yì bù fēn shēn
同时悉往诣而亦不分身
rǔ ɡuān shì shī zǐ zì zài shén tōnɡ lì
汝观释师子自在神通力
nénɡ lìnɡ pú sà zhònɡ yī qiè jù lái jí
能令菩萨众一切俱来集
yī qiè zhū fó fǎ fǎ jiè xī pínɡ děnɡ
一切诸佛法法界悉平等
- 130 -
yán shuō ɡù bù tónɡ cǐ zhònɡ xián tōnɡ dá
言说故不同此众咸通达
zhū fó chánɡ ān zhù fǎ jiè pínɡ děnɡ jì
诸佛常安住法界平等际
yǎn shuō chā bié fǎ yán cí wú yǒu jìn
演说差别法言辞无有尽
ěr shí pǔ shènɡ wú shànɡ wēi dé wánɡ pú sà chénɡ fó shén lì
尔时，普胜无上威德王菩萨，承佛神力，
rǔ ɡuān wú shànɡ shì ɡuǎnɡ dà zhì yuánmǎn
汝观无上士广大智圆满
shàn dá shí fēi shí wèi zhònɡ yǎn shuō fǎ
善达时非时为众演说法
cuī fú zhònɡ wài dào yī qiè zhū yì lùn
摧伏众外道一切诸异论
pǔ suí zhònɡshēnɡ xīn wèi xiàn shén tōnɡ lì
普随众生心为现神通力
zhènɡ jué fēi yǒu liànɡ yì fù fēi wú liànɡ
正觉非有量亦复非无量
ruò liànɡ ruò wú liànɡ móu ní xī chāo yuè
若量若无量牟尼悉超越
rú rì zài xū kōnɡ zhào lín yī qiè chù
如日在虚空照临一切处
fó zhì yì rú shì liǎo dá sān shì fǎ
佛智亦如是了达三世法
pì rú shí wǔ yè yuè lún wú jiǎn quē
譬如十五夜月轮无减缺
rú lái yì fù rán bái fǎ xī yuán mǎn
如来亦复然白法悉圆满
pì rú kōnɡ zhōnɡ rì yùn xínɡ wú zàn yǐ
譬如空中日运行无暂已
rú lái yì rú shì shénbiànhénɡxiānɡ xù
如来亦如是神变恒相续
pì rú shí fānɡ chà yú kōnɡ wú suǒ ài
譬如十方刹于空无所碍
shì dēnɡ xiàn biàn huà yú shì yì fù rán
世灯现变化于世亦复然
- 131 -
pì rú shì jiān dì qún shēnɡ zhī suǒ yī
譬如世间地群生之所依
zhào shì dēnɡ fǎ lún wéi yī yì rú shì
照世灯法轮为依亦如是
pì rú měnɡ jí fēnɡ suǒ xínɡ wú zhànɡ ài
譬如猛疾风所行无障碍
fó fǎ yì rú shì sù biàn yú shì jiān
佛法亦如是速遍于世间
pì rú dà shuǐ lún shì jiè suǒ yī zhù
譬如大水轮世界所依住
zhì huì lún yì ěr sān shì fó suǒ yī
智慧轮亦尔三世佛所依
ěr shí wú ài shènɡzànɡwánɡ pú sà chénɡ fó shén lì ɡuān
尔时，无碍胜藏王菩萨，承佛神力，观
pì rú dà bǎo shān ráo yì zhū hán shí
譬如大宝山饶益诸含识
fó shān yì rú shì pǔ yì yú shì jiān
佛山亦如是普益于世间
pì rú dà hǎi shuǐ chénɡ jìnɡ wú ɡòu zhuó
譬如大海水澄净无垢浊
jiàn fó yì rú shì nénɡ chú zhū kě ài
见佛亦如是能除诸渴爱
pì rú xū mí shān chū yú dà hǎi zhōnɡ
譬如须弥山出于大海中
shì jiān dēnɡ yì ěr cónɡ yú fǎ hǎi chū
世间灯亦尔从于法海出
rú hǎi jù zhònɡbǎo qiú zhě jiē mǎn zú
如海具众宝求者皆满足
wú shī zhì yì rán jiàn zhě xī kāi wù
无师智亦然见者悉开悟
rú lái shèn shēn zhì wú liànɡ wú yǒu shù
如来甚深智无量无有数
shì ɡù shén tōnɡ lì shì xiàn nán sī yì
是故神通力示现难思议
pì rú ɡōnɡhuàn shī shì xiànzhǒnɡzhǒnɡ shì
譬如工幻师示现种种事
- 132 -
fó zhì yì rú shì xiàn zhū zì zài lì
佛智亦如是现诸自在力
pì rú rú yì bǎo nénɡ mǎn yī qiè yù
譬如如意宝能满一切欲
zuì shènɡ yì fù rán mǎn zhū qīnɡ jìnɡ yuàn
最胜亦复然满诸清净愿
pì rú mínɡ jìnɡ bǎo pǔ zhào yī qiè wù
譬如明净宝普照一切物
fó zhì yì rú shì pǔ zhào qún shēnɡ xīn
佛智亦如是普照群生心
pì rú bā miàn bǎo děnɡ jiàn yú zhū fānɡ
譬如八面宝等鉴于诸方
wú ài dēnɡ yì rán pǔ zhào yú fǎ jiè
无碍灯亦然普照于法界
pì rú shuǐ qīnɡ zhū nénɡ qīnɡ zhū zhuó shuǐ
譬如水清珠能清诸浊水
jiàn fó yì rú shì zhū ɡēn xī qīnɡ jìnɡ
见佛亦如是诸根悉清净
ěr shí huàxiàn fǎ jiè yuànyuèwánɡ pú sà chénɡ fó shén lì
尔时，化现法界愿月王菩萨，承佛神力，
ɡuānchá shí fānɡ ér shuìsònɡyán
pì rú dì qīnɡ bǎo nénɡ qīnɡ yī qiè sè
譬如帝青宝能青一切色
jiàn fó zhě yì rán xī fā pú tí xínɡ
见佛者亦然悉发菩提行
yī yī wēi chén nèi fó xiàn shén tōnɡ lì
一一微尘内佛现神通力
lìnɡ wú liànɡ wú biān pú sà jiē qīnɡ jìnɡ
令无量无边菩萨皆清净
shèn shēn wēi miào lì wú biān bù kě zhī
甚深微妙力无边不可知
pú sà zhī jìnɡ jiè shì jiān mò nénɡ cè
菩萨之境界世间莫能测
rú lái suǒ xiàn shēn qīnɡ jìnɡ xiànɡ zhuānɡ yán
如来所现身清净相庄严
pǔ rù yú fǎ jiè chénɡ jiù zhū pú sà
普入于法界成就诸菩萨
- 133 -
nán sī fó ɡuó tǔ yú zhōnɡchénɡzhènɡ jué
难思佛国土于中成正觉
yī qiè zhū pú sà shì zhǔ jiē chōnɡ mǎn
一切诸菩萨世主皆充满
shì jiā wú shànɡ zūn yú fǎ xī zì zài
释迦无上尊于法悉自在
shì xiàn shén tōnɡ lì wú biān bù kě liánɡ
示现神通力无边不可量
pú sà zhǒnɡ zhǒnɡ xínɡ wú liànɡ wú yǒu jìn
菩萨种种行无量无有尽
rú lái zì zài lì wèi zhī xī shì xiàn
如来自在力为之悉示现
fó zǐ shàn xiū xué shèn shēn zhū fǎ jiè
佛子善修学甚深诸法界
chénɡ jiù wú ài zhì mínɡ liǎo yī qiè fǎ
成就无碍智明了一切法
shàn shì wēi shén lì wèi zhònɡ zhuàn fǎ lún
善逝威神力为众转法轮
shénbiàn pǔ chōnɡmǎn lìnɡ shì jiē qīnɡ jìnɡ
神变普充满令世皆清净
rú lái zhì yuán mǎn jìnɡ jiè yì qīnɡ jìnɡ
如来智圆满境界亦清净
pì rú dà lónɡ wánɡ pǔ jì zhū qún shēnɡ
譬如大龙王普济诸群生
ěr shí fǎ huì ɡuānɡyànwánɡ pú sà chénɡ fó shén lì ɡuān
尔时，法慧光焰王菩萨，承佛神力，观
sān shì zhū rú lái shēnɡ wén dà dì zǐ
三世诸如来声闻大弟子
xī bù nénɡ zhī fó jǔ zú xià zú shì
悉不能知佛举足下足事
qù lái xiàn zài shì yī qiè zhū yuán jué
去来现在世一切诸缘觉
yì bù zhī rú lái jǔ zú xià zú shì
亦不知如来举足下足事
kuànɡ fù zhū fán fū jié shǐ suǒ chán fù
况复诸凡夫结使所缠缚
- 134 -
wú mínɡ fù xīn shí ér nénɡ zhī dǎo shī
无明覆心识而能知导师
zhènɡ jué wú ài zhì chāo ɡuò yǔ yán dào
正觉无碍智超过语言道
qí liànɡ bù kě cè shú yǒu nénɡ zhī jiàn
其量不可测孰有能知见
pì rú mínɡyuèɡuānɡ wú nénɡ cè biān jì
譬如明月光无能测边际
fó shén tōnɡ yì ěr mò jiàn qí zhōnɡ jìn
佛神通亦尔莫见其终尽
yī yī zhū fānɡ biàn niàn niàn suǒ biàn huà
一一诸方便念念所变化
jìn yú wú liànɡ jié sī wéi bù nénɡ liǎo
尽于无量劫思惟不能了
sī wéi yī qiè zhì bù kě sī yì fǎ
思惟一切智不可思议法
yī yī fānɡ biàn mén biān jì bù kě dé
一一方便门边际不可得
ruò yǒu yú cǐ fǎ ér xīnɡ ɡuǎnɡ dà yuàn
若有于此法而兴广大愿
bǐ yú cǐ jìnɡ jiè zhī jiàn bù wéi nán
彼于此境界知见不为难
yǒnɡ měnɡ qín xiū xí nán sī dà fǎ hǎi
勇猛勤修习难思大法海
qí xīn wú zhànɡ ài rù cǐ fānɡ biàn mén
其心无障碍入此方便门
xīn yì yǐ tiáo fú zhì yuàn yì kuānɡuǎnɡ
心意已调伏志愿亦宽广
dānɡ huò dà pú tí zuì shènɡ zhī jìnɡ jiè
当获大菩提最胜之境界
ěr shí pò yī qiè mó jūn zhì chuánɡwánɡ pú sà chénɡ fó shén
尔时，破一切魔军智幢王菩萨，承佛神
lì ɡuānchá shí fānɡ ér shuōsònɡyán
力，观察十方而说颂言：
zhì shēn fēi shì shēn wú ài nán sī yì
智身非是身无碍难思议
shè yǒu sī yì zhě yī qiè wú nénɡ jí
设有思议者一切无能及
- 135 -
cónɡ bù sī yì yè qǐ cǐ qīnɡ jìnɡ shēn
从不思议业起此清净身
shū tè miàozhuānɡyán bù zhuó yú sān jiè
殊特妙庄严不著于三界
ɡuānɡmínɡzhào yī qiè fǎ jiè xī qīnɡ jìnɡ
光明照一切法界悉清净
kāi fó pú tí mén chūshēnɡzhònɡ zhì huì
开佛菩提门出生众智慧
pì rú shì jiān rì pǔ fànɡ huì ɡuānɡmínɡ
譬如世间日普放慧光明
yuǎn lí zhū chén ɡòu miè chú yī qiè zhànɡ
远离诸尘垢灭除一切障
pǔ jìnɡ sān yǒu chù yǒnɡ jué shēnɡ sǐ liú
普净三有处永绝生死流
chénɡ jiù pú sà dào chūshēnɡ wú shànɡ jué
成就菩萨道出生无上觉
shì xiàn wú biān sè cǐ sè wú yī chù
示现无边色此色无依处
suǒ xiàn suī wú liànɡ yī qiè bù sī yì
所现虽无量一切不思议
pú tí yī niàn qǐnɡ nénɡ jué yī qiè fǎ
菩提一念顷能觉一切法
yún hé yù cè liánɡ rú lái zhì biān jì
云何欲测量如来智边际
yī niàn xī mínɡ dá yī qiè sān shì fǎ
一念悉明达一切三世法
ɡù shuō fó zhì huì wú jìn wú nénɡ huài
故说佛智慧无尽无能坏
zhì zhě yīnɡ rú shì zhuān sī fó pú tí
智者应如是专思佛菩提
cǐ sī nán sī yì sī zhī bù kě dé
此思难思议思之不可得
pú tí bù kě shuō chāo ɡuò yǔ yán lù
菩提不可说超过语言路
zhū fó cónɡ cǐ shēnɡ shì fǎ nán sī yì
诸佛从此生是法难思议
ěr shí yuàn zhì ɡuānɡmínɡchuánɡwánɡ pú sà chénɡ fó shén lì
尔时，愿智光明幢王菩萨，承佛神力，
- 136 -
ruò nénɡ shàn ɡuān chá pú tí wú jìn hǎi
若能善观察菩提无尽海
zé dé lí chī niàn jué dìnɡ shòu chí fǎ
则得离痴念决定受持法
ruò dé jué dìnɡ xīn zé nénɡ xiū miào xínɡ
若得决定心则能修妙行
chán jì zì sī lǜ yǒnɡ duàn zhū yí huò
禅寂自思虑永断诸疑惑
qí xīn bù pí juàn yì fù wú xiè dài
其心不疲倦亦复无懈怠
zhǎn zhuǎn zēnɡ jìn xiū jiū jìnɡ zhū fó fǎ
展转增进修究竟诸佛法
xìn zhì yǐ chénɡ jiù niàn niàn lìnɡ zēnɡ zhǎnɡ
信智已成就念念令增长
chánɡyàochánɡɡuānchá wú dé wú yī fǎ
常乐常观察无得无依法
wú liànɡ yì qiān jié suǒ xiū ɡōnɡ dé xínɡ
无量亿千劫所修功德行
yī qiè xī huí xiànɡ zhū fó suǒ qiú dào
一切悉回向诸佛所求道
suī zài yú shēnɡ sǐ ér xīn wú rǎn zhuó
虽在于生死而心无染著
ān zhù zhū fó fǎ chánɡ yào rú lái xínɡ
安住诸佛法常乐如来行
shì jiān zhī suǒ yǒu yùn jiè děnɡ zhū fǎ
世间之所有蕴界等诸法
yī qiè jiē shě lí zhuān qiú fó ɡōnɡ dé
一切皆舍离专求佛功德
fán fū yīnɡ wànɡ huò yú shì chánɡ liú zhuǎn
凡夫婴妄惑于世常流转
pú sà xīn wú ài jiù zhī lìnɡ jiě tuō
菩萨心无碍救之令解脱
pú sà xínɡ nán chēnɡ jǔ shì mò nénɡ sī
菩萨行难称举世莫能思
biàn chú yī qiè kǔ pǔ yǔ qún shēnɡ lè
遍除一切苦普与群生乐
- 137 -
yǐ huò pú tí zhì fù mǐn zhū qún shēnɡ
已获菩提智复愍诸群生
ɡuānɡ mínɡ zhào shì jiān dù tuō yī qiè zhònɡ
光明照世间度脱一切众
ěr shí pò yī qiè zhànɡyǒnɡměnɡ zhì wánɡ pú sà chénɡ fó
尔时，破一切障勇猛智王菩萨，承佛
shén lì ɡuānchá shí fānɡ ér shuōsònɡyán
神力，观察十方而说颂言：
wú liànɡ yì qiān jié fó mínɡ nán kě wén
无量亿千劫佛名难可闻
kuànɡ fù dé qīn jìn yǒnɡ duàn zhū yí huò
况复得亲近永断诸疑惑
rú lái shì jiān dēnɡ tōnɡ dá yī qiè fǎ
如来世间灯通达一切法
pǔ shēnɡ sān shì fú lìnɡ zhònɡ xī qīnɡ jìnɡ
普生三世福令众悉清净
rú lái miào sè shēn yī qiè suǒ qīn tàn
如来妙色身一切所钦叹
yì jié chánɡzhānyǎnɡ qí xīn wú yàn zú
亿劫常瞻仰其心无厌足
ruò yǒu zhū fó zǐ ɡuān fó miào sè shēn
若有诸佛子观佛妙色身
bì shě zhū yǒu zhuó huí xiànɡ pú tí dào
必舍诸有著回向菩提道
rú lái miào sè shēn hénɡ yǎn ɡuǎnɡ dà yīn
如来妙色身恒演广大音
biàn cái wú zhànɡ ài kāi fó pú tí mén
辩才无障碍开佛菩提门
xiǎo wù zhū zhònɡshēnɡ wú liànɡ bù sī yì
晓悟诸众生无量不思议
lìnɡ rù zhì huì mén shòu yǐ pú tí jì
令入智慧门授以菩提记
rú lái chū shì jiān wéi shì dà fú tián
如来出世间为世大福田
pǔ dǎo zhū hán shí lìnɡ qí jí fú xínɡ
普导诸含识令其集福行
ruò yǒu ɡònɡ yǎnɡ fó yǒnɡ chú è dào wèi
若有供养佛永除恶道畏
- 138 -
xiāo miè yī qiè kǔ chénɡ jiù zhì huì shēn
消灭一切苦成就智慧身
ruò jiàn liǎnɡ zú zūn nénɡ fā ɡuǎnɡ dà xīn
若见两足尊能发广大心
shì rén hénɡ zhí fó zēnɡ zhǎnɡ zhì huì lì
是人恒值佛增长智慧力
ruò jiàn rén zhōnɡ shènɡ jué yì xiànɡ pú tí
若见人中胜决意向菩提
shì rén nénɡ zì zhī bì dānɡchénɡzhènɡ jué
是人能自知必当成正觉
ěr shí fǎ jiè chā bié yuàn zhì shéntōnɡwánɡ pú sà chénɡ fó
尔时，法界差别愿智神通王菩萨，承佛
shén lì ɡuānchá shí fānɡ ér shuōsònɡyán
神力，观察十方而说颂言：
shì jiā wú shànɡ zūn jù yī qiè ɡōnɡ dé
释迦无上尊具一切功德
jiàn zhě xīn qīnɡ jìnɡ huí xiànɡ dà zhì huì
见者心清净回向大智慧
rú lái dà cí bēi chū xiàn yú shì jiān
如来大慈悲出现于世间
pǔ wèi zhū qún shēnɡ zhuàn wú shànɡ fǎ lún
普为诸群生转无上法轮
rú lái wú shù jié qín kǔ wèi zhònɡshēnɡ
如来无数劫勤苦为众生
yún hé zhū shì jiān nénɡ bào dà shī ēn
云何诸世间能报大师恩
nìnɡ yú wú liànɡ jié shòu zhū è dào kǔ
宁于无量劫受诸恶道苦
zhōnɡ bù shě rú lái ér qiú yú chū lí
终不舍如来而求于出离
nìnɡ dài zhū zhònɡshēnɡ bèi shòu yī qiè kǔ
宁代诸众生备受一切苦
zhōnɡ bù shě yú fó ér qiú dé ān lè
终不舍于佛而求得安乐
nìnɡ zài zhū è qù hénɡ dé wén fó mínɡ
宁在诸恶趣恒得闻佛名
bú yuànshēnɡshàndào zàn shí bù wén fó
不愿生善道暂时不闻佛
- 139 -
nínɡ shēnɡ zhū dì yù yī yī wú shù jié
宁生诸地狱一一无数劫
zhōnɡ bù yuǎn lí fó ér qiú chū è qù
终不远离佛而求出恶趣
hé ɡù yuàn jiǔ zhù yī qiè zhū è dào
何故愿久住一切诸恶道
yǐ dé jiàn rú lái zēnɡ zhǎnɡ zhì huì ɡù
以得见如来增长智慧故
ruò dé jiàn yú fó chú miè yī qiè kǔ
若得见于佛除灭一切苦
nénɡ rù zhū rú lái dà zhì zhī jìnɡ jiè
能入诸如来大智之境界
ruò dé jiàn yú fó shě lí yī qiè zhànɡ
若得见于佛舍离一切障
zhǎnɡ yǎnɡ wú jìn fú chénɡ jiù pú tí dào
长养无尽福成就菩提道
rú lái nénɡ yǒnɡ duàn yī qiè zhònɡshēnɡ yí
如来能永断一切众生疑
suí qí xīn suǒ yào pǔ jiē lìnɡ mǎn zú
随其心所乐普皆令满足
大方广佛华严经卷第六十
- 140 -
bǔ quēzhēnyán
补阙真言
（三遍）
jǔ zàn
举赞
fú chéngdōng jì tóng zǐ nán xún bǎi chéngyān shuǐmiǎo wú yín
福城东际. 童子南询.百城烟水渺无垠.
zhī shi yì cháng lún wǔ shí sān rén yì qǔ hé yángchūn
知识异常伦.五十三人.一曲和阳春 .
jǔ zì mǔ zàn
举字母赞
（一遍）
- 141 -
huāyán zì mǔ
华严字母
（一遍）
四婆四時哆嚩沙
南生功十普
無九德二願 ○ ◎
華有大字法鐺忘霜
同法妙界燈懜生
嚴
登界陁眾冬馮舂
海都無疎
華沐羅生
會藏恩字入啁稍
佛玄波字般懛
菩門包若堤微詩
薩八含波顛文申
三難義羅殫樠山
稱理蜜
三顛芠深
塗多門
擔衫
共哆嚩沙侸雺搜
入哆嚩沙
毗梵
盧韻唱
性滿
哆嚩沙
海娑
字
shao shanɡ shenɡ shong shu shao shai shi shin shan shin shan
10. 沙霜生舂疎稍詩申山深衫
shoushao chànɡshao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡshēnɡ rù bō rě
搜沙唱沙字时．普愿法界众生．入般若
bō luó mì mén
波罗蜜门．
- 142 -
mao mang menɡ mong mu mao mai mi min man min man
11. 嚩忘懜馮無犛㥜微文樠芠 .
moumao chànɡmao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡshēnɡ rù bō rě bō
雺嚩唱嚩字时．普愿法界众生．入般若波
luó mì mén
罗蜜门．
dao dang denɡ donɡ du dao dai di din dan din dan duo
12. 哆鐺燈冬都啁懛堤顛殫顛擔侸
dao chànɡdao zì shí pǔ yuàn fǎ jiè zhònɡshēnɡ rù bō rě bō luó
哆唱哆字时．普愿法界众生．入般若波罗
mì mén
蜜门．
sì shí èr zì miào tuó luó zì zì bāohán yì lǐ duō shao
四十二字妙陀罗．字字包含义理多．沙．
mao dao fàn yùn mǎn suō pó ɡōnɡ dé dà fǎ jiè mù ēn bō
嚩．哆．梵韵满娑婆．功德大．法界沐恩波．

huí xiànɡ jì
回向偈
（一遍）
- 143 -
此咒置经书中可灭误跨之罪
- 144 -

《大方广佛华严经》（57 60）（简体注音版）

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

《大方广佛华严经》（57 60）（简体注音版）

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

（八十卷：第五十七卷至第六十卷）

ná mó dà fāngguǎng fó huāyán jīng

dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì wǔ shí qī

lí shì jiān pǐn dì sān shí bā zhī wǔ

e anɡ enɡ onɡ u e ai i in an in an ou e

ná mó huāyán hǎi huì fó pú sà

dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì wǔ shí bā

lí shì jiān pǐn dì sān shí bā zhī liù

ná mó huāyán hǎi huì fó pú sà

dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì wǔ shí jiǔ

lí shì jiān pǐn dì sān shí bā zhī qī

ná mó huāyán hǎi huì fó pú sà

dà fānɡ ɡuǎnɡ fó huā yán jīnɡ juàn dì liù shí

rù fǎ jiè pǐn dì sān shí jiǔ zhī yī

ná mó huāyán hǎi huì fó pú sà

You might also like